Po losowaniu kandydatów na sędziów Izby Odpowiedzialności Zawodowej, ze strony opozycji i części środowiska sędziowskiego pojawiły się głosy krytyki, kwestionujące legalność tej procedury, jaki i samej ustawy, na podstawie której została ona dokonana. Wiceminister sprawiedliwości Sebastian Kaleta przewiduje kolejną obstrukcję reformy oraz interwencję organów unijnych. - Izba Odpowiedzialności Zawodowej powinna działać, ale już widzimy, że będzie gigantyczna również jej obstrukcja – powiedział dziś polityk.
Kolegium Sądu Najwyższego wylosowało we wtorek 33 kandydatów do orzekania w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej. Jeszcze tego samego dnia wyniki losowania zostały przekazane prezydentowi, który ostatecznie wyznaczy 11 sędziów do orzekania w Izbie Odpowiedzialności Zawodowej.
Znowelizowana ustawa o Sądzie Najwyższym nie narzuca prezydentowi żadnego terminu na wybór 11-osobowego składu Izby Odpowiedzialności Zawodowej. Ustawa nie precyzuje ponadto, jakimi kryteriami prezydent powinien się przy tym wyborze kierować.
Sebastian Kaleta w Poranku Radia Wnet wraził nadzieję, że „system dyscyplinarny sędziów będzie funkcjonował”, bo – jak to określił – dotychczas dochodziło do „politycznych działań grupy sędziów, za granicą” zabiegających o wsparcie polityczne. – Dzisiaj sędziowie cieszą się nie tylko immunitetem formalnym, który im przysługuje, ale ciężko jest w razie naruszeń prawa uchylać ten immunitet, ponieważ storpedowano i sparaliżowano ten system obstrukcją i dążeniem do anarchii – wyjaśnił.
Kaleta przypomniał, że obecne rozwiązania prawne dot. powołania Izby Odpowiedzialności Zawodowej zostały zainicjowane przez prezydenta Andrzeja Dudę.
- Pan prezydent miał konkretną wizję rozwoju sytuacji, bo to był kompromis. (…) My w ministerstwie sprawiedliwości i Solidarnej Polsce mieliśmy trochę inne koncepcje, jednak w duchu lojalnej współpracy w obozie (Zjednoczonej Prawicy), również dzięki temu, że nasze uwagi zostały w tym procesie uwzględnione, uznaliśmy, że jeśli to ma być środek do celu, czyli pieniędzy unijnych, to nie będziemy stali na przeszkodzie
- wyjaśnił.
- Izba Odpowiedzialności Zawodowej powinna działać, ale już widzimy, że będzie gigantyczna również jej obstrukcja – dodał wiceszef resortu sprawiedliwości.
Zwrócił w tym kontekście na negatywne komentarza ze strony dotychczasowych krytyków reform wymiaru sprawiedliwości po losowaniu kandydatów na sędziów nowej izby oraz na „wyśmiewanie procedury losowania”
– To jest normalna procedura, która przed PKW zawsze się odbywa przed wyborami. (…) Losowanie jest transmitowane. I już głosy, kwestionujące to, że prezydent może dokonywać tego wyboru, a przecież jasnym jest, że powoływanie sędziów do konkretnego sądu, do konkretnych czynności w Sądzie Najwyższym jest jego prerogatywą. (…) I jest już kwestionowanie legalności czy mandatu tej izby
– zauważył.
Przyznał, że spodziewa się w stosunku do IOZ SN podobnych zarzutów, „jak w przypadku Izby Dyscyplinarnej”. – Już Europejski Trybunał Praw Człowieka, zanim prezydent wskaże tych sędziów, „zakazuje” pracy tej izbie - wskazał Kaleta.
Losowanie sędziów w SN związane jest z wejściem w życie nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym, na mocy której m.in. zakończyła działalność Izba Dyscyplinarna, a w jej miejsce powstała Izba Odpowiedzialności Zawodowej. Zmian oczekiwała Komisja Europejska, m.in. od nich uzależniając akceptację KPO i wypłatę Polsce pieniędzy z Funduszu Odbudowy. Wątpliwości co do tego, czy nowe przepisy spełnią tzw. kamienie milowe w tej sprawie wyrażali w ostatnim czasie niektórzy przedstawiciele Komisji.
Kandydatami do orzekania w Izbie są: Andrzej Siuchniński, Marek Piertuszyński, Mariusz Łodko, Paweł Wojciechowski, Marek Siwek, Kamil Zaradkiewicz, Marek Dobrowolski, Marcin Krajewski, Grzegorz Misiurek, Maria Szczepaniec, Włodzimierz Wróbel, Adam Redzik, Dariusz Świecki, Krzysztof Staryk, Bohdan Bieniek, Dariusz Dończyk, Marcin Łochowski, Wiesław Kozielewicz, Marek Motuk, Leszek Bosek, Tomasz Demendecki, Tomasz Przesławski, Jerzy Grubba, Barbara Skoczkowska, Tomasz Artymiuk, Roman Trzaskowski, Paweł Księżak, Zbigniew Korzeniowski, Rafał Malarski, Ewa Stefańska, Paweł Kołodziejski, Paweł Grzegorczyk, Jacek Grela.
Wśród wylosowanych sędziów znajdują się zarówno ci, którzy zostali rekomendowani przez obecną KRS, jak również przez poprzednie składy Rady, a także osoby, które orzekały wcześniej w zlikwidowanej Izbie Dyscyplinarnej.
Po wejściu w życie nowelizacji wyznaczono również pięcioro sędziów, którzy tymczasowo orzekają w nowej Izbie Odpowiedzialności Zawodowej i przewodniczącego dwóch wydziałów tej Izby. Jest nim - do czasu wyznaczenia przez prezydenta sędziów na stałą kadencję - sędzia Wiesław Kozielewicz. Obowiązki prezesa Izby Odpowiedzialności Zawodowej pełni zaś obecnie I prezes SN.