1025. Narodziny Królestwa
Jakim państwem było królestwo Bolesława Chrobrego? Gdzie leżały jego największe bogactwa? Czym zajmowali się jego mieszkańcy? Co jedli, jak mieszkali, w co wierzyli? O tym wszystkim opowiada nowa wystawa czasowa w Muzeum Historii Polski upamiętniającą 1000. rocznicę koronacji pierwszego króla Polski. Zwiedzający wyruszą w podróż po wczesnośredniowiecznej Polsce: barwnej krainie warownych grodów, zasobnej bogactwem lasów, jezior, rzek i mokradeł. Dawne zwyczaje współistniały tam z wziętymi z zewnątrz tradycjami chrześcijaństwa i świata śródziemnomorskiego.
Wystawa „1025. Narodziny Królestwa" to pierwsze z serii wydarzeń kulturalnych organizowanych w Polsce z okazji 1000. rocznicy koronacji pierwszego polskiego króla. Wyjątkowy zestaw ponad 500 wczesnośredniowiecznych eksponatów tworzy unikalną opowieść o korzeniach naszego państwa. Wystawa „Narodziny Królestwa” to wyjątkowa okazja, by w jednym miejscu zobaczyć obiekty archeologiczne związane z życiem codziennym, medycyną czy wierzeniami niechrześcijańskimi i cenne zabytki sztuki złotniczej. Zobaczyć można ponad 300 zabytków pochodzących ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy: wyjątkowe artefakty pozyskano w wyniku badań archeologicznych, m.in. badań podwodnych, które prowadzone są na jeziorze Lednica od dziesiątek lat.
KRÓLESTWO
Drogę przez królestwo rozpoczynamy poznając jego krajobraz oraz życie jego mieszkańców. Kilkadziesiąt stanowisk z eksponatami archeologicznymi opowie m.in. o diecie, zmianach w bioróżnorodności, rolnictwie, medycynie czy modzie. Wśród przedmiotów znalezionych przez archeologów znajdą się cenne zabytki kultury, jak fragment najstarszego w Polsce smyczkowego instrumentu muzycznego, a także pieczołowicie zebrane przez archeobotaników pestki np. brzoskwini i grochu. Pokażemy kości zwierząt na które polowali mieszkańcy piastowskich grodów, od niedźwiedzia i tura po głuszca i gołębia. Rzadkością są prezentowane przez nas w pełni zachowane pułapki na ryby. Z kolei sztabki ołowiu, a także naczynia ze śladami dziegciu i miodu posłużą za punkt wyjścia do opowieści na temat bogactw naturalnych i rozwoju technologii. Wczesnośredniowieczne łyżwy oraz płozy sanek zilustrują natomiast kwestie klimatu i pogody.
GNIEZNO – SERCE KRÓLESTWA
Zbliżając się do serca wystawy, poznajemy centralne grody królestwa. To właśnie o ufortyfikowane grody opierała się władza monarchy – to w nich skupione były siła i autorytet państwa. To tam Piastowie gromadzili największe bogactwa, sprowadzali ludność z podbitych ziem i realizowali wielkie inwestycje, z rozbudową Gniezna na czele. Potężny gród pośród jezior, siedziba utworzonego w 1000 roku arcybiskupstwa, był duchowym, kulturalnym i administracyjnym centrum kraju. To tu, w kamiennej katedrze koronowali się pierwsi królowie Polski. W czasach, gdy władca większość panowania spędzał w podróży, objeżdżając swe ziemie bądź przewodząc wyprawom, Gniezno służyło za symbol stabilności i dostatku państwa.
TRZEJ KRÓLOWIE
Po przedstawieniu kultury i bogactwa dworu, poznamy władców, władczynie i możnych, którzy wpływali na politykę królestwa. Tytułowi trzej królowie: Bolesław Chrobry, Mieszko II oraz Bolesław Śmiały są w centrum naszego zainteresowania. Materialnym świadectwem ich rządów, a także punktem wyjścia do opowieści na temat wyzwań z którymi się mierzyli, są monety, w tym denary koronacyjne i egzemplarz ‘Princes Polonie’. Ta druga moneta jest zarazem jednym z najwcześniejszych świadectw użycia słowa Polska. Bogactwo czasów Bolesława Chrobrego ilustrują odnalezione w czasie wykopalisk złote nici oraz kosztowna biżuteria.
Historie podbojów i najazdów opowiadamy nie tylko poprzez militaria. Szczególną rolę pełnią odkryte przez archeologów kości osób zabitych podczas walki. Zachowane na czaszkach ślady po uderzeniach mieczem, a także po ciosach włóczni, obrazują brutalność toczonych wówczas wojen. Najgroźniejszym z nich był najazd czeskiego księcia Brzetysława, na skutek czego Królestwo Polskie znalazło się na skraju przepaści.Ważnymi bohaterkami opowieści są także Rycheza, pierwsza królowa Polski, oraz jej córka Gertruda, pierwsza polska pisarka. Osobiste modlitwy tej ostatniej, stanowią unikalny zabytek wczesnośredniowiecznej poezji. Zwiedzający poznają również Agnieszkę, która biła własne monety jako przełożona klasztoru i władczyni Kwedlinburga, a także możnego Sieciecha, którego wpływy w pewnym okresie zagrażały pozycji rodziny królewskiej.
KRÓL I KRZYŻ
Dwór Piastów stanowił oparcie dla wiary chrześcijańskiej w nowo utworzonym królestwie. Za jego sprawą, na ziemiach Polski dochodziło do wielkich przemian w sferze wiary i religii. Materialne świadectwa chrystianizacji to m.in. fragmenty okładziny skrzyneczki relikwiarzowej, a także jedne z najstarszych w Polsce fragmentów dzwonu. Te ostatnie zmieniały krajobraz dźwiękowy królestwa oraz miały mieć, według chrześcijan, znaczenie ochronne. Zachowane krzyżyki są także punktem wyjścia do przedstawienia duchownych aktywnych w Polsce w XI w., przede wszystkim św. Wojciecha i Brunona z Kwerfurtu.
Dzięki stanowiskom interaktywnym, zwiedzający mogą dowiedzieć się, jak brzmiała najstarsza polska muzyka, a także m.in. poznają w jaki sposób właściwości różnych drzew (twardy dąb, giętki jesion, czy miękki w obróbce klon) wpływały na wykorzystanie ich drewna w XI w. Zaprezentowane z szacunkiem ludzkie kości ze śladami zaleczonych złamań i innych urazów służą jako świadectwo ówczesnej medycyny.
Wystawę w warszawskim Muzeum Historii Polski oglądać można od 15 stycznia br.
Źródło: muzhp.pl
