Pierwszą stanowią właściwe Bory Tucholskie rozciągające się na przedpolu moren czołowych. Drugą, wschodnią część stanowi Wysoczyzna Świecka, granicząca stromym stopniem terenowym z doliną dolnej Wisły.
Powierzchnia tego utworzonego w 1985 r. parku wynosi 36 983 ha, zaś otuliny 15.946 ha. Obejmuje swymi granicami południowo-wschodnią część zwartego kompleksu Borów Tucholskich. Oś hydrograficzną parku stanowi rzeka Brda z licznymi przełomami i meandrami, na otaczającym ją sandrze tzw. sandrze Brdy dominują bory sosnowe.
Rezerwaty przyrody obejmują obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
W granicach Tucholskiego Parku Krajobrazowego utworzono 8 rezerwatów przyrody, które łącznie zajmują powierzchnię 2471,10 ha, co stanowi prawie 7% powierzchni parku.
Ustronie (powierzchnia 9,64 ha) rezerwat leśny. Ustanowiony dla zachowania fragmentu lasu mieszanego o charakterze naturalnym. Starodrzew bukowo-dębowo-sosnowy. Największą powierzchnię zajmuje zespół kwaśnej buczyny niżowej – jest to wysokopienny las bukowy z domieszką dębu bezszypułkowego. w Północno - zachodniej części rezerwatu – w lokalnych obniżeniach występuje płat brzeziny bagiennej. W runie występuje widłak jałowcowaty, narecznica szerokolistna, borówka czarna, bagno zwyczajne.
Bagno Grzybna (powierzchnia 6,26 ha). Ustanowiony dla ochrony śródleśnego torfowiska. Na obszarze rezerwatu wykształciły się zespoły roślinne torfowisk wysokich i przejściowych. Występują tu również rzadkie gatunki roślin torfowiskowych: turzyca bagienna, obła, pływacz drobny i pośredni, bagnica torfowa, bagno zwyczajne.
Jezioro Zdręczno (powierzchnia 15,74 ha). Ustanowiony dla ochrony jeziora eutroficznego z wodnymi i szuwarowymi zbiornikami roślinnymi oraz torfowiska z rzadkimi i reliktowymi roślinami. W toni wodnej północnej części jeziora w postaci dużej łąki podwodnej występuje rzadki w Polsce zespół ramienic. Brzeżne partie jeziorne tworzą zwarte szuwary kłociowe.
Cisy nad Czerską Strugą (powierzchnia 17,19 ha). Rezerwat leśny, ustanowiony dla zachowania stanowisk cisa (ok. 3200 szt. z samosiewu i ok. 100 z nasadzeń).
Jeziorka Kozie Rezerwat (powierzchnia 12,30 ha). Ustanowiony dla ochrony czterech zarastających jezior z roślinnością torfowisk wysokich. Jeziorka Kozie stanowią charakterystyczny przykład zarastania jezior dystroficznych tzw. sucharów przez nasuwające się na taflę wody utworzone z torfowców. Rozwijają się tu pło dywanowe, mszar kępowo-dolinkowy oraz zespół boru bagiennego. Licznie występują chronione rosiczki.
Źródła Rzeki Stążki (powierzchnia 250,2 ha). Ustanowiony dla ochrony źródlistego odcinka doliny rzeki Stążki wraz z otaczającymi ją lasami. Rezerwat przedstawia wyjątkowe wartości geomorfologiczne, geologiczne, klimatyczne i florystyczne. Roślinność jest b. zróżnicowana florystycznie w wyniku znacznej różnorodności siedlisk: od wodnych i szuwarowych, przez szuwarowe do łąkowych i leśnych. Występujące tu zbiorowiska roślinne są dobrze zachowane. Zwraca uwagę roślinność gatunków z rodziny storczykowatych.
Dolina Rzeki Brdy (powierzchnia 1681,5 ha). Celem utworzenia jest zabezpieczenie odcinka doliny rzeki Brdy. Rezerwat przedstawia wyjątkowe wartości geomorfologiczne, geologiczne, geobotaniczne, krajobrazowe oraz faunistyczne. Rzeka Brda jest jedną z najpiękniejszych rzek Pomorza Zachodniego. Należy do najatrakcyjniejszych pod względem krajobrazowym rzek w Polsce. Walory krajobrazowe (przypominające warunki górskie) potęgują lasy lipowo-dębowo-grabowe z licznymi dorzeczami pomnikowymi. Roślinność runa jest bujna i wielobarwna.
Bagna nad Stążką (powierzchnia 478,45 ha). Celem ochrony jest trwałe zabezpieczenie i zachowanie torfowisk wraz z lasami położonymi w rozlewiskach rzeki Stążki z typowo wykształconymi zespołami roślinnymi torfowisk niskich, przejściowych i wysokich oraz z unikalną florą gatunków reliktowych, chronionych, rzadkich i bardzo rzadkich w skali regionu kraju.
Źródło: niezalezna.pl
