Sztuka neandertalczyków
Homo sapiens ewoluował w Afryce od co najmniej 315 000 lat. Ślady bytności neandertalczyków w Europie sięgają co najmniej 400 000 lat wstecz. Już 250 000 lat temu mieszali oni minerały, takie jak hematyt (ochra) i mangan, z płynami, tworząc czerwone i czarne farby. Ich sztuka wydaje się być bardziej abstrakcyjna niż stereotypowe postacie i malowidła naskalne Homo sapiens.
Badania stanowisk paleolitycznych w latach 90. radykalnie zmieniły powszechny pogląd na gatunek Homo neandarthalensis. Ze znalezionych szczątków w podziemnych jaskiniach, śladów stóp, użycia narzędzi czy pigmentów w miejscach, które ewidentnie nie służyły w sposób jedynie użytkowy, domyślać się można, że byli ciekawi swojego świata. Neandertalczycy żyli w małych koczowniczych grupach. Kiedy podróżowali, nosili ze sobą żar do rozpalania małych ognisk w schroniskach skalnych i na brzegach rzek, gdzie obozowali. Używali narzędzi do wyrobu włóczni czy oprawiania upolowanych zwierząt. Co najmniej 65 000 lat temu, neandertalczycy używali czerwonych pigmentów do malowania śladów na ścianach głębokich jaskiń w Hiszpanii. Tworzyli sztukę niefiguratywną dziesiątki tysiącleci przed przybyciem Homo sapiens do Europy. W jaskini Ardales w pobliżu Malagi w południowej Hiszpanii pokolorowali wklęsłe fragmenty jasnobiałych stalaktytów. W jaskini Maltravieso w Estremadurze w zachodniej Hiszpanii narysowali dłonie. A w jaskini La Pasiega w Kantabrii na północy jeden neandertalczyk wykonał prostokąt, wielokrotnie dociskając do ściany opuszkami palców pokrytych pigmentem. Około 50 000 lat temu pojawiły się osobiste ozdoby takie jak: wisiorki z zębów zwierząt, muszli i kawałków kości. Były one podobne do tych noszonych mniej więcej w tym samym czasie przez Homo sapiens.
Nie mamy jeszcze dowodów na to, że neandertalczycy tworzyli sztukę figuratywną, taką jak obrazy ludzi lub zwierząt, którą tak lubili nasi przodkowie. Ale sztuka figuratywna nie jest oznaką nowoczesności, a jej brak przejawem prymitywizmu. Neandertalczycy prawdopodobnie posługiwali się kulturą wizualną w inny sposób.
Źródło: niezależna.pl; the Conversation/Paul Pettitte
