Papcio Chmiel, twórca Pana Kleksa, Knapik, Duduś... Choć odeszli, ich dorobek nie przeminie

Twórca kultowego komiksu

22 stycznia 2021 r. pojawiła się informacja o śmierci rysownika Papcio Chmiela. Henryk Jerzy Chmielewski był autorem serii komiksów o przygodach Tytusa, Romka i A'Tomka. Zmarł w wieku 97 lat.

Papcio Chmiel (niegdyś zwany także Dziadziem Chmielem) urodził się 7 czerwca 1923 r. w Warszawie. Należał do Armii Krajowej, w jego domu odbywały się tajne spotkania podziemia. Uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie został artylerzystą w Wojsku Polskim.

Karierę rysownika komiksów Chmielewski rozpoczął, rysując dla "Świata Przygód", kontynuację losów Sierżanta Kinga z królewskiej konnicy (rok 1947), a potem w "Świecie Młodych" humoreski takie jak "Półrocze bumelanta" (rok 1951) czy "Witek Sprytek" (lata 1955-56).

W roku 1956 wpadł na pomysł komiksu o Romku, A'Tomku i małpie wysłanej w kosmos - czyli Tytusie. Historia ta nie znalazła uznania w redakcji "Świata Młodych". Wydrukowano ją dopiero rok później, kiedy Rosjanie wystrzelili pierwszy sputnik. Od tamtego czasu aż do lat 80. przygody trójki bohaterów systematycznie ukazywały się na łamach "Świata Młodych", a popularność komiksu przerosła oczekiwanie autora.

Od drugiej połowy lat 60., kiedy Tytus, Romek i A'Tomek pojawili się w książeczkach, przygody publikowane w piśmie coraz częściej stawały się fragmentami nowych albumów. Na podstawie komiksów powstał pełnometrażowy film animowany "Tytus, Romek i A'Tomek wśród złodziei marzeń". Chmielewski był też autorem autobiografii pod tytułem "Urodziłem się w Barbakanie" oraz będącej drugim tomem tej biografii książki "Tytus zlustrowany".

Prezydent Andrzej Duda zdecydował o pośmiertnym odznaczeniu Papcia Chmiela Orderem Orła Białego.

To on powołał do życia Pana Kleksa

W wieku 77 lat, 22 czerwca 2021 r., zmarł Krzysztof Gradowski – znakomity scenarzysta i reżyser filmów dokumentalnych, animowanych i fabularnych. Jego "Akademię Pana Kleksa" ogląda już kolejne pokolenie młodych widzów.

Krzysztof Gradowski urodził się 26 czerwca 1943 r. w Krakowie. W 1967 r. otrzymał dyplom Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.

Dla dzieci tworzył scenariusze, teksty piosenek i wyreżyserował kultowe już dziś filmy: "Akademię Pana Kleksa" (1983), "Podróże Pana Kleksa" (1985), "Pana Kleksa w kosmosie" (1988) oraz "Tryumf Pana Kleksa" (2001).

"Akademia Pana Kleksa" okazała się "hitem frekwencyjnym". W Polsce w kinach obejrzało ją ponad 14 mln widzów.

O Jezu! "Duduś" umarł...

- O Jezu! "Duduś" umarł - westchnął na wieść o śmierci Jerzego "Dudusia" Matuszkiewicza saksofonista jazzowy i jego przyjaciel Zbigniew Namysłowski. - "Duduś" był absolutnie moim idolem - dodał muzyk.

- "Melomani" to był pierwszy zespół grający muzykę jazzową, który usłyszałem na żywo i "Duduś" w nim rej wodził. Potem, w latach 50. mieli szereg imprez w Warszawie i na wszystkie chodziłem po to właśnie, żeby słuchać "Dudusia"

- wspominał. "Grał wtedy na klarnecie, na tenorze i potem na alcie" - wyjaśnił.

- "Duduś" pozostał moim największym bóstwem jazzowym

 - podkreślił i dodał, że "Duduś" jako człowiek to był "rewelka". - Był przemiły, przesympatyczny, bardzo przyjacielsko nastawiony do wszystkich - ocenił.

Jerzy "Duduś" Matuszkiewicz - jeden z najważniejszych muzyków na polskiej scenie jazzowej, twórca historii jazzu, kompozytor kultowych filmowych ścieżek dźwiękowych, odszedł w sobotnie południe 31 lipca. Miał 93 lata.

