Celem programu Polski Ład jest przede wszystkim sprawiedliwość społeczna w partycypacji utrzymania państwa polskiego – mówi w rozmowie z Niezalezna.pl minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg, oceniając wdrożone 1 stycznia podatkowe rozwiązania rządowego projektu. Jednocześnie podkreśla, że jest on „adresowany do zwykłych obywateli, a nie do elit”. - Zależy nam na tym, żeby przeciętnemu Polakowi żyło się lepiej – dodaje szefowa MRiPS.
Przemysław Obłuski: Co do korzyści dla emerytów i rencistów wynikających z Polskiego Ładu raczej nie ma wątpliwości – przyznaje to nawet ta bardziej umiarkowana część opozycji – jednak w przestrzeni medialnej i tu pojawiły się zastrzeżenia (m.in. w przypadku emerytów pracujących, osiągających wyższe dochody). Jak się pani minister ustosunkuje do tych doniesień?
Minister Rodziny i Polityki Społecznej, Marlena Maląg: Przede wszystkim chciałabym podkreślić, że rozwiązania Polskiego Ładu są korzystne dla wielu grup społecznych: dla osób pracujących, dla rodzin, dla seniorów – w tym również emerytów. Rozwiązania polityki podatkowej, którą wprowadza Polski Ład, zwiększają kwotę wolną od podatku i to powoduje, że emeryci i renciści, którzy mają świadczenie w wysokości 2,5 tys. zł, nie będą mieć naliczanego i pobieranego podatku. Korzyść roczna, która z tego wynika przy przywołanej kwocie, to ok. 2250 zł. Do kwoty 4920 zł rozwiązania Polskiego Ładu sprawiają, że emeryt lub rencista miesiąc w miesiąc otrzymuje wyższe świadczenia. W przedziale między 4921 a 12 800 zł rozwiązania podatkowe Polskiego Ładu są neutralne.
Chcemy w ten sposób zachęcić tych ludzi do pracy i do dzielenia się swoim doświadczeniem. Rozwiązania wprowadzone w Polskim Ładzie to mechanizmy, które są korzystne dla Polaków, bo program ten poza rozwiązaniami podatkowymi zawiera szereg rozwiązań takich jak np. program inwestycji strategicznych, które po okresie pandemii mają spowodować ożywienie gospodarcze i dynamiczny powrót do „normalności”. Oczywiście cały czas walczymy z epidemią, ale przede wszystkim chodzi nam o ochronę miejsc pracy i aby Polaków wspomagać w tym trudnym czasie. Przecież oprócz Polskiego Ładu, w związku ze wzrostem inflacji wynikającym m.in. z polityki klimatycznej UE, równolegle wprowadzamy tarcze osłonowe. Tarcza antyinflacyjna 1.0 z budżetem ponad 10 mld zł jest w fazie realizacji. To obniżenie podatku VAT na gaz, na energię, obniżenie cen paliw, ale także wprowadzenie dodatków osłonowych dla gospodarstw domowych; to jest pakiet rozwiązań, który ma się przyczynić do tego, żeby w tym trudnym czasie wesprzeć Polaków, stłumić inflację, ale przy zachowaniu silnego wzrostu gospodarczego. Przygotowane zostały mechanizmy antyinflacyjne w Tarczy 2,0, nad którymi aktualnie proceduje Sejm RP. Spośród przygotowanych przez rząd mechanizmów najistotniejszym jest obniżka stawki vat na paliwa z 23 do 8%, a także 0 stawka VAT na większość produktów spożywczych.
W poniedziałek wyjaśniała pani, że emeryci i renciści, których wysokość świadczenia mieści się w przedziale 4921 zł - 12 800 zł, będą mieli obliczaną zaliczkę na podatek i składkę na korzystniejszych zasadach oraz że tę korektę odczują już w lutym.
Jeżeli chodzi o emerytów i rencistów w tym przedziale świadczeń, korekta będzie dokonana przy wypłacie rent i emerytur w lutym. Osoby te nie muszą się niepokoić, nie muszą też składać żadnych wniosków, bowiem Zakład Ubezpieczeń Społecznych automatycznie wyrówna im świadczenie za styczeń i w lutym będzie ono już wypłacane zgodnie z przepisami rozporządzenia wydanego przez ministra finansów, które w ubiegłym tygodniu zostało podpisane.
Jednym z tych, którzy mieli stracić na tej reformie, jest podobno pan europoseł Marek Belka. W jednym z wywiadów oznajmił, że otrzymał emeryturę niższą o 250 zł, ale przyznał jednocześnie, że „wziął to na klatę”.
Celem programu Polski Ład jest przede wszystkim sprawiedliwość społeczna w partycypacji utrzymania państwa polskiego poprzez ponoszenie danin publiczno-prawnych.
Jeżeli ktoś ma bardzo duże dochody, to jego wkład w funkcjonowanie wspólnoty będzie większy. Myślę, że wprowadzenie tej zmiany w polityce podatkowej, zmiany w mentalnościach, jest procesem i jestem głęboko przekonana, że po kilku miesiącach funkcjonowania Polskiego Ładu społeczeństwo oceni, że program ten jest adresowany do zwykłych obywateli, a nie do elit. Zależy nam na tym, żeby przeciętnemu Polakowi żyło się lepiej.
"Czternastki" rząd chce w pewnym sensie zastąpić zwiększoną kwotą wolną od podatku. Czy rzeczywiście suma korzyści dla seniorów w związku z tym będzie większa niż ta jednorazowa "czternastka"?
