Dziś w stolicy Kirgistanu – Biszkeku, rozpoczyna się szczyt Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP). Obecni mają być na nim przywódcy Azerbejdżanu, Białorusi, Kazachstanu, Kirgistanu, Rosji, Tadżykistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu. Członkiem WNP jest także Armenia, jednak premier Nikol Paszynian nie zdecydował się na wzięcie w nim udziału. Nieoficjalnie wiadomo, że celem Rosji na ten szczyt jest podpisanie szeregu umów i porozumień, które mają zacieśnić współpracę wewnątrz grupy, co w obliczu ostatnich napięć dyplomatycznych nie będzie łatwe. W trakcie szczytu ma dojść także do spotkania dyktatorów Białorusi i Rosji – Alaksandra Łukaszenki i Władimira Putina.
Premier Armenii Nikol Paszynian na skutek "szeregu okoliczności" nie będzie mógł wziąć udziału w szczycie głów państw Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) w Biszkeku. Polityk poinformował o tym w rozmowie z prezydentem Kirgistanu Sadyrem Dżaparowem. Co ciekawe, wyjazdu do Biszkeku odmówił także szef ormiańskiej dyplomacji, Ararat Mirzojan. Armenię ma reprezentować jeden z wiceministrów. Zdaniem rosyjskich mediów, nieobecność przywódcy Armenii skomplikuje sytuację Komitetu Wykonawczego WNP odnośnie deklaracji końcowej, która – jak wiadomo – podpisywana jest zawsze przez przywódcę danego państwa.
Premier Armenii na skutek „szeregu okoliczności” nie będzie mógł wziąć udziału w szczycie głów państw Wspólnoty Niepodległych Państw w Biszkeku. Wspólnota Niepodległych Państw to organizacja gospodarczo-polityczno-wojskowa, zrzeszająca większość byłych republik Związku… pic.twitter.com/ekBcr50LO4
— Biełsat (@Bielsat_pl) October 10, 2023
Zdaniem komentatorów, powodem nieobecności ormiańskiego premiera i szefa MSZ-etu jest narastające napięcie między Erywaniem a Moskwą. Kreml ostro zareagował m.in. na wrześniowe, ormiańsko-amerykańskie manewry, które przeprowadzono w Armenii. Z kolei kilka dni temu ormiański parlament zdecydował o przyjęciu projektu ustawy o ratyfikacji Statutu Rzymskiego, na podstawie którego utworzono Międzynarodowy Trybunał Karny. Warto zaznaczyć, że MTK wydał list gończy za Władimirem Putinem, co oznacza, że wszystkie państwa, które ratyfikowały Statut, są zobowiązane do aresztowania Putina, gdy ten pojawi się na ich terytorium.
Druga istotna kwestia odnosi się do ostatnich wydarzeń w Górskim Karabachu. 19 września Azerbejdżan rozpoczął trwającą dwa dni operację wojskową w tej enklawie, zamieszkanej w większości przez Ormian, lecz należącej de iure do Azerbejdżanu. Po opanowaniu enklawy, jej władze ogłosiły kapitulację i koniec istnienia nieuznawanej republiki z dniem 1 stycznia 2024 r. Ponad 100 tys. Ormian opuściło region. Erywań mocno skrytykował całą sytuację, stwierdzając, że "struktury bezpieczeństwa, na których polegał kraj, okazały się nieskuteczne". Większość ekspertów oceniła, że Paszynian skierował te słowa wobec tzw. "rosyjskiego NATO" czyli Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (OUBZ). Tym bardziej, że – jak dodał Paszynian – "wypędzenie Ormian z Karabachu spocznie na sumieniach stacjonujących tam rosyjskich sił pokojowych".
Nieoficjalnie wiadomo, że w Kirgistanie planowano zorganizować spotkanie liderów Armenii i Azerbejdżanu.
Ochłodzeniu uległy także stosunki Rosji z Kazachstanem. Ma to związek m.in. z niedawną deklaracją prezydenta Kazachstanu Kasyma-Żomarta Tokajewa, który stwierdził, że jego kraj będzie przestrzegał "wszystkich sankcji, nałożonych na Rosję".
Президент Казахстана пообещал Шольцу соблюдать санкции против России
— Газета.Ru (@GazetaRu) September 28, 2023
По его словам, страна «однозначно будет следовать» санкционному режиму и не собирается его ослаблять.
При этом Токаев добавил, что Казахстан не опасается по поводу каких-либо территориальных притязаний со… pic.twitter.com/ZBJxAdeqS6
W trakcie szczytu ma dojść również do spotkania dyktatorów Białorusi i Rosji – Alaksandra Łukaszenki i Władimira Putina. Ostatnie spotkanie w cztery oczy odbyło się w połowie września w Soczi. Później Łukaszenka i Putin rozmawiali wyłącznie telefonicznie.
Владимир Путин, на которого Международный уголовный суд выдал ордер на арест, прилетит в Кыргызстан в середине октября.
— Kloop (@kloopnews) September 26, 2023
По словам пресс-секретаря президента России, в Бишкеке планируется встреча Путина и главы Беларуси Александра Лукашенко.https://t.co/m52rd41Cqt
Obecnie, do Wspólnoty Niepodległych Państw, poza Rosją, należą: Białoruś, Armenia, Azerbejdżan, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawia (która w maju rozpoczęła procedurę opuszczenia WNP), Tadżykistan i Uzbekistan. Status państwa stowarzyszonego ma Turkmenistan.