Ach, ten głos!

6.09 - Tomasz Knapik, lektor filmowy, radiowy i telewizyjny, doktor inżynier elektrotechnik, wykładowca akademicki - miał 77 lat.

Jego głos zna każdy. Tomasz Knapik, bo o nim mowa, zmarł 6 września 2021 r. w wieku 78 lat. 

Tomasz Knapik z wykształcenia był doktorem elektrotechniki, wykładowcą Politechniki Warszawskiej.

Od młodych lat związany z Polskim Radiem i Telewizją Polską. Od kilkudziesięciu lat w pracy lektorskiej. Czytał filmy wprowadzane na polski rynek przez największych dystrybutorów, a także liczne seriale oraz audycje informacyjne. Współpracownik wielu komercyjnych stacji telewizyjnych. 

Ludzie ze świata kultury, sztuki i nauki, którzy odeszli w ciągu ostatnich 12 miesięcy:

LISTOPAD 2020
1.11 - Janusz Szuber, poeta, felietonista i eseista - miał 72 lata.
19.11 - Stanisław Tekieli, dziennikarz, pisarz i tłumacz - miał 55 lat.
23.11 - prof. Konrad Fiałkowski, uczony specjalizujący się w informatyce i cybernetyce oraz autor fantastyki naukowej - miał 80 lat.
24.11 - Andrzej Maria Marczewski, reżyser teatralny, dramaturg, scenarzysta, producent, dyrektor teatrów - miał 73 lata.
25.11 - prof. Marcin Król, filozof polityki, historyk idei, nauczyciel akademicki i publicysta. Działacz opozycji demokratycznej w PRL - miał 76 lat.
27.11 - Tadeusz Roman, operator filmowy i reżyser, uczestnik Powstania Warszawskiego - miał 91 lat.

GRUDZIEŃ 2020
9.12 - Henryk Bardijewski, prozaik, satyryk, autor sztuk scenicznych i słuchowisk oraz tekstów dla kabaretów literackich - miał 88 lat.
18.12 - Tadeusz Zwierzyński, wiceprezes PERN, strategicznej spółki gwarantującej bezpieczeństwo energetyczne Polski; doświadczony menedżer - miał 69 lat.
31.12 - Szczepan Szczykno, reżyser teatralny i telewizyjny - miał 60 lat.

STYCZEŃ 2021
20.01 - Andrzej Bieniasz, muzyk, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów. Współtwórca zespołów Düpą i Püdelsi - miał 66 lat.
21.01 - Erwin Sówka, malarz prymitywista, emerytowany górnik, ostatni żyjący twórca Grupy Janowskiej - miał 84 lata.
22.01 - Henryk Chmielewski, "Papcio Chmiel", grafik, rysownik, autor serii komiksowej "Tytus, Romek i A’Tomek", Powstaniec Warszawski - miał 97 lat.
24.01 - Elżbieta Markowska, twórczyni nowej formuły Programu II Polskiego Radia, i dwukrotna dyrektorka tej anteny - miała 77 lat.
26.01 - prof. Józef Nizioł, matematyk i mechanik, rektor Politechniki Krakowskiej (1990–96) - miał 82 lata.
31.01 - prof. Andrzej Kossakowski, twórca toruńskiej szkoły fizyki matematycznej, emerytowany wykładowca UMK, laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej - miał 82 lata.

LUTY 2021
1.02 - prof. Jerzy Gąssowski, nestor polskiej archeologii związany z Uniwersytetem Warszawskim, badacz wczesnego średniowiecza, popularyzator - miał 94 lata.
5.02 - prof. Wojciech Burszta, antropolog, kulturoznawca, eseista i krytyk kultury - miał 63 lata.
11.02 - Antoni Kopff, pianista, kompozytor, aranżer, autor muzyki do wielu piosenek, producent telewizyjny - miał 76 lat.
20.02 - prof. Mieczysław Chorąży, lekarz onkolog, członek rzeczywisty PAN i członek czynny PAU, Powstaniec Warszawski - miał 95 lat.
22.02 - Aleksander Doba, podróżnik, kajakarz, jako pierwszy człowiek w historii samotnie przepłynął kajakiem Ocean Atlantycki - miał 75 lat.
24.02 - Alicja Helman, teoretyk i historyk filmu, nestorka polskiego filmoznawstwa, eseistka i tłumaczka - miała 85 lat.

