Zejść z areny niepokonanym

Przypadek jamajskiego sprintera jest o tyle nietypowy, że wcześniej zapowiedział on, iż po imprezie w Londynie kończy karierę, więc to nie kontuzja mu ją przerwała. Wielu mistrzów sportu kończyło swoją przygodę ciężkimi kontuzjami, które wyeliminowały ich nie tylko ze sportu, ale utrudniły codzienne funkcjonowanie. Sporą grupę wyeliminowanych ze sportu przez kontuzję stanowią żużlowcy, wśród których jest duża grupa wielkich zawodników ze złamanym kręgosłupem. Tomasz Gollob, Krzysztof Cegielski, Erik Gundersen, Per Jonsson – to tylko część spośród tych, którzy musieli walczyć o powrót nie tyle do zawodowej rywalizacji, ile do sprawności fizycznej. Nie tylko przedstawiciele czarnego sportu przedwcześnie kończyli karierę. 21-letnia austriacka tyczkarka Kira Grunberg uległa na treningu ciężkiemu wypadkowi i też została sparaliżowana.

Osobną grupę wielkich sportowców stanowią ci, którzy zostali pokonani przez problemy psychiczne. Jednym z nich był utytułowany niemiecki skoczek narciarski Sven Hannawald. Po wielkich sukcesach, międzynarodowej sławie przyszedł czas upadku, depresji, leczenia w specjalistycznej klinice, powolnej walki o powrót do normalnego życia. Dłuższą przerwę od sportu zrobiła sobie też Justyna Kowalczyk, która też zmagała się z depresją. Wróciła do rywalizacji, ale daleko jej do mistrzowskiej formy.

Odejść w glorii

Niewielu wybitnych sportowców potrafiło wyczuć najlepszy moment, by zejść ze sportowej sceny. Nic dziwnego – chyba najtrudniej powiedzieć „stop” właśnie wtedy, kiedy odnosi się spektakularne sukcesy. Pokusa bycia jak najdłużej na szczycie jest przecież ogromna. Jak z klasą i wyczuciem pożegnać się z kibicami, pokazał jeden z najbardziej utytułowanych polskich lekkoatletów ostatnich dekad Robert Korzeniowski. Decyzję o rezygnacji z dalszych startów podjął opromieniony złotem olimpijskim w chodzie na 50 km w Atenach. Podobnie uczynił Leszek Blanik, który w rok po olimpijskim złocie w Pekinie ogłosił zakończenie sportowej kariery. Z klasą potrafił też odejść nasz najwybitniejszy skoczek narciarski Adam Małysz, który zrezygnował z dalszego skakania po zdobyciu dwóch srebrnych medali na olimpiadzie w Vancouver. Serce podpowiadało mu zapewne, żeby spróbować jeszcze dotrwać do kolejnych igrzysk w Soczi i powalczyć o brakujący do kolekcji złoty medal olimpijski, ale rozum przeważył, i słusznie, bo historia skoków narciarskich nieraz pokazała, że mieć trzydziestkę z okładem i odnosić wielkie sukcesy to przywilej wybrańców, reszta kończy, walcząc z własną przeciętnością.

W cieniu dawnej sławy

Jakże często wybitni sportowcy nie potrafili zdecydować o tym, by powiedzieć pas. Wielu z nich przeciągało starty do momentu, kiedy ich kariera przypominała równię pochyłą. W ostatnich latach rozmieniali swoją sławę na drobne. Ginęli w przeciętności albo stawali się cieniem samych siebie. Zawodowi piłkarze zazwyczaj nie dbają o styl kończenia kariery. Coraz częściej osładzają sobie przejście na piłkarską emeryturę lukratywnymi kontraktami poza Europą, jak Raul, Cisse, Drogba, Pirlo i wielu innych. Problemy z porzuceniem skoczni mieli wielcy skoczkowie. Ahonen, Goldberger, Schmitt czy ikona skoków narciarskich Matti Nykänen. Pokonany przez własne słabości, chorobę alkoholową, kontuzję, która przerwała jego karierę. Po jej zakończeniu chwytał się różnych zajęć, raczej z mizernym skutkiem. Furory nie zrobił jako piosenkarz rockowy, próbował też swoich sił w roli striptizera. Kilkakrotnie skazywany za pobicie, kilka lat spędził w więzieniu.

