22 maja 1911 roku powstało polskie harcerstwo

Inicjatywa zorganizowania polskiego ruchu skautowego wyszła od Andrzeja Małkowskiego, który prowadził we Lwowie organizacje sokolskie i kursy instruktorskie. Jeździł on także po Małopolsce z licznymi odczytami. 22 maja 1911 roku wydał rozkaz dzienny, w którym ustalono podstawy organizacyjne uformowanych w maju czterech drużyn skautowych. Były to: 

Pierwsza Lwowska im. naczelnika Kościuszki – dowodził Czesław Pieniążkowicz, 

Druga Lwowska im. naczelnika Chodkiewicza – dowodził Franciszek Kapałka, 

Trzecia Lwowska im. pułkownika Platerówny (żeńska) – dowodziła Olga Drahonowska (przyszła żona Małkowskiego), 

Czwarta Lwowska im. Mohorta – dowodził Andrzej Baternay. 

Władzę nad drużynami objęła Komenda Skautowa z naczelnikiem Kazimierzem Wyrzykowskim na czele, która w grudniu przekształciła się w Związkowe Naczelnictwo Skautowe. Dla drużyn skautowych Andrzej Małkowski przetłumaczył książkę twórcy skautingu Roberta Baden-Powella, która została wydana pod tytułem „Scouting jako system wychowania młodzieży”.

Istotę różnicy w priorytetach pomiędzy skautingiem założonym przez gen. Roberta Baden-Powella a ruchem powstającym w Polsce, Andrzej Małkowski określił tak:

Harcerstwo to skauting plus niepodległość.

Słowo „harcerz” pochodzące od średniowiecznych harcowników  – rycerzy, którzy pierwsi staczali przedbitewne pojedynki na oczach obu stojących naprzeciw siebie armii – zostało przyjęte jako polski odpowiednik „skauta” czyli „zwiadowcy”. W 1913 r. prof. Eugeniusz Piasecki napisał, iż

polski harcerz to nie tylko ktoś, kto pokazuje drogę innym (zwiadowca), ale również ten, który pierwszy nadstawia pierś za swoich bliźnich.

Z kolei pozdrowienie harcerskie – „Czuwaj” wprowadziła do polskiego skautingu w 1912 r. Olga Drahonowska wraz z 3 Lwowską Drużyną Żeńską im. Emilii Plater. Stało się to na obozie letnim LDŻ, kiedy postanowiono zastąpić przejęte przez skautów z Towarzystwa Sokół pozdrowienie „Czołem” obowiązującym do dzisiaj „Czuwaj”, które ma przypominać o konieczności stałej gotowości do czynu, służby dla ojczyzny, pracy dla innych i nad sobą. „Czuwaj” szybko rozpowszechniło się w pozostałych organizacjach skautowych i zostało oficjalnie przyjęte przez cały skauting.

Stopniowo ruch skautowy rozszerzył się na ziemie polskie zaboru pruskiego i rosyjskiego. W okresie I wojny światowej drużyny skautowe odegrały dużą rolę w walce o niepodległość. W 1918 r. drużyny skautowe i drużyny harcerskie połączyły się, tworząc Związek Harcerstwa Polskiego.

 

Źródło: muzhp.pl

#Małkowski #skauting #powstanie #harcerstwo