MARZEC 2021
3.03 - Jerzy Limon, anglista, literaturoznawca, pisarz, tłumacz i teatrolog, profesor nauk humanistycznych, inicjator i dyrektor Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, członek korespondent Polskiej Akademii Nauk - miał 70 lat.
7.03 - Jacek Łukasiewicz, poeta, krytyk literacki, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego - miał 86 lat.
10.03 - Stefan Raszeja, lekarz medycyny sądowej, profesor, rektor Akademii Medycznej w Gdańsku (1972–75) - miał 98 lat.
17.03 - Anna Wójtowicz, skrzypaczka i wiolonczelistka, członkini zespołu Anawa, pierwowzór "Prześlicznej wiolonczelistki" z piosenki Skaldów - miała 73 lata.
21.03 - Adam Zagajewski, poeta, eseista, prozaik, przedstawiciel pokolenia Nowej Fali, nauczyciel akademicki, tłumacz literacki - miał 75 lat.
22.03 - Jerzy Korczak-Ziołkowski, malarz świata kolei żelaznych i Piotrkowa Trybunalskiego - miał 81 lat.
25.03 - Jan Waszkiewicz, matematyk, polityk, nauczyciel akademicki, marszałek województwa dolnośląskiego w latach 1999–2001, działacz opozycji demokratycznej w PRL, zmarł na COVID-19 - miał 76 lat.

KWIECIEŃ 2021
8.04 - Andrzej Adamiak, gitarzysta basowy, wokalista, kompozytor i autor tekstów. Współzałożyciel, lider i frontman zespołu Rezerwat - miał 60 lat.
19.04 - Andrzej Białynicki-Birula, matematyk, jeden z pionierów algebry różniczkowej, profesor zwyczajny, członek rzeczywisty PAN, autor podręczników uniwersyteckich do algebry - miał 95 lat.
22.04 - Mirosław Handke, prof. nauk chemicznych, nauczyciel akademicki i polityk, rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1993–98), minister edukacji narodowej w rządzie Jerzego Buzka (1997–2000) - miał 75 lat.
26.04 - Tomasz Sikorski, artysta malarz, pionier polskiego street artu, autor m.in. alternatywnego herbu Warszawy – Syrenki odrzucającej tarczę i miecz, wznoszącej ręce w geście zwycięstwa - miał 68 lat.
27.04 - Jarosław Zieliński, historyk, varsavianista - miał 62 lata.
29.04 - Kazimierz Kord, dyrygent, wieloletni dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie - miał 90 lat.

MAJ 2021
5.05 - Lucjan Kaszycki, kompozytor, aranżer, publicysta muzyczny, pedagog, profesor sztuk muzycznych, autor muzyki filmowej i teatralnej - miał 88 lat.
6.05 - Bolesław Pawlus, śpiewak, tenor związany głownie z Operą Śląską w Bytomiu - miał 91 lat.
17.05 - prof. Kwiryna Handke, językoznawca, socjolog języka, specjalistka w zakresie nazewnictwa miejskiego, varsavianistka - miała 88 lat.
23.05 - Tadeusz Gillert, inżynier górnik, szopkarz krakowski, czternastokrotny zdobywca głównej nagrody w Konkursie Szopek Krakowskich - miał 89 lat.
28.05 - Jan Książek, aktor Teatru Cricot 2, od 30 lat wcielający się w postać Żyda Wiecznego Wędrowca podczas happeningów "Żywe pomniki", organizowanych w rocznicę śmierci Tadeusza Kantora na ul. Kanoniczej w Krakowie - miał 76 lat.
28.05 - prof. Henryk Samsonowicz, historyk mediewista, nauczyciel akademicki, rektor Uniwersytetu Warszawskiego (1980-82), minister edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego (1989–91), kawaler Orderu Orła Białego - miał 91 lat.
30.05 - Barbara Sałacka, reżyser i realizatorka telewizyjna - miała 89 lat.

