Sesja „Samorządna Rzeczpospolita” zorganizowana została w ramach odbywającego się w dniach 1-11 czerwca w Gdańsku Święta Wolności i Solidarności dla uczczenia 30. rocznicy pierwszych częściowo wolnych wyborów, które miały miejsce 4 czerwca 1989 r. Na spotkaniu samorządowców zorganizowanym w Polskiej Filharmonii Bałtyckiej na gdańskiej wysypie Ołowianka zaprezentowanych zostało 21 tez zawierających propozycje zmian dotyczących funkcjonowania samorządów.
Debatę rozpoczęli prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz oraz prezydent Sopotu Jacek Karnowski. „Mamy odważny plan, aby na nowo określić miejsce i rolę samorządu w strukturze władzy w Polsce. Chcemy wyznaczyć swoje miejsce (…) i rolę” – powiedziała Dulkiewicz, wyjaśniając, że grono samorządowców opracowało 21 tez, które mają zostać w najbliższym czasie poddane pod dyskusję.
Dulkiewicz przypomniała, że w przyszłym roku przypada 30. rocznica pierwszych w Polsce wyborów samorządowych oraz 40. rocznica podpisanie porozumień sierpniowych.
„Nie wyobrażam sobie, żebyśmy przez ten czas nie podjęli próby zmiany Polski na lepsze, ale to już dziś musimy rozpocząć, dziś jest ten pierwszy krok” – powiedziała Dulkiewicz. „Zasługujemy na lepszą Polskę, tylko że jej kształt w dużym stopniu zależy od nas, od nas samorządowców, od naszych mieszkanek i mieszkańców, więc pora na wypełnienie tej powinności i opowiedzenie się po stronie wartości, bo będziemy mieli taką Polskę, na jaką zasługujemy” – powiedziała.
Z kolei Karnowski powiedział m.in., że „nie możemy dopuścić, aby o rzeczach najważniejszych dla mieszkańców decydowała jedna słuszna partia, bo czyste powietrze i zdrowie nie jest partyjne”. Wyjaśnił, że 21 tezy, zaprezentowane podczas spotkania, stanowią "o rzeczach fundamentalnych, a jednocześnie najważniejszych dla naszych mieszkańców”. Karnowski zaznaczył, że prace nad tezami będą trwały tak, by powstały z nich „postulaty, a następnie projekty ustaw”. „Tak, żeby na 30-lecie samorządu Polska wyglądała tak, jak marzył o niej pan premier (Tadeusz) Mazowiecki” – powiedział Karnowski.
Dodał, że tezy obejmują m.in. takie dziedziny, jak oświata, zdrowie, budownictwo komunalne, ochrona środowiska, kształtowaniu krajobrazu, wykluczenia. „Ale także o zagrożeniach w scentralizowaniu finansów publicznych czy o centralizacji państwa w ogóle”- mówił.
„Gdy w ojczyźnie źle się dzieje, nie możemy milczeć, musimy działać. Jesteśmy samorządowcami, ale także obywatelami i Polakami. Los naszego państwa i naszego narodu nie może być nam obcy. My wiemy, że silny samorząd, to silne państwo, dlatego dziś, 4 czerwca, tu w Gdańsku zwracamy się do wszystkich, którym na sercu leży dobro Polski, którzy są gotowi bronić demokracji, szczególnie polityków, opozycji, o jedność i o pracę dla dobra naszej wspólnoty lokalnych, nas wszystkich, o akceptację tych 21 tez”
– powiedział Karnowski.
W spotkaniu udział wzięło ponad 400 samorządowców z całej Polski - wójtów, burmistrzów, prezydentów miast i marszałków województw. Poszczególne tezy prezentowali i dyskutowali o nich wójt gminy Pruszcz Gdański Magdalena Kołodziejczak, burmistrz Pucka Hanna Pruchniewska, prezydent Łodzi Hanna Zdanowska, prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak, prezydent Wrocławia Jacek Sutryk i marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk.
W preambule do dokumentu zawierającego 21 tez przypomniano, że po wyborach 4 czerwca 1989 r. „demokracja na szczeblu lokalnym zyskała realny wymiar”. „Niestety, w ostatnich latach obserwujemy działania mające na celu centralizację państwa i ograniczenie roli wspólnot lokalnych. Dlatego, reprezentując naszych mieszkańców, żądamy zapewnienia możliwości rozwoju naszych miast i gmin zgodnie z Konstytucją RP i Europejską Kartą Samorządu Lokalnego” – napisano też w preambule.
„Przedstawiamy 21 tez, które - po konsultacjach z mieszkańcami, sektorem pozarządowym i całym środowiskiem samorządowym - zaprezentujemy 31 sierpnia 2019 r. jako postulaty Samorządnej Rzeczpospolitej. Na ich podstawie przygotujemy projekty ustaw, które złożymy pod obrady nowego parlamentu RP. Będziemy dążyć do tego, aby nasze miasta i gminy, w 2020 r., 30 lat od pierwszych w pełni demokratycznych wyborów samorządowych, uzyskały prawodawstwo godne demokratycznej Polski w Europie. Chcemy Polski samorządnej i solidarnej, w której mieszkańcy sami decydują o losach swoich lokalnych wspólnot”
– podkreślili w preambule samorządowcy.
Samorządowcy - autorzy tez chcą m.in. pełnego prawa do decydowania o całokształcie spraw lokalnych, budowy społeczności lokalnej solidarnej i otwartej, przeciwdziałania wykluczeniom, przekształcenia Senatu RP w Izbę Samorządową, zniesienia odgórnego ograniczenia kadencyjności, obowiązkowych konsultacji z samorządami i społecznością lokalną wszystkich projektów ustaw, zwiększenia nakładów na edukację (w tym godne pensje nauczycieli) i decentralizacji służby zdrowia.
Wśród ważnych zmian wymieniają także przekazanie samorządom funduszy lub narzędzi prawnych pomocnych w: skutecznej ochronie środowiska (w tym walkę ze smogiem), ochronie krajobrazu i przestrzeni publicznej oraz rozwoju budownictwa komunalnego i społecznego. Domagają się także realnego wpływu na funkcjonowanie straży pożarnej, sanepidu oraz nadzoru budowlanego.
Samorządy chcą też samodzielności w ustanawianiu podatków lokalnych i możliwości prowadzenia działalności gospodarczej, by pozyskiwać „środki na projekty ważne dla mieszkańców”. Wśród postulatów znalazły się także: decentralizacja rozdziału funduszy unijnych, przekazanie społecznościom lokalnym mienia publicznego będącego dziś w dyspozycji agencji państwowych, likwidacja urzędu wojewody i przekazanie wszystkich jego zadań samorządowi województwa oraz odpolitycznienie mediów publicznych.
Źródło: niezalezna.pl, PAP
