W najbliższy poniedziałek rozpoczyna się rok szkolny 2018/19. Będzie to rok dużych zmian i innowacji wprowadzonych w polskiej oświacie. O czym warto wiedzieć przed posłaniem dziecka do szkoły? Jak zmieni się praca nauczycieli? Zebraliśmy dla Was najważniejsze informacje.
Osiem roczników w podstawówkach
Jak podaje Ministerstwo Edukacji Narodowej, w szkołach podstawowych będzie się uczyło ponad 3 mln uczniów, w tym w I klasach około 361 tys. Rok szkolny 2018/2019 będzie pierwszym, gdy w 8-letnich szkołach podstawowych uczyć się będzie osiem roczników. Do klas III gimnazjum będzie uczęszczało około 355 tys. uczniów - to ostatni rocznik w tym wygaszanym typie szkoły.
W szkołach ponadgimnazjalnych (liceach ogólnokształcących, technikach, oddziałach zasadniczych szkół zawodowych w szkołach branżowych i szkołach przysposabiających do pracy) będzie około 1 mln uczniów, natomiast w branżowych szkołach I stopnia (wprowadzonych w ubiegłym roku w miejsce wygaszanych zasadniczych szkół zawodowych) w klasach I i II – 113 tys. uczniów. Z kolei w szkołach policealnych nowy rok szkolny rozpocznie około 226 tys. słuchaczy, a w liceach ogólnokształcących dla dorosłych 146 tys.
Poniedziałek będzie też pierwszym dniem zajęć dydaktyczno-wychowawczych dla ponad 1,4 mln dzieci w wieku 3-6 lat w prawie 22 tys. przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego.
Minister edukacji narodowej Anna Zalewska ogłosiła, że rok szkolny 2018/2019 będzie obchodzony pod hasłem "Niepodległa".
Egzamin ósmoklasisty i egzamin gimnazjalny
Ósmoklasiści w kwietniu po raz pierwszy będę pisali egzamin ósmoklasisty. Potrwa on trzy dni - odbędzie się 15-17 kwietnia. Pierwszego dnia uczniowie będą zdawali egzamin z języka polskiego, drugiego - z matematyki, a trzeciego - z języka obcego nowożytnego. Egzaminy będą miały różną długość: z polskiego potrwa 120 minut, z matematyki - 100 minut, a z języka obcego - 90 minut; dla uczniów ze specjalnymi potrzebami czas ten będzie wydłużony.
W takiej formie egzamin będzie przeprowadzony tylko przez trzy lata: w 2019, 2020 i 2021 r. W 2022 r. egzamin będzie trwał cztery dni - uczniowie będą zdawali także z przedmiotu do wyboru (biologii, chemii, fizyki, geografii albo historii).
Przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty będzie obowiązkowe, a jego wynik będzie miał znaczenie przy rekrutacji do wybranej szkoły ponadgimnazjalnej. Liczyły się będą także m.in. oceny na świadectwie.
Tydzień przed egzaminem ósmoklasisty – od 10 do 12 kwietnia - odbędzie się egzamin gimnazjalny. 10 kwietnia - z wiedzy humanistycznej, 11 kwietnia – z wiedzy matematyczno-przyrodniczej, a 12 kwietnia z języka obcego. Oba roczniki – absolwenci 8-letniej szkoły podstawowej i gimnazjum będą się w czerwcu ubiegali o przyjęcie do szkół średnich. MEN zapewnia, że między uczniami z obu rodzajów szkół nie będzie bezpośredniej rywalizacji, gdyż będą się ubiegali o przyjęcie do klas równoległych – oddzielnych dla uczniów po szkole podstawowej i oddzielnych dla uczniów po gimnazjum.
Elektroniczne i mobilne legitymacje szkolne
Od września szkoły będą mogły wydawać uczniom i słuchaczom legitymacji szkolnych w postaci papierowej (jak dotychczas) lub w postaci elektronicznej. Legitymacje elektroniczne będą miały formę plastikowych kart wielkości karty kredytowej. Ważność legitymacji elektronicznej będzie poświadczana za pomocą umieszczanej na niej holograficznej naklejki, czyli tak jak jest poświadczana ważność legitymacji studenckich.
