Polska powinna prowadzić politykę fiskalną zapewniającą stabilności zadłużenia, przy jednoczesnym zwiększeniu inwestycji - wynika z propozycji rekomendacji gospodarczych przedstawionych w środę przez Komisję Europejską. KE zwraca również uwagę na potrzebę ochrony niezawisłości sądów.
KE opublikowała propozycje rekomendacji gospodarczych dla krajów członkowskich, które zostaną teraz przedstawione do akceptacji Radzie UE. Koncentrują się one na najpilniejszych wyzwaniach związanych z pandemią koronawirusa i na ożywieniu wzrostu gospodarczego.
W przypadku Polski KE zaznacza, że wybuch pandemii Covid-19 postawił kraj w zupełnie nowej sytuacji i po raz pierwszy od trzech dekad prognozowana jest w nim recesja, ale według danych dostarczonych przez polski rząd wpływ epidemii na zdrowie ludności był stosunkowo niewielki, również dzięki wcześnie przyjętym środkom zapobiegawczym, jak kwarantanna i dystansowanie społeczne.
"Do tej pory najbardziej negatywne konsekwencje zaobserwowano w sektorze usług (w tym w transporcie, handlu detalicznym i hurtowym oraz w branży rozrywki), a także w produkcji, co było wynikiem zakłóceń w łańcuchach dostaw. Aby zrównoważyć skutki ekonomiczne nałożonych ograniczeń, rząd wprowadził zestaw środków o wartości około 9 proc. PKB Polski (...), które obejmują finansowanie unijne"
- czytamy w dokumencie.
KE ocenia, że w Polsce wsparcie rządu koncentruje się na ustabilizowaniu gospodarki w perspektywie krótkoterminowej poprzez wspieranie dochodów pracowników, zapewnianie finansowania firmom borykającym się ze spadkami dochodów, wzmacnianie odporności i zdolności reagowania w sektorze opieki zdrowotnej oraz wzmacnianie systemu finansowego. Informuje jednak, że wsparcie rządu obejmuje również program inwestycyjny dotyczący ożywienia gospodarczego w średnim okresie.
Unijni urzędnicy przypominają też ostatnie prognozy, z których wynika, że pandemia Covid-19 przyczyni się do spadku polskiego PKB o 4,3 proc. w 2020 roku, a następnie do wzrostu o 4,1 proc w 2021 r.
KE rekomenduje, aby - gdy pozwalają na to warunki ekonomiczne - Polska prowadziła politykę fiskalną mającą na celu osiągnięcie "ostrożnej średniookresowej pozycji budżetowej" i zapewnienie stabilności zadłużenia, przy jednoczesnym zwiększeniu inwestycji. Postuluje też poprawę odporności i skuteczności systemu opieki zdrowotnej, w tym poprzez zapewnienie jej odpowiednich zasobów i przyspieszenie wdrażania usług e-zdrowia.
Druga rekomendacja mówi o konieczności zmniejszenia wpływu kryzysu na rynek pracy, w szczególności poprzez poprawę sytuacji osób korzystających z elastycznych i krótkoterminowych form zatrudnienia.
Dokument wspomina też o "lepiej ukierunkowanych świadczeniach społecznych" i zapewnieniu dostępu do nich dla wszystkich potrzebujących. Zaleca też dalsze wspieranie cyfrowej transformacji przedsiębiorstw i administracji publicznej.
KE radzi Polsce, by kontynuowała wysiłki w zapewnianiu przedsiębiorstwom dostępu do finansowania i płynności. Jej zdaniem inwestycje powinny być skoncentrowane na "zielonej i cyfrowej transformacji", w szczególności na infrastrukturze cyfrowej, czystej, wydajnej produkcji i wykorzystaniu energii oraz zrównoważonym transporcie, co ma przyczyniać się do stopniowej dekarbonizacji gospodarki, w tym w regionach wydobywających węgiel.
Unijni urzędnicy widzą też potrzebę "poprawy klimatu inwestycyjnego, w szczególności poprzez ochronę niezawisłości sądów". Doradzają również, aby Polska zapewniała "skuteczne konsultacje społeczne i zaangażowanie partnerów społecznych w proces kształtowania polityki".
W swoich rekomendacjach KE zwraca też uwagę na kwestie dotyczące praworządności.
"Oprócz wyrażanych przez Komisję od dawna obaw dotyczących praworządności w Polsce, z których wiele zostało już poruszonych w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, ostatnie wydarzenia budzą dalsze obawy, zagrażając funkcjonowaniu porządku prawnego Polski i Unii Europejskiej"
- głosi dokument.