CZERWIEC 2021
12.06 - prof. Witold Kieżun, ekonomista, teoretyk zarządzania, przedstawiciel polskiej szkoły prakseologicznej, żołnierz AK, ppor. czasu wojny, Powstaniec Warszawski, więzień sowieckich łagrów - miał 99 lat.
17.06 - Wojciech Tuszko, artysta fotograf, autor i tłumacz wielu publikacji książkowych oraz artykułów o fotografii - miał 99 lat.
22.06 - Zbigniew Pełczyński, filozof, żołnierz AK, Powstaniec Warszawski, wykładowca na Uniwersytecie Oksfordzkim - wśród jego studentów byli m.in. Bill Clinton oraz Viktor Orban - miał 95 lat.
22.06 - Krzysztof Gradowski, reżyser filmowy - twórca m.in. cyklu filmów o Panu Kleksie - scenarzysta i aktor - miał 77 lat.
29.06 - Andrzej Zakrzewski, reżyser filmowy, radiowy i telewizyjny.- miał 86 lat.

LIPIEC 2021
3.07 - Tadeusz Taworski, twórca i wieloletni dyrektor Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Płocku, działacz opozycji w PRL - miał 90 lat.
11.07 - prof. Włodzimierz Borodziej, historyk, specjalizujący się w historii najnowszej, prorektor Uniwersytetu Warszawskiego (1999–2002) - miał 64 lata.
17.07 - Stanisław Rodziński, malarz, prof. sztuk plastycznych, rektor Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie(1996–2002) - miał 81 lat.
17.07 - Ryszard Antoniszczak, polski i szwedzki plastyk, pisarz, scenarzysta, reżyser filmów animowanych m.in. o Miki Molu – molu książkowym, członek i autor tekstów zespołu "Zdrój Jana" - miał 74 lata.
20.07 - Bohdan Sienkiewicz, dziennikarz, marynista, popularyzator edukacji morskiej, twórca programów telewizyjnych, m.in. "Latającego Holendra" - miał 89 lat.
25.07 - Róża Biernacka, historyk sztuki, kierownik redakcji Polskiego Słownika Biograficznego - miała 87 lat.
26.07 - Wiktor Bukato, tłumacz i wydawca specjalizujący się szczególnie w fantastyce naukowej - miał 73 lata.
27.07 - prof. Tomasz Wesołowski, biolog z Uniwersytetu Wrocławskiego, w latach 70. zainicjował badania ptaków i ekosystemów Puszczy Białowieskiej - miał 71 lat.
31.07 - Jerzy Matuszkiewicz "Duduś", muzyk jazzowy, saksofonista, kompozytor muzyki filmowej - miał 93 lata.

SIERPIEŃ 2021
1.08 - Kazimierz Kowalski, śpiewak operowy, popularyzator muzyki, wieloletni dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Wielkiego w Łodzi - miał 70 lat.
7.08 - prof. Włodzimierz Zawadzki, fizyk teoretyk, specjalista w zakresie fizyki półprzewodników, poeta, prozaik, felietonista - miał 82 lata.
12.08 - Julian Eugeniusz Kulski, architekt, ekspert Banku Światowego, żołnierz AK, podpułkownik Wojska Polskiego, Powstaniec Warszawski - miał 92 lata.
19.08 - Anna Jarnuszkiewicz, malarka, rysowniczka, rzeźbiarka, scenografka - miała 84 lata.
27.08 - Jan Borkowski, dziennikarz muzyczny, producent nagrań i koncertów radiowych, wieloletni pracownik Polskiego Radia (w "Trójce" od 1970 r.) - miał 86 lat.
28.08 - Teresa Żylis-Gara, uznana w świecie śpiewaczka operowa (sopran liryczny), pedagog - miała 91 lat.
30.08 - prof. Andrzej Ceynowa, filolog angielski, literaturoznawca, rektor Uniwersytetu Gdańskiego (2002–08) - miał 69 lat.

WRZESIEŃ 2021
6.09 - Tomasz Knapik, lektor filmowy, radiowy i telewizyjny, doktor inżynier elektrotechnik, wykładowca akademicki - miał 77 lat.
14.09 - Jan Kucz, rzeźbiarz i pedagog, autor - miał 85 lat.
20.09 - Marek Kopyt, matematyk, wieloletni pracownik redakcji "Rzeczpospolitej", Instytutu Badań Edukacyjnych, lider Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji oraz Zespołu Technologii Informatycznych - miał 63 lata.
22.09 - Józef Polak, architekt, malarz, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari - miał 98 lat.
22.09 - Jan Stanienda, skrzypek i kameralista, od 1977 r. solista i koncertmistrz Polskiej Orkiestry Kameralnej Jerzego Maksymiuka - miał 68 lat.
28.09 - Piotr Bratkowski, poeta, krytyk literacki i publicysta - miał 66 lat.
28.09 - Elżbieta Ryl-Górska, polska śpiewaczka operetkowa (sopran), związana głównie z Operetką Warszawską, pedagog muzyczny - miała 88 lat.

