74. rocznica największej bitwy partyzanckiej II w. św. – w lasach pod Czerwonym Borem
23 czerwca 1944 r. w lasach Czerwonego Boru partyzanci z dwóch oddziałów Armii Krajowej i Narodowej Organizacji Wojskowej stoczyli bitwę z Niemcami. Historycy mówią o niej, że była to jedna z największych bitew partyzanckich w regionie w czasie II wojny światowej. Około 250 żołnierzy Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych zostało okrążonych i zaatakowanych przez około 5 tysięcy Niemców.
Nową, uzupełnioną o 20 nazwisk ofiar tablicę upamiętniającą poległych partyzantów odsłonięto w niedzielę w Wygodzie. Stara tablica była fundowana w latach 70. XX w., a wymienionych było na niej 69 nazwisk. W ostatnich latach udało się ustalić kolejnych 20. Wiadomo, że zginęło ok. 100 partyzantów. „W roku 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę należało tę tablicę uzupełnić” powiedział Dariusz Syrnicki, sekretarz zarządu łomżyńskiego oddziału Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych. Syrnicki jest autorem tekstu o bitwie w Czerwonym Borze w piśmie „Głos znad Narwi”, który jest próbą usystematyzowania wiedzy o tej bitwie. Sam podkreśla w tym materiale, że temat nie jest dotychczas zebrany w spójną relację, a w dostępnych opracowaniach jest wiele sprzeczności.
W hołdzie żołnierzom Armii Podziemnej poległym dnia 23 czerwca 1944 r. w nierównej walce z Niemcami w bitwie w Czerwonym Borze. Towarzysze broni, Mieszkańcy Ziemi Łomżyńskiej, wójt Gminy Łomża.
– taki napis znalazł się na tablicy. Poniżej wymienieni są żołnierze Narodowych Sił Zbrojnych AK, Narodowej Organizacji Wojskowej AK i Związku Walki Zbrojnej AK. Niektóre ofiary znane są tylko z pseudonimów. Kwiaty przed obeliskiem z nową tablicą składali w niedzielę kombatanci, parlamentarzyści PiS, przedstawiciel wojewody podlaskiego, samorządowcy.
1 lipca w Czyżewie, Dąbrowie-Tworkach i Czerwonym Borze odbędą się – organizowane wspólnie z samorządami – obchody 70. rocznicy śmierci ppłk. Władysława Żwańskiego ps. „Błękit”, „Iskra”, Komendanta Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Białystok, który zginął pod Czyżewem. Tego dnia pod pomnikiem w miejscu jego śmierci w Dąbrowie-Tworkach będą złożone kwiaty. W Czerwonym Borze natomiast zaplanowano inscenizację bitwy z udziałem ponad stu rekonstruktorów.
Władysław Żwański herbu Rawicz, urodził się w 1896 r. w Widziszkach na Litwie, został zamordowany 1 lipca 1948 r. w Dąbrowie-Tworkach, przez grupę likwidacyjną Urzędu Bezpieczeństwa – przypominają organizatorzy uroczystości. Był podpułkownikiem Wojska Polskiego, oficerem Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, ostatnim komendantem Okręgu Białystok NZW.
Źródło: dzieje.pl
