NFOŚiGW od prawie 35 lat wspiera finansowo ochronę polskiej przyrody
Polska przyroda, jej ekologiczne, krajobrazowe i turystyczne bogactwo oraz wyjątkowa bioróżnorodność – to szczególne zasoby, które wymagają specjalnych działań zapewniających ich zachowanie. Dlatego w ciągu najbliższych lat pokaźne środki finansowe z funduszy krajowych i europejskich zostaną, za pośrednictwem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), przeznaczone na ochronę przyrody i zachowanie bioróżnorodności.
Obecnie NFOŚiGW wdraża kilka programów, działań i poddziałań z krajowych oraz europejskich źródeł finansowych, które skierowane są na ochronę rodzimej przyrody. Szczególne dużo projektów realizowanych jest w ramach programu priorytetowego „Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej”. Przykładem jest dofinansowanie z tego programu (w kwocie 4,7 mln zł) projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Puszcza Białowieska (z wyłączeniem powierzchni Białowieskiego Parku Narodowego). W zakres zadania, którego koordynatorem jest Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku, wchodzą m.in. wykonanie opisu granic obszaru i mapy obszaru, wykonanie inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych i gatunków stanowiących przedmioty ochrony w obszarze Natura 2000 Puszcza Białowieska, ocena stanu ochrony przedmiotów ochrony, identyfikacja i ocena zagrożeń czy ustalenie działań ochronnych. Z kolei 350 mln zł wsparcia otrzymał projekt „Pomagamy i chronimy – Policja i Państwowa Straż Pożarna na straży bioróżnorodności”. Dzięki sfinansowaniu ze środków własnych NFOŚiGW, Komenda Główna Policji wraz z Państwową Strażą Pożarną zyskała dwa śmigłowce z wyposażeniem do udziału w akcjach ratowniczo-gaśniczych.
Wsparcie dla parków narodowych
Środki dostępne w ramach programu kierowane są między innymi na działania dotyczące wykupu lub pierwokupu gruntów prywatnych w granicach parków narodowych, co pozwala zwiększać obszary, na których prowadzona jest ochrona czynna lokalnych ekosystemów i zasobów przyrodniczych.
W ubiegłym roku siedem parków otrzymało z NFOŚiGW blisko 4 mln zł dotacji na przeprowadzenie pierwokupów ponad 71 hektarów nowych gruntów. Finansowanie tego typu projektów kontynuowane było w tym roku. Zasadniczym celem pierwokupów jest powstrzymywanie procesu utraty różnorodności biologicznej i krajobrazowej oraz zapobieganie antropopresji (wpływowi działań człowieka) i przekształcaniu środowiska naturalnego. Dotacje na ten cel otrzymały: Ojcowski Park Narodowy, Biebrzański Park Narodowy, Wigierski Park Narodowy, Tatrzański Park Narodowy, Kampinoski Park Narodowy, Poleski Park Narodowy i Wielkopolski Park Narodowy.
W ramach programu dotacjami z NFOŚiGW w 2023 zostaną wsparte projekty w zakresie ochrony czynnej na kwotę 12 mln zł, w tym między innymi projekty w Roztoczańskim Parku Narodowym. Celem pierwszego z projektów, który otrzyma niemal 700 tys. zł dotacji, będzie ochrona terenów bagiennych i torfowisk oraz innych zagrożonych siedlisk mokradłowych lub obszarów od mokradeł zależnych (siedlisk priorytetowych w kategoryzacji potrzeb ochronnych w skali europejskiej). Zaplanowane działania przyczynią się szczególnie do poprawy warunków bytowania 8 zagrożonych i rzadkich gatunków zwierząt mokradłowych: traszki grzebieniastej, kumaka nizinnego, żółwia błotnego, bociana czarnego, orlika krzykliwego, derkacza, sóweczki i puszczyka uralskiego. Na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego będzie realizowany również drugi projekt złożony w ramach naboru wniosków o dofinansowanie rozbudowy i modernizacji ośrodków rehabilitacji zwierząt. Na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego będzie realizowany również drugi projekt złożony w ramach naboru wniosków o dofinansowanie rozbudowy i modernizacji ośrodków rehabilitacji zwierząt, gdzie dotacją w wysokości ponad 340 tys. zł, wsparto zmodernizowanie ośrodka hodowli zachowawczej konika polskiego.