Suma korzyści z tego tytułu będzie większa, bo na nowych zasadach polityki podatkowej skorzysta ponad 8 mln emerytów i rencistów. Jednak rozwiązania związane z 14. emeryturą, czyli świadczeniem jednorazowym, z którego mogli skorzystać emeryci w roku 2021, nie są obecnie przesądzone. Jaka będzie decyzja ostateczna co do 14. emerytury, zależy od wielu czynników ekonomicznych i społecznych.
Pieniądze to nie wszystko. Słyszymy, że rozwijane mają być także programy aktywizacyjne skierowane do seniorów - domy i kluby „Senior plus” czy „Aktywni Plus”. Co w tym zakresie zmieni się w związku z Polskim Ładem?
Zależy nam na tym, żeby w ramach solidarności międzypokoleniowej, z jednej strony wprowadzać na stałe korzystne rozwiązania poprzez świadczenia emerytalno-rentowe, poprzez dodatkowe świadczenia, takie jak 13. emerytura, która w tym roku będzie wypłacana po raz czwarty, a z drugiej strony, realizować programy, które aktywnie pomagają seniorom spędzać jesień życia. Te programy cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem jednostek samorządu terytorialnego, jak i organizacji pozarządowych. W ramach tej aktywizacji osób starszych realizujemy dwa programy – tworzenie domów i klubów seniora, a także programu „Aktywni plus”, który jest dedykowany do organizacji pozarządowych. Na te dwa programy mamy w sumie budżet 100 mln zł.
Pracujemy też nad kolejnym rozwiązaniem dla seniorów, tzn. tworzeniem placówek międzypokoleniowych. Realizacja tego programu będzie miała miejsce pod koniec tego albo na początku przyszłego roku. Zależy nam na tworzeniu takich miejsc, gdzie wspólnie będą spędzali czas seniorzy oraz dzieci; takie modelowe placówki są już tworzone i cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem. Chcę przypomnieć też bardzo ważny program, który uruchomiliśmy w ubiegłym roku – program „Wspieraj seniora”. W ramach tego programu, kiedy pandemia się nasilała, chcieliśmy otoczyć wsparciem seniorów i wspólnie z panem ministrem Piotrem Mazurkiem, odpowiedzialnym za politykę młodzieżową, zabezpieczyliśmy na to środki. Została też przez PZU uruchomiona infolinia, gdzie seniorzy mogą zgłaszać się i prosić o pomoc. Ta informacja przekazywana jest do samorządów, które uruchamiają wolontariat, który zabezpieczyliśmy, na to, żeby seniorom pomóc w codziennym funkcjonowaniu. My, jako budżet państwa, zabezpieczyliśmy środki na ten cel, było to ponad 100 mln zł. W tym roku program ten będzie dalej funkcjonował i chcemy do niego dołożyć nowy komponent, ale cały czas infolinia „Wspieraj seniora” funkcjonuje.
Ponad połowa uprawnionych złożyła w krótkim czasie wnioski dotyczące Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego. Spodziewała się pani tak dużego zainteresowania tą ofertą?
Jest to kolejne świadczenie co do zasady wspierające polskie rodziny z małymi dziećmi i szyte na miarę ich potrzeb. Tak jak świadczenie Rodzina 500 Plus wprowadzone od 1 kwietnia 2016 r., które zmieniło sytuację rodzin, przywróciło godność, poprawiło sytuację finansową milionów rodzin. Przede wszystkim bieda już nie ma twarzy dziecka.
Wprowadzaliśmy kolejne programy, takie jak „Dobry start”, czyli wyprawka na rozpoczęcie roku, świadczenie matczyne dla tych rodziców, którzy wychowali czworo dzieci, ale także rozwinęliśmy program „Maluch Plus”.
Mamy pakiet rozwiązań, który już został wprowadzony właśnie w ramach Polskiego Ładu, jak ustawa obowiązująca obowiązywać od 27 maja br. o gwarancji wkładu własnego przy zakupie mieszkania (do 100 tys. zł z możliwością umorzenia, gdy będzie się rodziło drugie i kolejne dziecko), uproszczenie procedur na budowę domów do 70 m2, ale młodzi ludzie też wyraźnie powiedzieli, że potrzebne jest wzmocnienie opieki nad dziećmi do lat trzech. Żeby można było łączyć pracę zawodową z życiem rodzinnym, żeby tę opiekę właściwie zapewnić i dlatego też wprowadzamy tutaj te dwa instrumenty, w tym właśnie Rodzinny Kapitał Opiekuńczy. W ten sposób wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom rodziców. Na ten cel w roku 2022 zabezpieczyliśmy w budżecie państwa 3 mld zł i w następnych latach będą kolejne środki, ale także dofinansowanie do opieki żłobkowej na dzieci, które nie będą korzystać z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego. Rodzic będzie mógł od kwietnia, z wyrównaniem od stycznia 2022 r., wystąpić o dofinansowanie w wysokości do 400 zł. Wnioski, tak jak przy rodzinnym kapitale i tak jak przy 500 Plus, będą składane drogą elektroniczną poprzez Platformę Usług Elektronicznych ZUS, poprzez „Empatię” ministerstwa rodziny, poprzez bankowość elektroniczną. Chcemy dalej inwestować w rodzinę, bo to właśnie rodzina jest fundamentem silnego państwa – jak to nazywam - Polski szczęśliwych rodzin.