Czarny bez jest bogaty w witaminy i składniki mineralne, dzięki czemu skutecznie wzmacnia organizm. Najsilniejsze działanie lecznicze mają kwiaty i owoce tej rośliny. Dla Słowian czarny bez był świętą rośliną, ścinanie i uszkadzanie krzewu było zakazane pod groźbą surowej kary.
Krzew czarnego bzu dorasta do kilku metrów wysokości. Innymi rodzimymi bzami są bez koralowy i dziki bez hebd. Nie należy spożywać ich owoców bo są trujące.
Czarny bez wydaje owoce w ciemnym kolorze, mające czarno-fioletowy odcień. Należą one do najcenniejszych surowców w ziołolecznictwie. Kwiaty czarnego bzu zawierają dużo flawonoidów i kwasów fenolowych, a ponadto kwasy organiczne, glikozydy antocyjanowe, sterole, olejek, garbniki, triterpeny, sole mineralne. Są bogate w witaminy A i C, potas, żelazo, wapń, pektyny. Kwiat i owoce czarnego są zastosowane w leczeniu chorób i dolegliwości ze strony układu odpornościowego i pokarmowego.
Owoce i kwiaty czarnego bzu są dostępne na rynku w postaci suszonej. Nie wolno jeść surowych owoców, bo zawierają toksyczne związki (sambunigrynę oraz prunazynę), które powodują nudności, wymioty i osłabienie organizmu. Owoce poddane obróbce termicznej (gotowanie) lub ususzone pozbawione są tych związków, dlatego można je bezpiecznie spożywać. Te toksyczne substancje może znaleźć także w korze i liściach czarnego bzu. Nie ma ich za to w kwiatach czarnego bzu - są one jadalne i można je wykorzystywać w kuchni, np. do przyrządzania sałatek.
Kwiaty czarnego bzu wykazują działanie moczopędne, napotne i przeciwgorączkowe. Ze względu na właściwości przeciwzapalne wykorzystuje się je do przygotowania naparów do płukania, bolącego gardła i okładów w procesie leczenia zapalenia spojówek.
Owoce czarnego bzu, oprócz tego, że działają napotnie i moczopędnie, wykorzystuje się w terapii stanów zapalnych żołądka i jelit.
Czarny bez jest składnikiem wielu preparatów zielarskich, które pomagają wyleczyć przeziębienie.
W celu zwalczenia przeziębienia możemy pić herbatę i sok z czarnego bzu.
Przepis na odwar z kwiatów czarnego bzu
Łyżkę kwiatów czarnego bzu zalać szklanką zimnej wody, doprowadź do wrzenia i gotować na małym ogniu przez 5 minut. Odstawić na 15 minut, przecedzić. Pić 2-3 razy dziennie po 1/3 szklanki.