Fundusze na remonty szklarni i ośrodki rehabilitacji zwierząt
Dotacja z NFOŚiGW pozwoliła udostępnić niezwykłą kolekcję roślin z dwóch kontynentów w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Dzięki dofinansowaniu z Funduszu (3,4 mln zł) możliwy był gruntowny remont trzech szklarni z sukulentami w tym: dwóch ekspozycyjnych oraz szklarni technicznej Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego przeznaczonych do uprawy unikatowego zbioru roślin z terenów półpustynnych i pustynnych Afryki i Ameryki Środkowej.
NFOŚiGW kwotą 6 mln zł wesprze także remonty ośrodków rehabilitacji zwierząt w tym ośrodek w Czempiniu. Głównym celem tej inicjatywy jest stworzenie odpowiednich warunków dla prowadzenia rehabilitacji zwierząt (w tym ptaków drapieżnych) oraz zwiększenie liczby osobników, które mogłyby być rehabilitowane w ośrodku. Projekt dofinansowany kwotą 450 tys. zł pozwoli na zmodernizowanie kompleksu wolier i wybiegów w ośrodku. Z kolei niemal milion złotych dotacji z Funduszu otrzyma Miasto Stołeczne Warszawa z przeznaczeniem na modernizację i rozbudowę stołecznego Ośrodka Rehabilitacji Krajowych Ptaków Chronionych „Ptasi Azyl” przy Miejskim Ogrodzie Zoologicznym. Jednoczesne zorganizowanie w placówce hodowli zachowawczej rybołowa umożliwi wypracowanie dobrych praktyk ochronnych dla tego gatunku.
Środki europejskie na ochronę polskiej przyrody
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ciągu kilku najbliższych lat na ochronę polskiej przyrody przeznaczy ze środków europejskich ogromną kwotę prawie 1,6 mld zł. W ostatnim czasie rozpoczęły się lub rozpoczną nabory wniosków o dofinansowanie z dwóch programów: Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021–2027 oraz Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko (FEnIKS) 2021–2027. Pod koniec listopada została podpisana przez NFOŚiGW pierwsza umowa w ramach Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej, dzięki której Świętokrzyski Park Narodowy otrzyma blisko 50 mln zł na budowę centrum edukacyjnego.
W ramach programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021–2027 (Działanie FEPW.02.03 Bioróżnorodność) NFOŚiGW przeznaczy łącznie aż 55 mln euro (około 240 mln zł) na zachowanie i ochronę rodzimej różnorodności biologicznej. Z tego instrumentu finansowego będzie finansowane m.in. udrażnianie i przywracanie ciągłości korytarzy ekologicznych o znaczeniu ponadregionalnym, tworzenie infrastruktury ukierunkowującej ruch turystyczny w celu zmniejszenia antropopresji na obszary chronione, podnoszenie świadomości ekologicznej i promowanie postaw proekologicznych, a także budowa lub rozbudowa baz edukacyjnych parków narodowych.
Z kolei w programie FEnIKS (Działanie FENX.01.05 Ochrona przyrody i rozwój zielonej infrastruktury) NFOŚiGW ma do rozdysponowania aż 310 mln euro. Do zrealizowania jest kilka typów projektów dotyczących zwłaszcza ochrony gatunkowej roślin i zwierząt, działań służących ochronie siedlisk i gatunków na obszarach chronionych, budowy i rozwoju tzw. zielonej i niebieskiej infrastruktury oraz edukacji przyrodniczej.
Źródło: Materiał Partnerski
