Laur niepodległości. „Gazeta Polska” w latach 1929-1939 - II Rzeczpospolita w soczewce

"Laur niepodległości" to książka, która pozwala zgłębiać wciąż jeszcze zdumiewający fenomen zmartwychwstania Polski, zważywszy, że na stronicach dziennika piłsudczyków tętni życiem przeszłość Legionów Polskich zawarta w odkrywanych na nowo artykułach historycznych i porywających relacjach wspomnieniowych dawnych wiarusów legionowych. Dzięki temu czytelnik albumu będzie mógł zdążać bojowym szlakiem legionowym, a z żywych opowieści żołnierskich dowiedzieć się o przebiegu bitew pod Krzywopłotami, Łowczówkiem,  Kostiuchnówką, Kaniowem…

Stanie się on również świadkiem brawurowego przemarszu Piłsudskiego przez Ulinę Małą do Krakowa, a także uwięzienia Komendanta w twierdzy magdeburskiej, w której opisał swoje doświadczenia z pierwszych miesięcy walk o wolną Polskę. Sięgnięcie z kolei po znakomite szkice historyczne Wacława Lipińskiego oraz przekazy innych piłsudczyków pozwoli odtworzyć przełomowy w naszych dziejach akt wybicia się na niepodległość i odbudowy polskiej państwowości pod egidą Piłsudskiego – pierwszego Naczelnika odrodzonej Rzeczypospolitej.

W "Laurze niepodległości" „Gazeta Polska” z lat 1929-1939 urasta do rangi medium przeszłości, dzięki któremu można zrekonstruować wielowymiarowy obraz Polski międzywojennej wyłaniający się z dziesiątków przywołanych tekstów publicystycznych, naukowych i literackich. Prezentowany album stanowi syntezę najważniejszych osiągnięć II Rzeczypospolitej oraz przybliża portrety największych indywidualności tego czasu związanych z „Gazetą Polską”. Publicyści polityczni tej miary co Ignacy Matuszewski, Bogusław Miedzieński czy Wacław Makowski wprowadzają w burzliwy nurt ówczesnego życia parlamentarnego, komentują bieżące wypadki polityczne, piszą o koncepcji polskiej państwowości wypracowanej przez obóz piłsudczyków, o „granitowych drogowskazach Józefa Piłsudskiego” i o jego dążeniu do wzmocnienia władzy wykonawczej w państwie. 

"Laur niepodległości" wprowadza także w nurt rozwijającego się życia gospodarczego kraju, ukazując przez pryzmat ówczesnych materiałów prasowych najważniejsze inwestycje ekonomiczne II Rzeczypospolitej – w tym powstanie portu morskiego w Gdyni, Centralnego Okręgu Przemysłowego w widłach Wisły i Sanu oraz najnowocześniejszej w Europie Fabryki Związków Azotowych w Mościcach. Niebagatelny wpływ na rozwój gospodarki narodowej wywierały znajdujące się w centrum uwagi publicystów „Gazety Polskiej” osiągnięcia w dziedzinie nauki i techniki – wynalazki i odkrycia, w tym między innymi odkrywczyni radu i polonu – Marii Skłodowskiej-Curie czy wybitnego chemika Ignacego Mościckiego. W "Laurze niepodległości" znajdują też swoje miejsce pochłaniające ówczesnych czytelników doniesienia o pierwszych samochodach krajowej konstrukcji – Ralfie Stetyszu i CWS T-1, o mknących z zawrotną prędkością z Warszawy do Zakopanego Lux-Torpedach, o pierwszych polskich transatlantykach – „Piłsudskim”, „Batorym” i „Sobieskim” czy też o wielkim zwycięstwie Franciszka Żwirki i Stanisława Wigury w słynnych międzynarodowych zawodach powietrznych Challenge’u. 

