Tuja - jedno z najbardziej popularnych drzew ozdobnych
Tuja czyli żywotnik, to rodzaj roślin iglastych z rodziny cyprysowatych. Rodzaj obejmuje pięć gatunków drzew i krzewów. Żywotnik zachodni i olbrzymi, a także inne gatunki, są popularne w uprawie jako rośliny ozdobne. Wykorzystywane są też jako lecznicze, przy czym żywotnik zachodni jest gatunkiem także trującym dla człowieka i koni.
Drewno jasne, miękkie o ładnym zapachu. Stosunkowo odporne na próchnicę. Liście młode szpilkowate, potem łuskowate. Zimozielone, ułożone na łodydze nakrzyżlegle, okrywające gałązki. Kwiaty rozdzielnopłciowe, rozmieszczone jednopiennie, wiatropylne, drobne.
Szyszki jajowate, złożone z kilku skórzastych łusek. Dojrzewają w ciągu jednego roku, osiągają długość 1–2 cm. Nasiona eliptyczne, mogą być płaskie i oskrzydlone lub grube, ziarnkowate i bez skrzydełek.
Żywotniki znajdują zastosowanie jako rośliny ozdobne. W Polsce spotykane są w uprawie gatunki: żywotnik zachodni i olbrzymi oraz żywotnik pośredni. Cenione między innymi za miły żywiczny zapach. Istnieją odpowiednie odmiany zarówno na gęste żywopłoty, jak i do uprawy w pojemnikach albo do formowania.
Wybierając tuję do ogrodu należy pamiętać, że niektóre z nich rosną bardzo szybko i tworzą gęstą ścianę żywopłotu, podczas gdy inne nadają się raczej do tworzenia form przestrzennych. Żywopłoty z tui mają specjalny i bardzo elegancki wygląd, a na dodatek roztaczają przyjemny zapach. Dają się łatwo przycinać i formować, są wiecznie zielone i łatwe w uprawie. Świeża zieleń tych roślin działa uspokajająco.
Żywotnik zachodni należy do najchętniej wybieranych odmian żywotnika zachodniego. Jest wiecznie zielona, zimoodporna i znosząca przycinanie o każdej porze roku. Idealna odmiana na gęste, stale zielone żywopłoty osłonowe. Rośnie szybko (roczny przyrost wynosi 30-40 cm) i mocno się zagęszcza. Żywopłot osiąga wysokość od 2,5 do 4 m. Znosi klimat miejski, toleruje też okresy suszy i upałów, rośnie na słabych glebach. Formując tuję należy zwracać uwagę, aby nie ciąć starego drewna. Tego ubytku drzewo nie zregeneruje i pozostaną puste miejsca bez nowych pędów.
Ten rodzaj tui nadaje się do średnio dużych i dużych ogrodów. W małych miejskich ogrodach musi być regularnie odpowiednio przycinana, aby kontrolować jej wzrost. Pasuje do ogrodu wiejskiego albo naturalnego. Można ją komponować z innymi krzewami albo trawami.
Żywotnik olbrzymi ma gęste, drobne łuski przylegające do gałązek tworzą szczelną osłonę przed hałasem i wiatrem. Ma formę wąskiego stożka. Po dziesięciu latach osiąga wysokość ok. 180 cm i szerokość 70 cm. Początkowo przyrasta bardzo szybko – do 40 cm na rok. Warto się na nią zdecydować, jeśli chodzi o wysoki, szybko rosnący, mało kompaktowy żywopłot w pięknym, ciemnozielonym kolorze.
Właściwości lecznicze
Podczas szesnastowiecznej ekspedycji na tereny dzisiejszej Kanady, roślina okazała się skuteczna w leczeniu szkorbutu (zawiera witaminę C). W medycynie ludowej żywotniki zostały wykorzystane w leczeniu kataru, zapalenia oskrzeli, mimowolnego oddawania moczu, zapalenie pęcherza, łuszczycy, reumatyzmu. Surowcem leczniczym są igły i całe gałęzie, nawet kora.
Rdzenni Amerykanie z gałązek żywotnika parzyli herbatę i stosowali ją przede wszystkim na przeziębienia, kaszel, bóle głowy, reumatyzm i dnę moczanową, natomiast z wewnętrznej części kory parzyli herbatę na gruźlicę płuc. Gałązki żywotnika były używane przez wiele plemion w świętej indiańskiej łaźni, jako roślina aromatyczna.
W połączeniu z innymi roślinami takimi jak Echinacea purpurea, Echinacea pallida i Baptisia tinctoria , ta roślina lecznicza jest również stosowana w ostrych i przewlekłych zakażeniach górnych dróg oddechowych. Żywotnik ma działanie odkażające, pobudzające, głęboko oczyszczające, przeciwzapalne i ściągające oraz przeciwkrwotoczne.
Źródło: niezalezna.pl
