Wiceszef MSZ podsumował na piątkowej konferencji prasowej roczną prezydencję Polski w Grupie Wyszehradzkiej, która zakończyła się 30 czerwca. Od 1 lipca prezydencję w V4 sprawują Węgry.
Szynkowski vel Sęk przedstawił statystykę polskiej prezydencji: w trakcie ostatniego roku odbyło się 20 spotkań na poziomie premierów, 9 spotkań na poziomie ministrów spraw zagranicznych, ponad 40 spotkań w różnych formatach ministerialnych oraz 12 spotkań marszałków bądź wicemarszałków parlamentów. - To pokazuje, że w czasie pandemii, w tych niełatwych okolicznościach można efektywnie sprawować prezydencję w tym jednym z kluczowych formatów współpracy regionalnej, ale formacie, który nie ma tylko ambicji regionalnych, ale ma też ambicje globalne - mówił wiceszef MSZ.
Jak zauważył, polskie przewodnictwo przypadło na czas pandemii Covid-19.
- Grupa Wyszehradzka charakteryzuje się sporą elastycznością i dostosowywaniem do warunków. Szybko przywódcy państw podjęli decyzję o powołaniu centrum wyszehradzkiego ds. Covid-19
podkreślił Szynkowski vel Sęk. Wskazał, że umożliwiło to lepszą koordynację działań w zakresie szczepień, czy kontrolowania stanu epidemii.
Wiceminister zapowiedział, że inicjatywa ta będzie kontynuowana przez prezydencję węgierską. „Docelowo chcielibyśmy, aby przekształciła się ona w format współpracy zabezpieczający kwestie tzw. miękkiego bezpieczeństwa, czy reagowania na różnorakie zagrożenia w zakresie np. pandemii czy katastrof naturalnych - dodał.
Wiceszef dyplomacji przypomniał, że podczas szczytu w Krakowie z okazji 30-lecia Grupy Wyszehradzkiej przyjęto deklarację o współpracy w projektach cyfrowych oraz deklarację rocznicową. Szefowie rządów krajów V4 zobowiązali się do zwiększenia od 2022 r. rocznego budżetu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego o 25 proc., do wysokości 10 mln euro.
Polska prezydencja – mówił wiceszef MSZ – skupiała się nie tylko na inicjatywach politycznych, ale także na wzmocnieniu wizerunku Grupy Wyszehradzkiej w społeczeństwach. Jako przykłady działań promujących V4 Szynkowski vel Sęk wymienił m.in. rocznicowe murale, które odsłonięto w czterech stolicach: Warszawie, Bratysławie, Budapeszcie i Pradze.
Polska swoją roczną prezydencję w Grupie Wyszehradzkiej objęła 1 lipca ub.r.; jej hasło - "Powrót na właściwe tory" - nawiązywało do wyzwań związanych z pandemią Covid-19. Spotkanie inaugurujące polską prezydencję odbyło się w Warszawie na początku lipca 2020 r.; poza pandemią podczas spotkania mowa była o negocjowanym wówczas wieloletnim budżecie UE na lata 2021-2027.
Grupa Wyszehradzka jest nieformalną regionalną formą współpracy Polski, Czech, Słowacji i Węgier i określana jest jako jeden z owoców upadku komunizmu i transformacji ustrojowej w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Za umowną datę jej powstania przyjmuje się 15 lutego 1991 r., kiedy ówcześni prezydenci Polski Lech Wałęsa i Czechosłowacji Vaclav Havel oraz premier Węgier Jozsef Antall podpisali deklarację określającą cele i warunki wzajemnej współpracy. Miało to miejsce w węgierskim Wyszehradzie, gdzie w XIV wieku spotykali się królowie Polski, Czech i Węgier na negocjacje gospodarcze i polityczne.
Cele Grupy zmieniały się w kolejnych latach i określały współpracę początkowo trzech, a po rozpadzie Czechosłowacji w 1993 r. czterech krajów. Wraz z ich osiągnięciem współpraca ta słabła i po jakimś czasie była wznawiana, tak jak po przyjęciu w 1999 r. Polski, Czech i Węgier do NATO oraz po wstąpieniu Polski, Czech, Węgier i Słowacji do UE w 2004 r.
Od 2004 r. wszystkie kraje V4 są członkami Unii Europejskiej, a Grupa Wyszehradzka stanowi forum wymiany doświadczeń oraz wypracowywania wspólnych stanowisk w sprawach dotyczących regionu i UE.
Źródło: PAP, niezalezna.pl