PAŹDZIERNIK 2021
8.10 - Filomena Leszczyńska, świadek historii, krewna sołtysa opisanego w książce "Dalej jest noc" - miała 81 lat.
10.10 - Cezary Niedziółka, kierownik literacki Teatru Wybrzeże (od 2006 r.), wcześniej przez 25 lat kierownik literacki warszawskiego Teatru Powszechnego - miał 63 lata.
14.10 - prof. Antoni Smuszkiewicz, badacz polskiej fantastyki naukowej - miał 83 lata.
16.10 - Jerzy Korczak, pisarz, prozaik i satyryk - miał 94 lata.
17.10 - Zbigniew Bernolak, muzyk, gitarzysta basowy w zespołach Niebiesko-Czarni, Polanie i ABC - miał 81 lat.
22.10 - Janusz Kamocki, etnograf, więzień polityczny, żołnierz Armii Krajowej - miał 94 lata.

Ludzie spoza Polski, którzy odeszli w ciągu ostatnich 12 miesięcy:

LISTOPAD 2020
6.11 - Michaił Żwaniecki, rosyjski pisarz, satyryk i performer pochodzenia żydowskiego – miał 86 lat.
28.11 – Dave Prowse, brytyjski aktor filmowy i kulturysta, znany z roli Dartha Vadera w "Gwiezdnych wojnach" – miał 85 lat.

GRUDZIEŃ 2020
12.12 - John le Carre, brytyjski pisarz, autor kryminałów – miał 89 lat.
29.12 - Pierre Cardin, francuski projektant mody – miał 98 lat.

STYCZEŃ
23.01 - Larry King, amerykański dziennikarz telewizyjny – miał 88 lat.
29.01 - Hilton Valentine, brytyjski gitarzysta, założyciel zespołu The Animals – miał 77 lat.

LUTY
9.02 - Chick Corea, amerykański pianista jazzowy i kompozytor – miał 80 lat.
10.02 - Larry Flynt, założyciel magazynu „Hustler” – miał 78 lat.
16.02 - Irit Amiel, izraelska poetka, pisarka i tłumaczka polskiego pochodzenia, dwukrotnie nominowana do Nagrody Literackiej „Nike” – miała 90 lat.

KWIECIEŃ
9.04 – Brytyjski książę Filip, małżonek królowej Elżbiety II – miał 99 lat.

MAJ
01.05 - Olympia Dukakis, amerykańska aktorka greckiego pochodzenia, laureatka Oscara za rolę w filmie "Wpływ księżyca" – miała 89 lat.
27.05 - Carla Fracci, włoska tancerka baletowa, aktorka i reżyserka baletowa – miała 84 lata.

LIPIEC
5.07 - Richard Donner, amerykański reżyser ("Goonies", "Omen", "Zabójcza broń"), producent i aktor filmowy – miał 91 lat.
5.07 - Władimir Mieńszow, rosyjski aktor znany z nagrodzonego Oscarem filmu "Moskwa nie wierzy łzom" i reżyser filmowy – miał 81 lat.
14.07 - Kurt Westergaard, duński rysownik, autor budzącej kontrowersje karykatury Mahometa – miał 86 lat.
28.07 - Dusty Hill, basista zespołu muzycznego ZZ Top – miał 72 lata.

SIERPIEŃ
24.08 - Charlie Watts, brytyjski muzyk rockowy, perkusista zespołu The Rolling Stones – miał 80 lat.

WRZESIEŃ
2.09 - Mikis Theodorakis, grecki kompozytor, autor muzyki do "Greka Zorby" – miał 96 lat.
6.09 - Jean-Paul Belmondo, francuski aktor i producent filmowy, przedstawiciel francuskiej Nowej Fali – miał 88 lat.

 

Źródło: niezalezna.pl, PAP