Czy Rosja może mieć swoją Norymbergę? Czy pociąganie do odpowiedzialności politycznych liderów to akt zemsty czy koniecznej sprawiedliwości? Jak ukarać winnych agresji na Ukrainę? Czy międzynarodowy system karny uwzględnia specyfikę wojny przeciw Ukrainie i pozycję Rosji? Jak wzmocnić działania prewencyjne przeciw wojnie? – trwa międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie z perspektywy prawniczej, historycznej i politologicznej. Konferencja została przygotowana przez Instytut Pileckiego i Zentrum Liberale Moderne.
Konferencję rozpoczęło przywitanie gości przez prof. Magdalenę Gawin, dyrektora Instytutu Pileckiego, która była też inicjatorem powołania do życia Centrum im. Lemkina, zbierającego obecnie świadectwa zbrodni wojennych na Ukrainie. Centrum powstało niemal natychmiast po rosyjskiej agresji. Kilka dni później zespół Instytutu Pileckiego był już w pierwszym ośrodku dla uchodźców i rozpoczynał zbieranie świadectw. Pierwsze fale uchodźców nie widziały wojny, ale opisały strach i ucieczkę. Potem przyszedł czas na dokumentowanie zbrodni naocznych świadków. W taki sposób w ciągu niespełna 12 miesięcy powstał ogromny zbiór świadectw pisemnych, relacji wideo, zdjęć i filmów dokumentujących rosyjską agresję głównie z perspektywy ludności cywilnej.
Całość będzie dotyczyła rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie, ale też, co widać po samym tytule naszej konferencji, bardzo ważny aspekt będzie dotyczył prawa międzynarodowego i podstawowych pytań, które się już teraz pojawiają i które dotyczą sytuacji w jakiej będziemy kiedy wojna się skończy. Czy Rosja może mieć swoją Norymbergę? Czy będziemy się kierować aktem zemsty albo koniecznej sprawiedliwości, pociągając politycznych przywódców do odpowiedzialności? W jaki sposób ich ukarać?
– powiedział rzecznik berlińskiego oddziału Instytutu Pileckiego Patryk Szostak.
Jestem wdzięczna naukowcom i prawnikom z całego świata, którzy zajmowali się konfliktami zbrojnymi i międzynarodowym prawem karnym za przyjęcie zaproszenia na konferencję. Historycy osadzą agresję rosyjską w historycznym kontekście, prawnicy zaś przedstawią analizę systemu prawnego, żeby dostrzec jego luki i wytyczyć konieczny kierunek zmian. Nie zapominajmy, że wymierzanie sprawiedliwości, jasny podział na sprawców i ofiary – to także prewencyjna broń przeciw kolejnej wojnie
— przypomniała szefowa Instytutu Pileckiego prof. Magdalena Gawin.
Dzięki rozwojowi technologicznemu te zbrodnie są nie do ukrycia, wszyscy mogą zobaczyć, co się dzieje w Buczy i innych miastach. Instytut Lemkina zbiera świadectwa, aby przechować pamięć i aby umożliwić ukaranie winnych. Te zbrodnie nie mogą zostać zapomniane.
– dodała szefowa Instytutu.
Nie wahaliśmy się ani chwili, gdy prof. Magdalena Gawin zaproponowała nam, żebyśmy zostali partnerem tej konferencji. Byliśmy pod wrażeniem programu i gości, którzy będą mieć tu swoje wystąpienia. Nie ma dziś ważniejszej sprawy niż wojna, to nie jest tylko epizod, który kiedyś przeminie, ale coś co zmieni naszą rzeczywistość. Rosyjska agresja to nie tylko „kolonialne” zapędy, ale sprawa destrukcyjna dla bezpieczeństwa Europy, dla międzynarodowego prawa. Jeśli rosyjskie ludobójstwo nie zostanie ukarane europejski wymiar sprawiedliwości poniesie klęskę.
– mówił Ralf Fücks, niemiecki polityk, szef Zentrum Liberale Moderne.
Transmisja online konferencji dostępna jest pod linkiem: https://zoom.us/webinar/register/WN_2jQZbAI4Qpypv4zmQmGdKA