Powroty

Spora część wielkich sportowych gwiazd nie mogła się zdecydować, czy kończyć karierę, czy powrócić do profesjonalnej rywalizacji. O tym, że nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki, przekonali się najwybitniejsi. Legenda koszykówki Michael Jordan kończył karierę dwukrotnie. Pierwszy raz wrócił i zdobył z chicagowskimi bykami trzy mistrzowskie tytuły. Drugi comeback był już mniej udany. Jordan ze swoim zespołem nie awansował do walki o mistrzowski pierścień i zrezygnował z dalszej gry.

Wielu ekspertów uznaje powrót Michaela Schumachera do wyścigów F1 za jego największy błąd. Prawdziwą klęską okazał się powrót na kort w wieku 35 lat wielkiego tenisisty Björna Borga, któremu wydawało się, że drewnianą rakietą nadal będzie dzielił i rządził. Srogo się zawiódł i po przegraniu kolejnych dziesięciu pojedynków zrezygnował z dalszych startów. Specyficzną grupę powracających po zakończeniu kariery stanowią bokserzy. Niektórzy nawet grubo po czterdziestce wracali, żeby stoczyć jedną lub dwie walki. Muhammed Ali, George Foreman po powrocie ze sportowej emerytury wygrywali swoje walki.

Pokusa powrotu do sukcesów jest olbrzymia. Niektórzy, jak Jordan, wracają z miłości do swojej dyscypliny. Inni, jak Matti Nykänen, powracają, bo nie umieją odnaleźć swojego miejsca w życiu. Nie odnajdują się poza sportem i próbują wrócić do swojej dyscypliny. Część do reaktywacji zmuszają kłopoty finansowe, jak króla futbolu Pelego, który rok po zawieszeniu butów na kołku podpisał kontrakt z amerykańskim klubem New York Cosmos. Jest grupa zawodników, która chce albo sobie, albo komuś coś udowodnić, np. zgarnąć ostatni brakujący do kolekcji tytuł.

W atmosferze skandalu

Pamiętamy szok wywołany wiadomością o dopingu kanadyjskiego sprintera Bena Johnsona, rekordzisty świata, mistrza olimpijskiego. Dwukrotnie zdyskwalifikowany, za drugim razem dożywotnio, do dziś jest symbolem nieuczciwej rywalizacji. W niesławie rozstawała się z królową sportu także Amerykanka Marion Jones, która musiała oddać wszystkie medale, nagrody i tytuły, które zdobyła po 2000 r. Aura skandalu z innych powodów unosiła się wokół znakomitego golfisty Tigera Woodsa. Jego wybryki z zapartym tchem śledziła cała Ameryka. Jeden z najlepiej zarabiających sportowców skompromitował się romansami i zdradami.

Wielkość sportowca to nie tylko liczba sukcesów, złotych medali czy pobitych rekordów, ale też umiejętność uchwycenia właściwego momentu finału swojej kariery. Nie jest łatwo powiedzieć „dość” akurat wtedy, gdy jest się u szczytu sławy. Pokusa wygrywania, bycia na świeczniku jest ogromna. Trudno się dziwić, że nawet najwybitniejsi sportowcy nie umieli wybrać najlepszego momentu odejścia na sportową emeryturę. Jamajskiemu sprinterowi wprawdzie nie udało się zakończyć kariery u szczytu formy, ale w świadomości kibica pozostanie wielkim mistrzem i niebanalnym człowiekiem.

 

#sport #Usain Bolt