Przy kawusi o Powstaniu
W sierpień wchodzimy od lat w ten sam sposób – dyskutując o Powstaniu Warszawskim. Wydawałoby się, że kilkanaście lat temu doszliśmy do nie tak wcześniej oczywistej zgody wokół faktu, że rocznica Powstania to moment wart uczczenia, tak jak godne uczczenia jest poświęcenie walczących.
Z tym ostatnim nie zgodzić się nie wypada nawet stałym krytykom decyzji o rozpoczęciu tego wielkiego zrywu okupowanej Warszawy. Krytycy ci uważają, że właśnie 1 sierpnia jest najlepszym momentem na ocenę tego wydarzenia i jego konsekwencji, ich oponenci twierdzą, że to moment najgorszy. Sporem tym żyjemy niekiedy mocniej niż samym jego przedmiotem, przynajmniej w niektórych zaułkach internetu. I też chyba nikt nikogo nie przekona, gdy naprzeciw siebie stoją zwolennicy tradycji romantycznej, wzmocnieni argumentem o nieuchronności wybuchu (formułowanym choćby przez prof. Witolda Kieżuna), i sympatycy idei pragmatycznej realpolitik, odmieniający przez wszystkie przypadki słowa „obłęd” i „samobójstwo”. Zwolennicy Powstania zarzucają przy tym przeciwnikom, że łatwo jest być najmądrzejszym z całym bagażem wiedzy historycznej, przechowywanym i wykorzystywanym z wygodnego krzesła stojącego w ciepłym pokoju przed komputerem. Niekiedy jednak tym rozważaniom towarzyszą jeszcze ankiety skierowane do czytelników, z pytaniem: „Czy wziąłbyś udział w Powstaniu?”. Nie wiem, czy takie pytanie, które załatwia się jednym kliknięciem, gdzieś przy Twitterze, kawie, grze i serialu, nie jest większą obrazą walczących niż jakiekolwiek rozważania trawiących wszystkie rozumy świata historyków-skandalistów. Szkoda też nerwów na wysoki procent odpowiedzi przeczących, tego typu sprawy weryfikuje zawsze bardzo brutalnie życie, nawet wtedy, gdy idzie o mniejsze poświęcenia. Decyzje mogą być wypadkową wielu trudnych do przewidzenia czynników. A więc to tylko zabawa, jedna z tych, które uczestnikom i pomysłodawcom chwały nie przynoszą.
Źródło: Gazeta Polska
