Wielkanoc, to nie tylko koszyk ze „święconką”. Co trzeba wiedzieć o Wigilii Paschalnej i najważniejszej liturgii w roku?
W całej Polsce trwa święcenie pokarmów i adoracja Chrystusa złożonego do grobu. Przy symbolicznych grobach czuwają wierni, warty pełnią ministranci, harcerze, niekiedy strażacy. Do wieczora nie odprawia się Mszy świętych. Wierni odwiedzają natomiast Groby, by adorować Jezusa. We wczesnym chrześcijaństwie był to dzień ciszy i postu - wspomnienie żałoby apostołów, którzy nie wiedzieli jeszcze, że wkrótce nastąpi Zmartwychwstanie.
Podczas gdy w całej Polsce trwa święcenie pokarmów i adoracja Chrystusa złożonego do grobu, przez cały dzień, aż do wieczora w żadnym kościele nie odprawia się Mszy św. We wczesnym chrześcijaństwie był to dzień ciszy i postu - wspomnienie żałoby apostołów, którzy nie wiedzieli jeszcze, że wkrótce nastąpi Zmartwychwstanie.
Rozpoczynające się po zmroku obchody Wigilii Paschalnej należą już liturgicznie do Niedzieli Zmartwychwstania. Kończy się adoracja przy Grobie Pańskim. Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony do tabernakulum, a umieszczaną w niektórych grobach figurę Chrystusa zdjętego z krzyża przykrywa się białym płótnem; obok pojawia się posąg Chrystusa zmartwychwstałego.
Bogata liturgia Wigilii Paschalnej, stanowiącej centralny fragment Triduum, składa się z czterech części: liturgii światła, Słowa, chrzcielnej oraz eucharystycznej.
Obchody zmartwychwstania Jezusa Chrystusa rozpoczynają się po zapadnięciu zmroku uroczystą liturgią światła. Przed kościołem płonie ognisko, którego płomienie zostają poświęcone przez kapłana. Od poświęconego ognia zapala się paschał, symbolizujący Chrystusa, czyli Światłość świata i symboliczne przejście z mroku śmierci, do życia. W uroczystej procesji paschał zostaje wniesiony do świątyni i umieszczony w ozdobnym świeczniku. Po trzykrotnym śpiewie kapłana: „Światło Chrystusa” i odpowiedzi wiernych: „Bogu niech będą dzięki” — zgromadzeni mogą zapalić swoje świece. Liturgia światła kończy się odśpiewaniem tzw. Orędzia Paschalnego, czyli modlitwy dziękczynno-uwielbiającej, która wysławia łaskę zbawienia.
Liturgia słowa Wigilii Paschalnej jest wyjątkowo rozbudowana. W pełnej wersji składa się ona z dziewięciu czytań, przeplatanych psalmami i modlitwą. Pierwsze siedem czytań pochodzi ze Starego Testamentu. Przypominają one ważne momenty w całej historii zbawienia - opis stworzenia świata, zachowanie Abrahama, od którego Bóg zażądał ofiary z syna, oraz przejście przez Morze Czerwone. O wielkiej miłości Boga, zawarciu przymierza i skuteczności słowa Bożego mówią urywki Księgi proroka Izajasza. Fragment Księgi Barucha zawiera pouczenia, których respektowanie zapewnia pokój na wieki. Cykl czytań starotestamentowych kończy się bożą obietnicą oczyszczenia i przemiany człowieka. W tym momencie zapala się światła na ołtarzu, uderza się w dzwony, a celebrans intonuje hymn „Chwała na wysokości Bogu”. Po nim następuje czytanie z Listu św. Pawła do Rzymian, który mówi o tym, że chrzest zapewnia wiernym uczestnictwo w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa. Po radosnym Alleluja, odśpiewanym po raz pierwszy od 40 dni, czytany jest tekst Ewangelii o pustym grobie. Liturgię słowa zamyka homilia.
Kolejna, trzecia część uroczystości Wigilii Paschalnej, poświęcona jest tajemnicy sakramentu chrztu. Liturgię chrzcielną poprzedza odśpiewanie Litanii do Wszystkich Świętych, która podkreśla jedność Kościoła. Celebrans poświęca wodę chrzcielną — tradycja zaleca, aby dokonało się to przy włożeniu paschału do naczynia z wodą; tekst błogosławieństwa przypomina odradzającą moc wody. Teraz dokonać można obrzędów chrztu — pierwotny Kościół udzielał tego sakramentu tylko w czasie Wigilii Paschalnej. Na pamiątkę chrztu neofitom dawano zastygłe krople wosku spływającego z paschału. Później z wosku wyrabiano medaliki z wyobrażeniem baranka - tzw. agnuski. Wszyscy zgromadzeni w świątyni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne: wyznają swą wiarę i wyrzekają się szatana. Zostają oni również pokropieni wodą święconą. Liturgię chrzcielną kończy modlitwa wiernych.
Przebieg liturgii eucharystycznej nie odbiega w swym zasadniczym kształcie od tradycyjnej Mszy świętej. Uroczystości Wigilii Paschalnej kończą się komunią świętą i uroczystym błogosławieństwem. Słowa rozesłania wzbogaca się o dwukrotne Alleluja. Ostatnim akcentem jest wezwanie do udziału w procesji rezurekcyjnej, która w warunkach polskich często bywa przenoszona na niedzielny poranek, choć z roku na rok przybywa parafii, w których rezurekcje odbywają się tuż po zakończeniu Wigilii Paschalnej.
Źródło: niezalezna.pl
