„W imieniu Polski wznoszę okrzyk: niech żyje wolna Ukraina!”

W 1920 roku do walki stanęli wspólnie żołnierze polscy i ukraińscy. 25 kwietnia rozpoczęła się tzw. wyprawa kijowska.
 
Plan Józefa Piłsudskiego zakładał zadanie wyprzedzającego ciosu bolszewikom i utworzenie niepodległego państwa ukraińskiego, jako bufora między Polską a Rosją. Jak przypomina portal kresy24.pl, w zawartym sojuszu politycznym i wojskowym z atamanem Petlurą, Polska uznawała suwerenność Ukraińskiej Republiki Ludowej.
 
W przeddzień wyprawy kijowskiej Naczelnik Państwa powiedział:
 
„Idąc w głąb Ukrainy, ale tylko do granic 1772 roku, przez to samo nie uznajemy rozbiorów i głosząc samostijność na tych ziemiach, jakby poprawiamy błędy naszych przodków. Chcemy dać [Ukrainie] możliwość samookreślenia i rządzenia się przez własny naród. […] Postawiłem na kartę […], żeby coś zrobić na przyszłość dla Polski, choć takim sposobem osłabić możliwości przyszłej, potężnej Rosji, i jeśli się uda, dopomóc [w] stworzeniu Ukrainy, która będzie zaporą między nami i Rosją, i na długie, długie lata nie będzie nam groźna”.

 Plan wyprawy kijowskiej przygotowali Julian Stachiewicz, Bolesław Wieniawa-Długoszowski i Stanisław Radziwiłł. Polską armią dowodzili: od Mozyrza do Olewska – gen. Józef Rybak, od Olewska do Połonnego – gen. Edward Rydz-Śmigły, od Połonnego do Płoskirowa – gen. Antoni Listowski, a od Płoskirowa do granicy z Rumunią – gen. Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański.
 
25 kwietnia 1920 roku wojska polsko-ukraińskie zaatakowały bolszewików na całym froncie ukraińskim. W pierwszym dniu operacji oswobodzono Owrucz, drugiego dnia Żytomierz, Korosteń i Radomyśl. 27 kwietnia opanowano Berdyczów, Koziatyn, Winnicę, Bar i Żmerynkę. Armia rosyjska uciekła w rozsypce. Przebywając w Żytomierzu, Piłsudski wziął udział w obchodach 129. rocznicy Konstytucji 3 Maja, wydał wówczas rozkaz zajęcia Kijowa. Dwa dni później stolica Ukrainy była wolna. Marszałek zabronił wywieszania polskich flag i nakazał wieszać ukraińskie. 9 maja odbyła się wspólna defilada zwycięskich oddziałów polsko-ukraińskich. Jak wspominał gen. Tadeusz Kutrzeba, wypadła bardzo dobrze.
 
„Przed oczyma licznych tłumów przemaszerowały w świetnej postawie – ze sztandarami, orkiestrami i fanfarami – oddziały polskie i 6 dywizja Armii Petlury sformowana w Brześciu. Wrażenie było potężne: patrzące tłumy powtarzały, że od czasu wymarszu Niemców nie widziano na Ukrainie wojska prezentującego się tak znakomicie”.
 
Cała prawobrzeżna Ukraina została opanowana za cenę 150 zabitych i 300 rannych.
 
Wyjeżdżając do Polski Józef Piłsudski odwiedził Petlurę w Winnicy. Powiedział wówczas m.in.:
 
„W imieniu Polski wznoszę okrzyk: niech żyje wolna Ukraina!”.
 

 

Źródło: niezalezna.pl,kresy24.pl