Najważniejsze wydarzenia polityczne roku w Polsce. Taki był rok 2013

Przebicie wbrew przepowiedniom „Gazety Wyborczej” sondażowego szklanego sufitu przez Prawo i Sprawiedliwość, kolejne afery korupcyjne, umacnianie pozycji Donalda Tuska w swojej partii za cenę stanowisk w spółkach skarbu państwa. Seria referendów skierowanych przeciwko establishmentowi w miastach będących dotychczas bastionami Platformy. Tak minął 2013 r.

1. PiS idzie po władzę
Badając wyniki sondaży za ubiegły rok, wyraźnie widać tendencję wzrostową PiS‑u – mówi „Codziennej” Jakub Świderski, politolog z Uniwersytetu Gdańskiego. Do wyprzedzenia w sondażach PO przez PiS doszło w marcu. Od tamtego czasu kolejne badania różniły się jedynie wysokością prowadzenia PiS‑u. We wrześniowym sondażu grupy E-wybory.eu przewaga partii Jarosława Kaczyńskiego wynosiła nawet 23 proc. Wyniki różniły się jednak w zależności od sondażowni. I tak w Homo Homini największy dystans pomiędzy PiS‑em i PO był w grudniu (14 proc.), w SMG KRC pod koniec października (7 proc.), a w TNS Polska w listopadzie (9 proc.). Jedyną grupą badawczą, której wyniki znacznie odbiegają od pozostałych, jest podległy rządowi CBOS. Tam PO i PiS ciągle idą łeb w łeb.

2. Piotr Gliński kandydatem na premiera
Od początku roku PiS lansowało prof. Piotra Glińskiego na stanowisko premiera rządu technicznego. Towarzyszyło temu wiele debat programowych oraz debata publiczna na temat dotychczasowych rządów Donalda Tuska. Kilkudziesięciu ekspertów ze wszystkich dziedzin życia politycznego i społecznego wykazało, że PiS jest gotowe do rządzenia. Zdaniem politologa UW Bartłomieja Biskupa to właśnie debaty programowe z udziałem prof. Piotra Glińskiego przyczyniły się do sondażowego sukcesu PiS‑u. W głosowaniu z 8 marca za konstruktywnym wotum nieufności dla gabinetu Donalda Tuska wszystkie partie oprócz PiS‑u oddały głos przeciwko zmianie rządu. Marszałek Ewa Kopacz nie dopuściła nawet prof. Glińskiego do mównicy sejmowej, uniemożliwiając mu przedstawienie posłom propozycji programowej.

3. Tarcia w PO, Tusk bezkonkurencyjny
Im bardziej w mijającym roku spadało poparcie dla PO i poziom zaufania publicznego do Donalda Tuska, z tym większą bezwzględnością przewodniczący Platformy obchodził się z wewnątrzpartyjną opozycją. W wyborach partyjnych nie miał sobie równych i zdeklasował Jarosława Gowina, który po kilku miesiącach opuścił partię i założył własne ugrupowanie. W wyborach partyjnych, które odbyły się na Dolnym Śląsku, Tusk wystawiając swojego stronnika Jacka Protasiewicza, pokonał Grzegorza Schetynę i pozbawił go politycznego zaplecza. 14 grudnia na Radzie Krajowej na wniosek przewodniczącego Donalda Tuska delegaci wyrzucili dotychczasowego wiceprzewodniczącego Schetynę z zarządu PO.
Zdaniem dr. Jarosława Flisa, politologa z UJ, wynik wewnętrznych wyborów w PO może się obrócić przeciwko tej partii. – Wyjście z partii Jarosława Gowina było niekorzystne. W przyszłości może się przełożyć na kiepski wynik w wyborach samorządowych – mówi Flis.

4. Referenda, czyli jak padały bastiony Platformy
W 2013 r. średnio co tydzień mieliśmy do czynienia z jakimś referendum w sprawie odwołania władz samorządowych. W sumie odbyło się 57 głosowań, w których odwołano trzy rady miejskie i 7 burmistrzów lub wójtów. – Na to, że Polacy coraz chętniej odwoływali się do referendum, na pewno miała wpływ budząca zniechęcenie obywateli nonszalancja władzy – mówi „Codziennej” dr Jarosław Flis. – Ponadto nie było w tym roku wyborów ogólnokrajowych, więc często dochodziło do partyjnych starć na dolnych szczeblach władzy – dodaje. Zdecydowanie najgłośniejszym echem odbiły się referenda w Elblągu i w Warszawie. W pierwszym wypadku mieszkańcy zdołali odwołać prezydenta Grzegorza Nowaczyka (PO) i radę miasta, co zaowocowało przedterminowymi wyborami. Na kilka tygodni Elbląg stał się politycznym centrum Polski, miasto odwiedził wówczas m.in Jarosław Kaczyński, Donald Tusk, Leszek Miller i Janusz Palikot. Ostatecznie w Elblągu pierwszy raz w historii zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość, a prezydentem został Jerzy Wilk. Zwycięstwo to wpisało się w serię sukcesów wyborczych – po głosowaniach m.in. w Trzciance i Rybniku (po których Bolesław Piecha został senatorem). Dobra passa trwała także podczas wyborów uzupełniających do Senatu na Podkarpaciu, gdzie zwyciężył kandydat PiS‑u Zdzisław Pupa.
Do największego starcia doszło jednak w stolicy, 13 października warszawiacy decydowali o przyszłości wiceprzewodniczącej PO Hanny Gronkiewicz-Waltz. Ostra kampania antyfrekwencyjna, w którą włączyli się Bronisław Komorowski i Donald Tusk, sprawiła, że Gronkiewicz-Waltz utrzymała fotel prezydenta stolicy. Do tego, aby głosowanie było ważne, zabrakło kilku procent wyborców. Przeciwko Gronkiewicz-Waltz zagłosowało ponad 322 tys. warszawiaków. Dla porównania, trzy lata temu, mimo blisko dwukrotnie wyższej frekwencji, prezydent stolicy otrzymała 346 tys. Głosów.

5. Koniec mitu pancernej brzozy
Idziemy ku prawdzie i z całą pewnością przyjdzie taki dzień, w którym będziemy mogli powiedzieć, że wszystkie kurtyny i przesłony zostały zerwane, że doszliśmy do prawdy – mówił Jarosław Kaczyński 10 listopada przed Pałacem Prezydenckim, po comiesięcznym Marszu Pamięci. Trzy tygodnie wcześniej na II Konferencji Smoleńskiej prof. Chris Cieszewski opublikował wyniki naukowych badań, które przyniosły przełomową informację w sprawie wyjaśnienia przyczyn katastrofy Tu-154M. Po porównaniu zdjęć satelitarnych ze stycznia 2010 r. ze zrobionymi 5, 11
i 12 kwietnia 2010 r. wynika, że 5 kwietnia 2010 r. pancerna brzoza była już złamana. Mimo ataku rządowego zespołu Macieja Laska oraz głównych mediów do tej pory nikt nie podważył tych ustaleń.

 

Źródło: Gazeta Polska Codziennie