Bruksizm – na czym polega problem?

Czym jest bruksizm?

Bruksizm to powszechne schorzenie polegające na mimowolnym zgrzytaniu zębami lub zaciskaniu zębów. To nieświadoma praca mięśni żucia. Osoby borykające się z tym problemem często wykonują szybkie i niepotrzebne ruchy żuchwą. 

Według statystyk dotyczy on zarówno dzieci, jak i dorosłych, często występuje w przedziale między 16. a 45. rokiem życia, apogeum występowania to zaś zazwyczaj 18-25 rok życia. Około 40 proc. osób nawet nie czuje żadnych objawów.

Bruksizm to jedna z parafunkcji, czyli czynności, które niepotrzebnie wykonuje nasze ciało, jak np. obgryzanie paznokci czy długopisów, przygryzanie ust oraz wewnętrznych powierzchni policzków, czy nawykowe żucie gumy!

Wyróżnia się bruksizm nocny oraz bruksizm dzienny.

Bruksizm nocny
Należy do tak zwanych zaburzeń ruchowych związanych ze snem i objawia się głównie jako bezwiedne zgrzytanie zębami. Osoby cierpiące na tą odmianę są bardziej narażone na współistnienie zakłóceń snu takich jak bezdech senny, zwiększona częstość akcji serca i wzmożone napięcie mięśni.

Bruksizm dzienny
Charakteryzuje się silnym, często nieświadomym zaciskaniem zębów i jest zwykle związany ze stresem i dużym obciążeniem emocjonalnym.

Przyczyny bruksizmu

Z czego jednak wynika to nadmierne pobudzenie? Nie zawsze udaje ustalić się konkretną przyczynę. Z tego względu bruksizm dzieli się na pierwotny (idiopatyczny) i wtórny.

Bruksizm pierwotny stwierdza się, gdy nie jest możliwe ustalenie pierwotnej przyczyny powodującej dolegliwości. Uważa się jednak, że za rozwój choroby odpowiada zwiększone pobudzenie generowane w ośrodkowym układzie nerwowym.

Za czynniki ryzyka prowadzące do wystąpienia tego schorzenia uważa się:
•    przewlekły, nasilony stres,
•    palenie tytoniu lub innych wyrobów zawierających nikotynę,
•    nadmierne spożywanie alkoholu,
•    nadużywanie kawy i napojów energetycznych,
•    zażywanie narkotyków wpływających pobudzająco na układ nerwowy (np. amfetamina),
•    rodzinne występowanie bruksizmu.

Bruksizm wtórny jest konsekwencją innych schorzeń lub efektem działań niepożądanych niektórych leków, jego najczęstsze przyczyny to:
•    choroba refluksowa przełyku (GERD),
•    stosowanie leków przeciwdepresyjnych z grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny (SSRI, np. sertralina, escitalopram, fluoksetyna), inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SNRI, np. wenlafaksyna, duloksetyna), a także niektórych leków przeciwpsychotycznych,
•    bezdech senny,
•    choroby neurologiczne, przede wszystkim choroba Parkinsona,
•    zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD).

Objawy bruksizmu

Zgrzytanie, zaciskanie i ścieranie zębów przekłada się na różnego rodzaju dolegliwości. Wielu z nich można nie kojarzyć z problemem natury stomatologicznej. Do najczęstszych objawów należą:
•    starte zęby,
•    nadwrażliwe dziąsła,
•    krwawienie podczas zabiegów higieny jamy ustnej,
•    uporczywe napięciowe bóle głowy i gałek ocznych,
•    problemy z żuciem, ograniczona ruchomość stawu skroniowo-żuchwowego, a nawet trzaski w stawach podczas przeżuwania,
•    bóle karku,
•    bóle pleców,
•    bóle ucha, nawracające stany zapalne ucha, szumy uszne,
•    bóle barków,
•    bóle szczęki,
•    zaburzenia słuchu,
•    charakterystyczny kształt twarzy – kwadratowy, z mocno zarysowanymi i rozrośniętymi mięśniami żucia (żwaczami).

Jak rozpoznać bruksizm?

Bruksizm najczęściej rozpoznawany jest przez partnerów osób chorych, ponieważ w nocy słyszalne są charakterystyczne odgłosy tarcia, przesuwania i stukania zębami.

Pacjent sam nie zauważy swojego problemu do momentu, aż nie wystąpią zmiany w obrębie jamy ustnej lub uciążliwe objawy w ciągu dnia, takie jak krwawienia z dziąseł, ból żuchwy i uszu.

Domowe sposoby leczenia bruksizmu

Domowe sposoby na zgrzytanie zębami i stukanie zębami w nocy to:
•    picie przynajmniej 1,5 litra wody dziennie,
•    naprzemienne otwieranie i zamykanie ust przez kilka minut,
•    unikanie jedzenia twardych produktów, np. orzechów,
•    unikanie picia napojów energetycznych, kawy i mocnej herbaty,
•    przykładanie zimnych okładów na ból szczęki lub żuchwy,
•    stosowanie maści rozgrzewającej lub ciepłych okładów w przypadku nagłego bólu,
•    rozluźniające masaże ramion, karku i twarzy,
•    stosowanie odpowiedniej pasty do zębów w przypadku krwawienia dziąseł,
•    używanie miękkiej szczoteczki do zębów.

 

Źródło: portal.abczdrowie.pl, niezalezna.pl