Magdalena Łysiak

6 sierpnia 1914 roku z krakowskich Błoni w kierunku Miechowa wyruszyła Pierwsza Kompania Kadrowa. Jej celem było dotarcie do Królestwa Polskiego i wywołanie tam powstania antyrosyjskiego. Kompania liczyła początkowo około 150 strzelców, głównie młodych ochotników. Przekroczenie granicy zaboru rosyjskiego miało symboliczne znaczenie, oznaczało bowiem początek walki o niepodległość Polski. Po zakończeniu wojny wielu żołnierzy Pierwszej Kompanii Kadrowej odegrało kluczowe role w odbudowie niepodległego państwa polskiego. Józef Piłsudski, który był jednym z głównych inicjatorów powstania Kompanii, stał się później Naczelnikiem Państwa i jednym z najważniejszych polityków II Rzeczypospolitej.

Masowy udział Polek w konspiracji niepodległościowej w czasie II wojny światowej nie był kwestią przypadku, ale konsekwencją ich aktywności na rzecz niepodległego państwa polskiego w latach wcześniejszych. W szeregach Ochotniczej Legii Kobiet walczyły one zarówno z wojskami zaborców w 1918 roku, jak i z bolszewikami w 1920 roku. W okresie międzywojennym kilkaset tysięcy kobiet przeszło szkolenie sanitarne i wojskowe organizowane najpierw przez Organizację Przysposobienia Kobiet ds. Obrony Kraju, a od 1939 roku przez Przysposobienie Wojskowe Kobiet. Do tej ostatniej organizacji należało przed II wojną światową ponad 47 tys. kobiet. One też w pierwszej kolejności włączyły się w prace konspiracyjne organizowane już jesienią 1939 r. przez Służbę Zwycięstwu Polski i wiele innych organizacji niepodległościowych.

W dniach 12–13 lipca 1943 roku funkcjonariusze różnych niemieckich jednostek policyjnych (policja bezpieczeństwa – Sipo; Policja Porządkowa – Orpo), stacjonujących w Kielcach i okolicznych miejscowościach dokonali pacyfikacji wsi Michniów położonej w ówczesnym Kreis Kielce w dystrykcie radomskim. Po ponad 80. latach od niemieckiej zbrodni dokonanej na 204 mieszkańcach wsi Michniów, w tym dziewięciodniowego niemowlęcia, historyk Delegatury IPN w Kielcach dr Tomasz Domański odnalazł nieznane dotychczas materiały archiwalne, które z dużą dozą prawdopodobieństwa pozwalają na wskazanie imion i nazwisk dowódców akcji pacyfikacyjnej.

Zawartość kapsuły czasu z 1865 roku została zaprezentowana w Muzeum Archeologicznym we Wrocławiu. To list podpisany przez trzech sąsiadów z ul. Nożowniczej i egzemplarz gazety Breslauer Zeitung. Zabytek został odnaleziony w połowie lat 90., ale ówcześni archeolodzy nie zorientowali się, że metalowa tuba może mieć zawartość. Zabytek trafił do muzeum, a po latach okazało się, że w środku jest papier. Tubę otworzyli specjaliści z Ossolineum.