Zamach antydemokratyczny. Ryszard Kalisz i postkomunistyczna hydra » CZYTAJ TERAZ »

CSR zmienia myślenie o funkcjach przedsiębiorstwa

Celem raportowania danych pozafinansowych jest informowanie nie tylko o tym, jak firma wydaje zarobione pieniądze, ale o wiele bardziej o tym, w jaki sposób je zarabia. Od 1 stycznia 2017 r.

Fotolia
Fotolia
Celem raportowania danych pozafinansowych jest informowanie nie tylko o tym, jak firma wydaje zarobione pieniądze, ale o wiele bardziej o tym, w jaki sposób je zarabia. Od 1 stycznia 2017 r. obowiązek takiej sprawozdawczości obejmie około 300 największych firm w Polsce.

Działalność gospodarcza z natury koncentruje się na osiąganiu przychodów i zysków, które gwarantują nie tylko obecność na rynku, ale i rozwój przedsięwzięcia. Zaraz za tymi priorytetami pojawia się potrzeba prowadzenia dobrej polityki zatrudnienia, doboru kadr i zarządzania nimi oraz dbałości o dobrą jakość oferowanych produktów i usług. Do tych zakresów ograniczała się tradycyjnie sprawozdawczość przedsiębiorstw. Jednak obecnie jest ona poszerzana o raportowanie danych niefinansowych.

„Sprawozdawczość niefinansowa odzwierciedla szersze zmiany w myśleniu o funkcjonowaniu i roli przedsiębiorstw. Obecnie przedsiębiorstwa, aby osiągnąć sukces, koncentrują się już nie tylko na pomnażaniu kapitału finansowego, ale również na zwiększaniu innych kapitałów – intelektualnego, społecznego czy ludzkiego. Raportowanie społeczne jest dobrym narzędziem do osiągnięcia tych celów” – tłumaczy Liliana Anam, dyrektor zarządzająca CSRinfo, firmą doradczą.

Stan raportowania
Jak dotąd polska gospodarka nie może pochwalić się znaczącym zaangażowaniem tworzących ją podmiotów w CSR i raportowanie odpowiedzialności biznesu. Liczba raportów społecznych w Polsce jest stosunkowo nieduża w porównaniu do rozwiniętych rynków zachodnioeuropejskich. U nas tylko kilkadziesiąt firm rocznie decyduje się na ujawnienie swoich danych niefinansowych. Nie widać też jakichś tendencji wyraźnego wzrostu zainteresowania CSR. Co roku działające w Polsce przedsiębiorstwa publikują około 30–40 raportów społecznych, z tego większość przygotowywana jest w polskich oddziałach zagranicznych firm. Jednak w porównaniu do sytuacji na rynkach Europy Środkowej, a zwłaszcza Wschodniej Polska pozytywnie się wyróżnia.

„Niestety wiele podmiotów gospodarczych nadal niewiele wie o zasadach i standardach odpowiedzialnego biznesu bądź uważa je za tematy mało istotne” – zauważa Ewa Albińska z Forum Odpowiedzialnego Rozwoju. Raportowanie i wytyczne zawarte w standardach raportowania mogą jej zdaniem odstraszać zarządy nieznające bliżej praktyki CSR. Należy zatem zwracać baczną uwagę na argumentację kierowaną do zarządów spółek.

„Nakaz prawny jest dobry, ale sam w sobie nie wystarcza. Trzeba jeszcze dodać do niego umiejętne wyjaśnianie zakresu raportowania i korzyści, jakie może z niego osiągnąć przedsiębiorstwo” – dodaje Ewa Albińska.

Dobra zmiana
Obecnie w bazie danych Global Reporting Initiative – międzynarodowej organizacji non profit zarejestrowanych jest ponad 25 tys. raportów CSR i zrównoważonego rozwoju. Zdecydowana większość z nich pochodzi z krajów Unii Europejskiej i Ameryki Północnej, gdzie obowiązek raportowania danych pozafinansowych jest wymagany i biznes oswoił się już z tą praktyką.

