W uroczystości na Zamku Królewskim uczestniczyli m.in. marszałek Sejmu Elżbieta Witek, premier Mateusz Morawiecki, wicemarszałek Senatu Marek Pęk, wicepremier Henryk Kowalczyk, szef KPRM Marek Kuchciński, a także prezes Trybunału Konstytucyjnego Julia Przyłębska.
Podczas uroczystości Orderem Orła Białego prezydent odznaczył Stanisława Mieczysława Gebhardta - żołnierza AK i Szarych Szeregów, więźnia obozów koncentracyjnych Gross Rosen i Mathausen, polityka i ekonomistę, działacza emigracyjnego.
Gebhardt został odznaczony "w uznaniu zasług dla niepodległości Rzeczpospolitej Polskiej, za wybitną działalność na rzecz polskiej emigracji poprzez pielęgnowanie tożsamości narodowej, zachowanie ciągłości dziedzictwa kulturowego oraz propagowanie wartości chrześcijańskich i demokratycznych, za wierność Polsce wolnej i suwerennej".
Orderem Orła Białego oznaczona została również Joanna Maria Wnuk-Nazar - kompozytorka, dyrygentka i pedagog. W latach 1997-1999 była ministrem kultury i sztuki. Wnuk-Nazar była wieloletnią dyrektor naczelną i programową Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Jest propagatorką polskiej kultury muzycznej.
Wnuk-Nazar została odznaczona "w uznaniu znamienitych zasług dla polskiej kultury, za wybitne osiągnięcia w pracy artystycznej i pedagogicznej, za działalność na rzecz upowszechniania dorobku rodzimej kultury muzycznej oraz konsekwentne wspieranie aktywnego w niej uczestnictwa" - wskazano.
Para Prezydencka z odznaczonymi dziś Orderem Orła Białego Stanisławem Mieczysławem Gebhardtem, żołnierzem AK i Szarych Szeregów, więźniem obozów koncentracyjnych, oraz Joanną Marią Wnuk-Nazar, kompozytorką i dyrygentką. #3Maja 🇵🇱 pic.twitter.com/0M5IWEwNh7
— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) May 3, 2023
- Jest to dla mnie wielki zaszczyt, że w tym tak ważnym dla Polski dniu, dniu szczególnym albowiem zawsze znamionującym wolną Polskę, Polskę ambitną, pnącą się ku swojemu rozwojowi, ku swojej sile, mogę wręczyć te najwyższe polskie odznaczenia dwóm postaciom Polski w aspekcie jej nowoczesnego rozwoju. Jej budowania na przestrzeni przede wszystkim tych ostatnich 30-kilku lat prawdziwie wolnej Polski
Zwracał jednocześnie uwagę, że odznaczenia wręczył na Zamku Królewskim w Warszawie, gdzie 232 lata temu uchwalono Konstytucję 3 maja.
Prezydent Duda wskazał, że "tylko wolna Polska uznawała ten dzień jako święto".
- Kiedy Polska nie była wolna, ludzie czcili ten dzień albo potajemnie, albo ryzykując represjami, więzieniem, ryzykując prześladowaniem - dodał.
Odnosząc się do odznaczonych stwierdził, że "choć na pierwszy rzut oka ktoś powie, iż są z dwóch różnych światów tworzenia tej nowoczesnej Polski", to mają w istocie kilka bardzo ważnych wspólnych cech.
- Zarówno Dama Orderu Orła Białego, jak i Kawaler Orderu Orła Białego są absolutnie postaciami znamienitymi. W przestrzeni tych właśnie 34 lat od 1989 roku prawdziwie wolnej, suwerennej i niepodległej Polski, a także i wcześniej; w czasie kiedy o tę wolność, suwerenność, niepodległość walczono - mówił.
- Oboje wnieśli niezaprzeczalny, absolutny wkład w rozwój nowoczesnej Rzeczypospolitej, nowoczesnego polskiego państwa. Polski, która buduje się jako państwo silne, jako państwo które ma swój wyraz. Są zarazem osobami, które wniosły również swój niezwykle ważny wkład w dobro publiczne, w dzieło służby publicznej Rzeczypospolitej, tej naszej współczesnej
- Pan prezydent dzisiaj przypomniał całą wielką naszą, polską epopeję. Doszliśmy do momentu, kiedy już jesteśmy wolni, mamy wszystko do dyspozycji. Co musimy, to tylko wykorzystać to, żeby Polskę umocnić i żeby rzeczywiście była ważna ona dlatego, że umiemy dobrze strzelać, ale że możemy dobrze myśleć – podkreślił.
Orderem Orła Białego odznaczeni dziś zostali:
— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) May 3, 2023
Stanisław Mieczysław Gebhardt
W uznaniu znamienitych zasług
dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za wybitną działalność na rzecz polskiej emigracji poprzez pielęgnowanie tożsamości narodowej, zachowanie ciągłości… pic.twitter.com/gvnmp7IG2y
Prezydent odznaczył również kompozytorkę i dyrygentkę Joannę Marię Wnuk-Nazarową.
- Jestem głęboko wdzięczna Kapitule i panu prezydentowi za przyznanie mi tego najwyższego odznaczenia, jakie Rzeczpospolita ustanowiła. Nie ukrywam, że na wieść o tym zadrżało moje serce i umysł, a przez wiele dni nie mogłam dojść do siebie - powiedziała podczas uroczystości Wnuk-Nazarowa.
Przypomniała, że była świadkiem, gdy "Order Orła Białego odbierali moi mistrzowie, a później wielcy przyjaciele - Krzysztof Penderecki, Henryk Mikołaj Górecki, Wojciech Kilar, a sześć lat temu również mój mistrz i przewodnik duchowy, jasno święcąca latarnia krakowskiego zespołu do spraw interpretacji i analizy - prof. Mieczysław Tomaszewski".
Joanna Wnuk-Nazarowa zadedykowała Order Orła Białego swojemu ojcu przypominając podczas uroczystości jego wojenne losy.
- Dla mojego ojca, życie nie było wartością jako taką. Życie miało wartość na tyle, na ile poświęciłeś się drugim, na ile poświęciłeś ideom, w które wierzyłeś
– powiedziała.
Joanna Maria Wnuk-Nazar
— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) May 3, 2023
W uznaniu znamienitych zasług dla polskiej kultury, za wybitne osiągnięcia w pracy artystycznej i pedagogicznej, za działalność na rzecz upowszechniania dorobku rodzimej kultury muzycznej oraz konsekwentne wspieranie aktywnego w niej uczestnictwa.… pic.twitter.com/MZjEWlbmKb
Rano prezydent Andrzej Duda wręczył nominacje generalskie oraz admiralską ośmiu oficerom Wojska Polskiego. Następnie w Bazylice Archikatedralnej p.w. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Warszawie uczestniczył we mszy w intencji ojczyzny.
Święto Narodowe Trzeciego Maja jest obchodzone w rocznicę uchwalenia w 1791 roku Konstytucji 3 maja. Dokument był pierwszą konstytucją w nowożytnej Europie, a drugą na świecie po amerykańskiej. Rocznica przyjęcia Konstytucji 3 maja jest świętem ustanowionym w 1919 roku. Przez okres PRL jego publiczne obchodzenie było zabronione, ponownie stało się państwowym świętem w 1990 roku.