Skala reform przeprowadzanych w Uzbekistanie dotyczących poszanowania praw człowieka, przezwyciężania ubóstwa, modernizacji i rozwoju gospodarki, stworzenia sprzyjających warunków dla przedsiębiorczości, usunięcia wszystkich przeszkód, które dotychczas uniemożliwiały zagranicznym inwestorom wejście na lokalny rynek, jest imponująca.
W ciągu ostatnich siedmiu lat nastąpiła w Uzbekistanie znacząca zmiana. Kraj przestał być postrzegany jako rynek pracy przymusowej i wykorzystującej pracę dzieci czy państwo ograniczające wolność religijną. Wprowadzono reformy usprawniające politykę monetarną, zainicjowano rynkowe mechanizmy regulacji wartości waluty i zapewniono jej stabilność, ustanowiono nowe skuteczne formy i narzędzia otwartego dialogu między władzami a społeczeństwem, wypowiedziano efektywną wojnę korupcji.
Stale rośnie w świecie autorytet Uzbekistanu jako wiarygodnego partnera i inicjatora rozwiązań globalnych i międzynarodowych problemów. Skutkiem zachodzących w kraju procesów demokratycznych staje się wyższa pozycja Uzbekistanu w międzynarodowych rankingach, zainteresowanie wewnętrznym rynkiem społeczności światowej, inwestorów i dużych międzynarodowych korporacji.
Dziś Uzbekistan stoi u progu ważnego wydarzenia – dostosowania konstytucji do obecnych realiów. W trakcie wyborów Prezydenta Uzbekistanu w październiku 2021 roku na spotkaniach wszystkich kandydatów z przedstawicielami elektoratu złożono ważną propozycję przygotowania programu realizacji reformy konstytucyjnej kraju. W związku z tym prezydent Uzbekistanu Szawkat Mirzijojew zaproponował kompleksowe i dogłębne zbadanie krajowych i światowych doświadczeń w tworzeniu konstytucji.
Reforma konstytucyjna w Uzbekistanie ma stać się filarem dla rozwoju kraju, wspólnym dziełem narodu i władzy, biorącym pod uwagę opinie autorytatywnych międzynarodowych instytucji prawnych.
Najważniejszym celem reformy konstytucyjnej stała się chęć wpływu na życie zwykłych obywateli, zapewnienie im dobrobytu, stworzenie warunków dla rozwoju społeczeństwa i państwa oraz jego interakcji z partnerami zagranicznymi.
Proces aktualizacji ustawy zasadniczej, który powinien zakończyć się 30 kwietnia 2023 r. w powszechnym referendum w sprawie przyjęcia poprawek i zmian w obecnej Konstytucji, rozpoczął się w czerwcu 2022 r.
Obecna era globalizacji, cyfryzacji, zmian klimatycznych i szybko zmieniającego się życia stawia nowe, pilne i niezwykle ważne wyzwania związane z dalszą modernizacją kraju, umacnianiem pokoju, stabilności i niezależności narodowej.
Jak pokazuje praktyka światowa, kluczowe znaczenie dla przeprowadzania dynamicznych reform ma kształtowanie konstytucyjnych i prawnych podstaw modernizacji społeczeństwa i państwa. Na świecie praktycznie nie ma konstytucji w jej pierwotnej wersji. Tylko w XXI w. około 90 krajów świata z powodzeniem przeprowadziło reformy konstytucyjne, 57 przyjęło nowe konstytucje.
Zmiany konstytucyjne są odpowiedzią na zewnętrzne i wewnętrzne wyzwania i zagrożenia dla kraju. Bardziej nowoczesne konstytucje obejmują więcej obszarów działalności państwa, dotąd nieobecnych w ich zapisach, takich jak ekologia, równość płci, ochrona praw, wolności i uzasadnionych interesów, zwłaszcza osób niepełnosprawnych, młodzieży, a także tworzenie społeczeństwa informacyjnego, bezpieczeństwo danych cyfrowych, rozwój naukowy i technologiczny, innowacje, wprowadzenie elementów bezpośredniej demokracji elektronicznej i społecznej inicjatywy ustawodawczej itp.
Koniecznością staje się obecnie utrwalenie na poziomie konstytucyjnym kwestii rozwoju sfery przedszkolnej, ogólnoedukacyjnej, szkolnictwa wyższego i nauki w celu godnego wychowania młodzieży w kraju.
Reforma konstytucyjna ma na celu fundamentalną zmianę paradygmatu myślenia i zasad działania w systemie administracji państwowej i publicznej, realizowaną w oparciu o relacje w nowym Uzbekistanie: zamiast zasady „państwo–społeczeństwo–człowiek" postulatu „człowiek–społeczeństwo–państwo".
Przywództwo kraju ma na celu stworzenie modelu „Nowy Uzbekistan–państwo społeczne", który zapewni redystrybucję bogactwa materialnego oraz społeczną równość i sprawiedliwość.
Na poziomie ekonomicznym poprawki do konstytucji mają wesprzeć uczciwą konkurencję, ochronę własności prywatnej oraz zapewnić warunki dla stworzenia optymalnego korzystnego klimatu inwestycyjnego i biznesowego.
Na poziomie konstytucyjnym utrwala się zniesienie kary śmierci, działanie Instytutu Habeas Corpus i zasady Mirandy.
Jeśli naród poprze reformę, tekst ustawy zasadniczej Uzbekistanu zmieni się w 65 proc. Wszystkie zmiany zostały wprowadzone do nowego tekstu na podstawie ponad 220 tys. propozycji obywateli Uzbekistanu. Poprawki wprowadzone do projektu dokumentu w rzeczywistości zawierały wszystkie niezbędne i brakujące części do całkowitego przeformatowania Konstytucji, która powinna odpowiadać nowym realiom i być dostosowana do nowych zadań.