Czosnek to lek i przyprawa, który towarzyszy ludzkości co najmniej od 5000 lat. Jest dobrym źródłem witamin i składników mineralnych. W starożytności niekiedy używany był nawet jako pieniądz, za 7 kg czosnku można było kupić niewolnika. Uprawiali go Babilończycy, Egipcjanie, Chińczycy, Asyryjczycy, Hebrajczycy, Grecy, Rzymianie, Arabowie. Egipcjanie traktowali go jako afrodyzjak, Hipokrates polecał go jako lekarstwo w schorzeniach układu pokarmowego i oddechowego. Skąd bierze się takie działanie czosnku i na co rzeczywiście pomaga? Jak go stosować?
W 1920 r. rosyjski uczony Borys Tokin odkrył w roślinie fitonocydy, substancje o działaniu bakteriobójczym i grzybobójczym. Znajdują się one tylko w świeżo wyciśniętym soku, doskonale działają przy zewnętrznym użyciu, jednak w zetknięciu z płynami ustrojowymi organizmu tracą swoje właściwości. Dalsze badania w 1944 r. potwierdziły obecność alliny (organicznego związku siarki), której produktem rozpadu przy krojeniu lub rozgnieceniu czosnku jest allicyna – substancja odpowiedzialna za specyficzny zapach i zarazem za działanie przeciwbakteryjnie czosnku. Roślina zawiera: związki siarki (allina i skordynina A i B), olejki eteryczne (zawierają m.in. salicynę, fitosterole, kwas spirogenowy, amoniak oraz wiele dwu- i trójsiarczków alkilowych i metylowych), flawonoidy, flawony, związki śluzowe, węglowodany (w tym inulinę), białka, sole mineralne. W 100 g czosnku znajdują się: potas (400 mg), fosfor (19-153 mg), wapń (100 mg), sód (80 mg), magnez (25-28 mg), żelazo (6,3 mg), mniejsze ilości selenu, jodu, chromu, miedzi, manganu, kobaltu, cynku, molibdenu i uranu. Roślina zawiera także witaminy: A, B1, B2, C, PP. Kaloryczność czosnku jest stosunkowo duża i wynosi 146 kcal/100 g produktu, ale nie ma to większego znaczenia, gdyż nie zjada się go w dużych ilościach.
Działanie czosnku
Allicyna i trójsiarczek dwuallilu występujące w czosnku mają bardzo silne działanie bakteriobójcze, wykazują wysoką skuteczność leczenia przeziębień i infekcji układu oddechowego. Te aktywne związki siarki mogą działać silniej niż takie antybiotyki jak penicylina i tetracyklina. Niestety ulegają one zniszczeniu w czasie obróbki termicznej (smażenia, gotowania).
Czosnek:
– jest naturalnym antybiotykiem niszczącym bakterie chorobotwórcze w układzie pokarmowym i oddechowym, niszczy niektóre bakterie oporne na antybiotyki,
– wpływa korzystnie na drogi oddechowe, hamuje rozwój wirusów grypy,
– mobilizuje krwinki białe do obrony organizmu przed czynnikami zakaźnymi,
– obniża ciśnienie tętnicze,
– działa przeciwzakrzepowo i przeciwskurczowo,
– obniża poziom trójglicerydów, ochraniając tętnice i serce,
– zmniejsza ryzyko zawałów,
– obecność zawartych w nim związków siarki skutecznie obniża stężenie cukru we krwi,
– działa napotnie, obniża gorączkę,
– zwiększa wydzielanie soku żołądkowego,
– dezynfekuje jelita i reguluje florę bakteryjną,
– reguluje trawienie i wspomaga metabolizm tłuszczów,
– przeciwdziała wzdęciom i nadmiernej fermentacji,
– zwalcza infekcje dróg moczowych,
– działa żółciopędnie, obniża poziom cholesterolu we krwi,
– działa przeciwpasożytniczo, przeciwbakteryjne, antygrzybiczo, przeciwrobacznie,
– działa przeciwmiażdżycowo i antysklerotyczne,
– zapobiega lub opóźnia rozwój wielu chorób zwyrodnieniowych, leczy reumatyzm, ischias, artretyzm, gościec,
– jest przeciwutleniaczem, chroni organizm przed działaniem wolnych rodników, szczególnie wątrobę,
– pomaga na bóle głowy i ułatwia zasypianie,
– stosowany zewnętrznie może być pomocny w leczeniu trudno gojących się ran, ropni, czyraków.
Czosnek stosuje się w leczeniu przeziębień, chorych zatok, przewlekłych nieżytów oskrzeli, zaburzeń żołądkowych i infekcji grzybiczych. Może być wykorzystany w leczeniu przewlekłych nieżytów żołądka z niedokwaśnością soku żołądkowego oraz w stanach upośledzonego wytwarzania żółci, w profilaktyce nadciśnienia tętniczego, może stymulować system immunologiczny, przyczyniając się do zapobiegania nowotworom. Chroni przed zwapnieniem żył, pobudza trawienie, poprawia funkcjonowanie wątroby i trzustki. Ze względu na dużą zawartość wapnia czosnek ma też właściwości odkwaszające, oczyszcza organizm z różnych substancji trujących, przeciwdziałając w ten sposób powstawaniu różnych chorób.
Ile spożywać i w jakiej formie
Czosnek jest stosowany w różnych postaciach, jako świeży, suszony, liofilizowany, sproszkowany lub kapsułkowany. Najbardziej aktywny jest świeży, rozdrobniony. Poddany obróbce termicznej, traci swoje właściwości bakteriobójcze, zachowuje jednak aktywność przeciwgrzybiczną i działa jako antyutleniacz, przeciwdziałający arteriosklerozie, starzeniu się i nowotworom.
Stosując czosnek profilaktycznie, należy spożywać 1-3 ząbków, działanie lecznicze rozpoczyna się od 3-5 g dziennie. Dla zmniejszenia nieprzyjemnego zapachu można zjeść świeżą natkę pietruszki lub listki mięty, tymianku czy selera, można też wypić kieliszek czerwonego wina. Ząbki czosnku można ścierać, kroić lub miażdżyć, spożywać z dodatkiem mleka, miodu lub cytryny.
Działania niepożądane i przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do stosowania świeżego czosnku są ostre nieżyty żołądka i jelit, choroby nerek, problemy z krzepnięciem krwi, skłonność do niskiego ciśnienia krwi. W nadmiernych dawkach może dojść w skrajnych sytuacjach nawet do uszkodzenia wątroby i nerek. U niektórych osób występuje alergia na czosnek, co może spowodować wysypki na skórze. W dużych dawkach czosnek i jego preparaty są niebezpieczne, zwłaszcza dla dzieci (nie powinien być w ogóle podawany niemowlętom poniżej 10 miesiąca życia). Należy go spożywać ostrożnie w ciąży i w czasie karmienia piersią. Bardzo duże ilości czosnku mogą powodować skurcze macicy, a nawet poronienie. Przyjmowanie czosnku wpływa na skuteczność działania leków (np. przeciwzakrzepowych). Długie stosowanie zbyt dużych dawek może spowodować egzemę, wzdęcia, reakcje alergiczne.
Źródło: Magiczny świat czosnku,praca zbiorowa
#czosnek
BS