Wierzch skrzydeł szaro-czarny z licznymi białymi plamkami, pomarańczowymi klinami i oliwkowymi cieniami. Samiec jest skromniej ubarwiony. Od spodu gatunek ten jest pomarańczowy.
Pojawia się na początku czerwca i lata tylko przez miesiąc, wykształca tylko jedno pokolenie w roku. Zimuje gąsienica, przycupnięta na pąku rośliny żywicielskiej.
Zamieszkuje wilgotne lasy mieszane i liściaste, szczególnie łęgi i nadrzeczne parki. Lubi siadać na padlinie, odchodach i mokrej glebie, a także na zranionych drzewach i śmietnikach. Nie odwiedza kwiatów. Można go spotkać wszędzie tam, gdzie znajdzie się jakiś akwen w okolicy drzew. Samce siedzą na liściach wyczekując na przelatujące w okolicach samice, lub patrolują rewir. Z reguły trudno zauważyć osinowca, gdyż lata wysoko w koronach drzew.
Samice składają jaja pojedynczo, na wierzchu liścia. Gąsienica jest zielono-żółto-czarna i imituje ptasi kał. Żywi się liśćmi i pąkami osiki i topoli czarnej. Gąsienica przepoczwarza się na drzewie. Poczwarka jest wisząca, zielono-szara.
Zamieszkuje właściwie prawie całą Europę, a także część Azji. W Polsce pojawia się lokalnie w całej niżowej części kraju, jednak brak go w samym centrum. Częściej spotykany na południu. Coraz rzadszy, nigdzie nie jest liczny.