Koszulka "RUDA WRONA ORŁA NIE POKONA" TYLKO U NAS! Zamów już TERAZ!

Ciekawostki turystyczne: Pałac podróżny Augusta III w Kutnie

Pałac podróżny Augusta III (pocztowy) – późnobarokowy budynek z 1750 roku o konstrukcji szachulcowej znajdujący się w Kutnie przy dzisiejszym pl. marsz. Józefa Piłsudskiego 19 i ul. Narutowicza 2.

Pałac Saskich w Kutnie
Pałac Saskich w Kutnie
Mariochom; creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0

Kutno w połowie XVIII wieku znalazło się na trasie nowego traktu pocztowego, bowiem w 1749 roku król August III zmienił ustaloną dotąd drogę, wiodącą z Drezna przez Wrocław do Warszawy, na trasę biegnącą starym średniowiecznym szlakiem, na którym leżało Kutno. Po zmianie trasy przejazdu z Drezna do Warszawy dwór królewski potrzebował miejsc do noclegu i odpoczynku. Między Poznaniem a Warszawą konieczne stało się wystawienie nowych stacji postojowych, których wybudowanie zaproponowano w Kleczewie i Kutnie.

Nowa droga miała przede wszystkim skrócić czas przejazdu przez obce tereny, znajdujące się poza granicami Saksonii i Rzeczypospolitej. 

Opracowanie projektu i budowę pałacu powierzono kapitanowi Johanowi Martinowi Waltherowi. Prace wykonywano w szybkim tempie, tak iż 21 kwietnia 1750 roku pałac był gotowy na przyjęcie króla.

Pałac zaprojektowano w duchu saskiego baroku, na planie prostokąta, z dwoma krótkimi skrzydłami bocznymi, zaakcentowanymi ryzalitami w elewacji frontowej oraz trzecim ryzalitem pośrodku, wysuniętym analogicznie od strony wewnętrznej. Szczyt środkowego ryzalitu został zwieńczony cesarskim orłem, a w tympanonie umieszczono kartusz z herbem Rzeczypospolitej lub inicjałami królewskimi. Całość wzniesiona została w konstrukcji ryglowo-szachulcowej z odsłoniętym szkieletem. Oprócz pałacu wystawiono na osi skrzydeł pałacu położone równolegle dwie oficyny, których elewacje w całości pokryte były tynkiem. W głębi placu usytuowano wozownię ze stajnią oraz kuchnię ze spiżarnią i piecem chlebowym. Pomiędzy tymi budynkami wykopano studnię.

W korpusie głównym, w jego zachodniej części, znajdował się apartament królewski, prawdopodobnie z gabinetem, garderobą i sypialnią. Obok apartamentu znajdowała się zapewne antykamera, a w głównym, środkowym ryzalicie umieszczono kaplicę pałacową. Król wraz z dworem przebywał w Kutnie kilkakrotnie.

W kolejnych latach dokonywano modyfikacji i remontów kutnowskiego pałacu. 

Po śmierci Augusta III pałac pocztowy stał się własnością właścicieli miasta. Nowi właściciele dokonali pod koniec XVIII wieku lub na początku XIX wieku szeregu przebudów pałacu. 

Kolejny epizod związany z dynastią saską pochodzi z okresu Księstwa Warszawskiego. Wówczas król saski i zarazem władca Księstwa Warszawskiego Fryderyk August przebywał w Kutnie 18 listopada 1807 roku, ale zatrzymał się w pałacu właściciela miasta W. Rzętkowskiego na Gierałtach.

Z tym okresem wiąże się pobyt w pałacu saskim cesarza Napoleona Bonaparte, który był w Kutnie 11 grudnia 1812 roku w towarzystwie marszałka Armanda Caulaincourt’a podczas odwrotu z Rosji. Postój spowodowany był uszkodzeniem sań, a cesarz został podjęty obiadem, wyjechał z Kutna zauroczony gościnnością żony podprefekta. Epizod francuski utrwalił się w świadomości mieszkańców, bowiem budynek ten nazywano jeszcze w okresie międzywojennym „domem napoleońskim” bądź „francuskim”.

Pałac uważany był za zabytek od 1927 roku. W latach 1940–1944 w skrzydle zachodnim, według relacji miejscowych świadków, ulokowana została siedziba żandarmerii. Stajnię w podwórzu przerobiono na dwie cele więzienne. Po II wojnie światowej budynek został objęty ochroną konserwatorską. Do rejestru zabytków, został wpisany 1967 roku.

W grudniu 1990 roku Miasto Kutno wykupiło część zachodnią budynku. W lipcu 1991 roku wykupioną część przekazano w zarząd Muzeum Regionalnemu w Kutnie. Od 1995 roku czyniono starania o przejęcie pozostałej części na własność miasta. Od 2000 roku trwały intensywne próby w sprawie uregulowania stanu prawnego, które nabrały szczególnego znaczenia po zniszczeniu 19 stycznia 2003 roku części zabytkowego pałacu w pożarze. W kwietniu 2004 roku wynajęto niezniszczoną część pomieszczeń Fundacji Odbudowy Pałacu Saskiego.

2 czerwca 2011 roku obiekt w całości stał się własnością Miasta Kutno. Od marca 2015 roku trwały prace nad rewitalizacją pałacu. W styczniu 2023 odbyło się symboliczne przekazanie kluczy do obiektów zespołu Pałacu Saskiego. Przez kolejne miesiące pałac będzie wzbogacany o eksponaty z całej Polski. Oficjalne otwarcie planowane na wrzesień. 

Pałac będzie główną częścią kompleksu muzealnego. Ekspozycja stała, na którą placówka pozyskuje środki m.in. z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, będzie się składać z kilku elementów - części związanej z pałacem podróżnym króla Augusta III Sasa, część poświęconą dziejom miasta oraz czasom napoleońskim i Księstwu Warszawskiemu.

 



Źródło: niezalezna.pl

ps