Europa w rodzinie. Ziemiaństwo polskie w XX wieku – wystawa w Krakowie

Rodzina ziemiańska i majątek ziemski były często miejscem, do którego sprowadzano nowe rozwiązania cywilizacyjne i innowacje techniczne np. specjalistyczne hodowle i uprawy. Odbywało się to zwykle dzięki studiom młodych ziemian na uczelniach zachodnich, praktykom w majątkach na Zachodzie, kontaktom gospodarczym, podróżom zagranicznym. „Wyższe urodzenie pociąga za sobą przede wszystkim większe obowiązki, a nie tylko przywileje”, pisał w 1939 r. Wincenty Lutosławski.

Ziemianie pełnili często rolę lokalnych liderów społecznych, przyczyniając się do rozwoju gospodarczego i kulturalnego swoich regionów. Po zakończeniu II wojny światowej i wywłaszczeniu ziemian przez władze komunistyczne na podstawie dekretu PKWN z 6 września 1944 r. przedstawiciele tej grupy znaleźli w wielu przypadkach w krytycznym położeniu. Część spośród nich została w kraju i weszła w skład inteligencji, inni wyemigrowali i znaleźli się na różnych kontynentach. Obecnie tradycja ziemiańska jest kultywowana przez członków Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego na terenie całego kraju i za granicą. 

W okresie komunizmu i PRL-u utrwalił się czarny obraz ziemiaństwa, ziemianie przedstawiani byli jako obszarnicy i krwiopijcy. Ten efekt propagandy nigdy właściwie nie został odwrócony. Toteż założeniem wystawy jest ukazanie ziemiaństwa jako elity, która jest mniejszością, ale jej zadaniem jest służenie większości społeczeństwa, nadawanie jej kierunku rozwoju cywilizacyjnego. 

– powiedziała dr Agnieszka Łuczak, kuratorka wystawy.

 

 

Źródło: ipn.gov.pl, palac-sztuki.krakow.pl

#wystawa #IPN #Ziemiaństwo polskie #Kraków