Na awersie karty będzie zdjęcie ucznia, jego imię i nazwisko, data urodzenia, numer PESEL, adres zamieszkania oraz nazwa i adres szkoły. W prawym rogu znajdzie się symbol mikroskopu. Taki sam awers będą miały legitymacje dla uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych, policealnych i dla dorosłych. Na rewersie będzie informacja o uprawnieniu posiadacza legitymacji do ulg na przejazdy środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego. Pod nią będzie osiem miejsc na naklejki holograficzne.
W nowym roku szkolnym mają zostać wprowadzone także tzw. mLegitymacje. MEN chce bowiem, by uczniowie mogli mieć w smartfonie lub innym urządzeniu mobilnym aplikację potwierdzającą posiadanie legitymacji szkolnej. Na początku sierpnia do konsultacji trafił projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. Mobilna legitymacja szkolna, czyli mLegitymacja nie ma zastępować fizycznych dokumentów (legitymacji papierowej lub e-legitymacji), a jedynie potwierdzić ich posiadanie, kiedy uczeń nie ma ich przy sobie.
Najważniejsze zmiany dla nauczycieli
Od 1 września wchodzą w życie nowe zasady awansu zawodowego nauczycieli. Ścieżka awansu wydłuża się z 10 do 15 lat, jednak będzie można ją skrócić lub wydłużyć. Najbardziej zmiany odczują stażyści, czyli nauczyciele rozpoczynający pracę w zawodzie. Staż będzie trwał rok i dziewięć miesięcy, a nie jak dotąd dziewięć miesięcy. Dodatkowo po tym czasie będą musieli zdać egzamin przed komisją. Dotąd wystarczyła ocena dorobku zawodowego. Wydłużono także czas, jaki musi minąć przed rozpoczęciem starań o kolejny stopień awansu. Na przykład nauczyciel kontraktowy będzie mógł rozpocząć staż na stopień mianowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej trzech lat (wcześniej co najmniej dwóch).
Przy awansie zawodowym odejdzie się od oceny dorobku zawodowego nauczyciela na rzecz oceny jego pracy. Takiej ocenie co trzy lata będą podlegali wszyscy nauczyciele. Każdy będzie mógł być także oceniony w dowolnym czasie na wniosek rady szkoły, rady rodziców, organu prowadzącego szkołę lub dyrektora. W nowym systemie nauczyciele na poszczególnych stopniach awansu będą oceniani według różnych kryteriów, których liczba rośnie kaskadowo. Stażyści będą musieli spełniać dziewięć kryteriów, nauczyciele kontraktowi - 14, mianowani - 19, a dyplomowani - minimum 23.
W nowej skali dodano ocenę wyróżniającą – będą mogli na nią liczyć tylko najlepsi z najlepszych. Otrzymanie jej będzie podstawą do przyznania im dodatku do pensji, który zapowiedział MEN - tzw. 500 plus dla nauczycieli. Dodatek ten ma być wypłacany od 1 września 2020 r. Na starcie wyniesie około 95 zł. Od września 2021 r. około 190 zł, a we wrześniu 2022 osiągnie 500 zł.
Z nowym rokiem szkolnym wprowadzone zostanie ujednolicone - do 22 godzin tygodniowo - pensum dla nauczycieli specjalistów: psychologów, pedagogów i logopedów. Dotychczas to samorządy decydowały, ile godzin w tygodniu specjalista ma pracować bezpośrednio z uczniami. W efekcie w jednym mieście pensum specjalisty wynosiło tygodniowo 18 godzin, a innym nawet 40 godzin.
Z nowym rokiem rozpocznie się likwidacja stanowiska asystenta nauczyciela. Szkoły nie będą już mogły ich zatrudniać. MEN tłumaczy to tym, że stanowisko to było stworzone z myślą o sześciolatkach. Kiedy przywrócono obowiązek szkolny od siódmego roku życia, stało się zbędne. Osoby już zatrudnione w tym charakterze będą mogły pracować na tym stanowisku nie dłużej niż do 31 sierpnia 2020 r.