17 września 1939 roku o godz. 11:15 zatrzymały się wskazówki zegara na Zamku w Warszawie
19 lipca 1974 roku o godz.11.15 ruszyły wskazówki nowego zegara na Wieży Zygmuntowskiej Zamku Królewskiego w Warszawie. Zakończył się właśnie pierwszy etap odbudowy Zamku – oddana została bryła w stanie surowym. Ikoniczny zegar odmierza czas Warszawiakom już pół wieku. Aby uczcić okrągła rocznicę jego uruchomienia, dzień 19 lipca 2024 roku został ustanowiony Świętem Zegara w Zamku Królewskim.
Pierwszy zegar na Wieży Zygmuntowskiej został zbudowany już w 1622 roku. Jego twórcą był zegarmistrz warszawski Jan Sulej. W swojej ponad 400-letniej historii zegar miał wielu opiekunów, którymi buli sławnych zegarmistrzów warszawskich. Jednym z nich był Franciszek Gugenmus.
Podczas pożaru Zamku 17 września 1939 r. zegar na wieży zamkowej został poważnie uszkodzony. Jego wskazówki zatrzymały się na godzinie 11.15 i w tym położeniu pozostały aż do całkowitego zniszczenia gmachu przez wojska niemieckie we wrześniu 1944 r.
W czasie odbudowy Zamku powstał nowy zegar wieżowy. Prace nad jego budową rozpoczęto w 1972 r. Konstruktorem mechanizmu był mgr inż. Marek Górski. Projekt rekonstrukcji elementów zewnętrznych (tarcze i wskazówki) opracował zespół pracowników Instytutu Przemysłu Budowlanego Politechniki Warszawskiej pod kierunkiem prof. Stanisława Marzyńskiego. Wykonawcą mechanizmu oraz tarcz i wskazówek był specjalny zespół członków Cechu Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników m.st. Warszawy, pracujący pod kierunkiem mistrzów Władysława Zaleskiego i Eugeniusza Wójcika. Od chwili uruchomienia zegarem przez 30 lat społecznie opiekowali się Władysław Zaleski, Zdzisław Mrugalski i Marek Górski. Obecnie pieczę nad nim sprawuje syn Marka Górskiego – Bartłomiej.
Zegar jest symbolem niezmienności i ciągłości historii Zamku Królewskiego w Warszawie. Od momentu uruchomienia go 19 lipca 1974 roku, gdy stał się pierwszym w pełni ukończonym i działającym elementem odbudowywanego Zamku, symbolizował nadzieję i determinację w dążeniu do przywrócenia świetności królewskiej rezydencji. Dziś, obchodząc Święto Zegara, celebrujemy nie tylko rocznicę jego uruchomienia, ale również nieustające dążenie do zachowania i przekazywania naszego dziedzictwa przyszłym pokoleniom.
– mówi prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie.
Źródło: zamek-królewski.pl