"Laur niepodległości" pozwala również wniknąć w świat wielkiej literatury i zapoznać się z interpretacjami drukowanych na łamach „Gazety Polskiej” dzieł najwybitniejszych twórców dwudziestolecia międzywojennego – Zofii Nałkowskiej, Poli Gojawiczyńskiej, Zofii Kossak-Szczuckiej, Wacława Sieroszewskiego, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia, Michała Choromańskiego, Ferdynanda Goetla i Gustawa Morcinka. Miłośnicy poezji pozostawali zaś pod wrażeniem znakomitych wierszy twórców należących do słynnej grupy literackiej Skamander, a więc utworów Juliana Tuwima, Jarosława Iwaszkiewicza, Jana Lechonia bądź innych jeszcze mistrzów poetyckiego słowa – Bolesława Leśmiana, Leopolda Staffa, Kazimiery Iłłakowiczówny.

Różnorodnych treści dziennika dopełniały przywołane w Laurze niepodległości recenzje teatralne Kazimierza Wierzyńskiego, barwne szkice krajoznawcze Rafała Malczewskiego, eseje historyczne Stanisława Wasylewskiego, rozmaite artykuły poświęcone najwybitniejszym polskim malarzom, rzeźbiarzom i muzykom oraz początkom Polskiego Radia i rodzimej kinematografii. Ci zaś, których pasjonują podróże w najodleglejsze zakątki świata, odnajdą w niniejszej publikacji opowieści o dalekich wyprawach Arkadego Fiedlera, Wacława Korabiewicza, Konstantego Narkiewicza-Jodki czy Jerzego Giżyckiego. 

Ponadto z mnóstwa nadsyłanych do gazety relacji korespondentów zagranicznych wyrasta w albumie o Niepodległej swoiste studium narodzin i rozwoju zagrażających Europie systemów totalitarnych stalinowskiej Rosji i hitlerowskich Niemiec. Ze szpalt pisma czerpano bowiem wiadomości o narodach ujarzmionych przez ZSRR, o sytuacji gospodarczej w Sowietach, o wyzysku ekonomicznym Ukrainy i wyniszczaniu kułaków jako wrogów ludu, o czystkach w Rosji i moskiewskim programie rozbioru Polski oraz państw bałtyckich. Redaktorzy międzywojennej „Gazety Polskiej” z uwagą śledzili sytuację polityczną w powstającej na ich oczach III Rzeszy, nakreślali kierunki polityki Hitlera i jego przeciwników, pisali o prowokacjach niemieckich na granicy z Polską, o podpaleniu Reichstagu, o powszechnym zbrojeniu się Niemiec, o charakterze stosunków polsko-niemieckich i wizycie ministra Józefa Becka w Berlinie…

Przez pryzmat dziennikarskich relacji  publicystów krajowych i zagranicznych można  też dzień po dniu śledzić wypadki, jakie współtworzyły panoramę roku 1939, aż do momentu, w którym zawaliły się fundamenty polskiej państwowości pod naporem niemieckiej i radzieckiej agresji.
Przez cały ten czas „Gazeta Polska”, która zdobyła sobie miano „jednego z najlepszych dzienników dwudziestolecia międzywojennego w Polsce”, była wyrazicielką idei swojego pokolenia, jego pragnień, dążeń i doświadczeń historycznych. „Żadne pokolenie Polaków – pisała – nie miało i pewnie mieć nie będzie tylu powodów do entuzjazmu i głębokiej radości, co pokolenie nasze. […]

Nam dane było przeżyć udrękę niewoli, rozpacz rezygnacji, nieśmiałe nadzieje, drżeniem niepewności przejęte pierwsze porywy, wielką epopeję wyrosłej z tych porywów tytanicznej walki – niezwykły, wspaniały tryumf zwycięstwa, którego rozmiary przerosły najśmielsze nasze marzenia. W różańcu dziejów Polski szereg pokoleń poprzednich przeżył tajemnicę bolesną, My – przez udrękę przeszedłszy za młodu – w przeciągu lat niewielu ujrzeliśmy oczami naszymi spełnienie tajemnicy radosnej wyzwolenia Ojczyzny; ujrzeliśmy wojnę zwycięską i osiągnięcie przez Rzeczpospolitą takiej potęgi i takiego stanowiska wśród ludów i państw Europy, jakiego przez lat setki przed rozbiorami nie posiadała”. 

O tych to bolesnych i radosnych tajemnicach z różańca polskich dziejów traktuje Laur niepodległości. „Gazeta Polska” w latach 1929-1939.