Tajemniczy kult Dionizosa w Pompejach
Fryz z postaciami ludzkimi niemal naturalnej wielkości został odkryty w przestronnej sali bankietowej, odkopanej w ostatnich tygodniach w centralnej części Pompejów zwanej Insula 10 Reggio IX. Freski pokrywają trzy ściany pomieszczenia, czwarta jest otwarta na ogród. Archeolodzy nazwali rezydencję z fryzem „Casa del Tiaso” (Dom Tiazusa), nawiązując do procesji dionizyjskiej (thiasos). W starożytności, aby czcić boga wina, Dionizosa, trzeba było przejść przez rytuał inicjacji, a szczegóły kultu znane były tylko wtajemniczonym.
Fryz przedstawia procesję Dionizosa z tancerkami-bachantkami, myśliwymi z zabitymi koziołkami na ramionach lub trzymającymi miecz i wnętrzności zwierzęcia, młodymi satyrami ze spiczastymi uszami grającymi na podwójnym flecie lub składającymi ofiarę z wina. W centrum kompozycji znajduje się kobieta, która trzyma pochodnię. Ciekawym szczegółem jest to, że wszystkie postaci są przedstawione na cokołach, jakby były posągami, podczas gdy jednocześnie ich ruchy, cera i ubrania sprawiają, że wydają się pełne życia.
Fryz naukowcy przypisują Drugiemu Stylowi Malarstwa Pompejów, który datowany jest na lata 40-30 p.n.e. Oznacza to, że w czasie erupcji Wezuwiusza, która pogrzebała Pompeje pod grubą warstwą pumeksu i popiołu w 79 r. n.e., fryz dionizyjski miał już około stu lat.
Za 100 lat dzisiejszy dzień będzie postrzegany jako historyczny. Fryz to wyjątkowy dokument historyczny i wraz z freskiem Willi Tajemnic, stanowi jedyny w swoim rodzaju, czyniąc Pompeje niezwykłym świadectwem aspektu życia w klasycznym stylu śródziemnomorskim, który jest w dużej mierze nieznany. Wszystko to sprawia, że wznowienie działalności wykopaliskowej w Pompejach jest ważne i cenne. Żyjemy w ważnym momencie dla włoskiej i światowej archeologii, która również odnotowała silny wzrost liczby odwiedzających, zaczynając od tego Parku Archeologicznego: ponad 4 miliony i 87 tysięcy odwiedzających w 2023 roku i 4 miliony i 177 tysięcy w 2024 roku.
– powiedział Minister Kultury Włoch Alessandro Giuli.
Te freski mają głęboko religijne znaczenie, ale jednocześnie zostały również zaprojektowane do dekoracji sal bankietowych, więc mamy tu do czynienia z sytuacją, jak wtedy, gdy widzimy kopię „Stworzenia świata” Michała Anioła na ścianie włoskiej restauracji w Nowym Jorku. Za tymi wspaniałymi obrazami, które igrają z iluzją i rzeczywistością, możemy dostrzec oznaki kryzysu religijnego, który dotykał starożytny świat, ale możemy również poznać wspaniałość rytuału sięgającego archaicznego świata, przynajmniej do drugiego tysiąclecia p.n.e., do boga Dionizosa czczonego przez Mykeńczyków i Kreteńczyków, który był również znany jako Zagreus, władca dzikich zwierząt.
– mówił Gabriel Zuchtriegel, dyrektor Archeologicznego Parku Pompejów.
Wykopaliska tak zwanego Regionu IX Pompejów rozpoczęły się w lutym 2023 roku, na dużym obszarze obejmującym około 3200 mkw – odkryto ponad 50 nowych pomieszczeń.
Źródło: pompeiisities.org