Dlaczego praktyka raportowania nie jest powszechnie stosowana? Biznes tradycyjnie raportuje dane finansowe i one wydawały się w pełni odzwierciedlać stan i kondycję przedsiębiorstwa.

„Jak dotąd rynek, akcjonariusze i kontrahenci, ale też społeczeństwo nie oczekiwali dodatkowych, przejrzystych danych pozafinansowych” – zauważa Agnieszka Stachniak z Ministerstwa Finansów.

Sytuacja ta podlega dynamicznej zmianie, która następuje w ślad za zmianami społecznymi i kulturowymi. Z jednej strony przykład firm zaangażowanych w CSR tworzy nową jakość w biznesie i przedsiębiorcy zaczynają zauważać, że bez podjęcia odpowiedzialności społecznej nie sposób myśleć o firmie w kategoriach długoterminowych. Z drugiej strony widzą, że skupienie całej uwagi na zarabianiu pieniędzy i osiąganiu zysków jest podejściem niepełnym, które warto wzbogacić o docenienie kwestii pracowniczych, społecznych, środowiskowych, etycznych. Wprowadzenie prawnego obowiązku raportowania społecznego jedynie porządkuje i ukierunkowuje ten proces, który zachodził dotąd spontanicznie.

Badanie raportów
„Obowiązek raportowania danych niefinansowych rodzi potrzebę przejrzystego, rzetelnego i w miarę możliwości zobiektywizowanego, cyklicznego prezentowania działań firmy na rzecz środowiska, lokalnej społeczności, pracowników, a także szerokiego otoczenia, w którym one funkcjonują” – tłumaczy Ewa Sowińska, biegły rewident, partner w Esoaudit i wiceprezes Krajowej Izby Biegłych Rewidentów.

Biegli rewidenci, jako przedstawiciele profesji współodpowiedzialnej za rzetelność informacji prezentowanych przez przedsiębiorstwa, mają tu – jej zdaniem – szczególną rolę do odegrania. Dzięki swojej interdyscyplinarności oraz dbaniu o standardy wykonywania zawodu coraz częściej to właśnie audytorzy stają się naturalnymi partnerami przedsiębiorstw w mierzeniu i raportowaniu danych niefinansowych oraz weryfikowaniu prezentowanych informacji. Nie mniej nie określono, jak dotąd, czy raporty społeczne będą podlegać weryfikacji ani kto będzie jej dokonywał.

„To zbyt ważny obszar raportowania, by badanie nie było obowiązkowe. Jeżeli jednak nie będzie tu obowiązku audytu, to liczę, że i tak firmy zobowiązane do raportowania danych niefinansowych będę poddawały swoje dokumenty badaniu biegłych rewidentów” – mówi Ewa Sowińska.

Razem czy osobno
Zmiany w ustawie o rachunkowości nakładające obowiązek poszerzenia zakresu raportowania największych spółek w Polsce o informacje niefinansowe i ujawniania polityki różnorodności stawiają przed firmami niemałe wyzwania. 

„Część przedsiębiorstw objętych dyrektywą już od kilku lat przygotowuje się do wypełniania tego obowiązku. Pozostałe firmy będą musiały zmierzyć się z tym wyzwaniem” – zauważa Liliana Anam. 

Raport CSR nie jest, jej zdaniem, celem samym w sobie, ale narzędziem, za pomocą którego firma przekazuje swoim interesariuszom (pracownikom, akcjonariuszom, kontrahentom, inwestorom, urzędnikom, społeczności lokalnej i działaczom społecznym) informacje o swoich celach, działaniach i planach. Zgodnie z rekomendacjami unijnymi firmy zobowiązane do raportowania mają wybór w zakresie publikowania sprawozdań – mogą one być dołączane do obligatoryjnych sprawozdań finansowych lub publikowane osobno. 

Raportowanie zgodnie z wymogami dyrektywy 2014/95/UE powinno odbywać się w cyklu rocznym.

„Ważne jest, by zaangażować w raportowanie społeczne pracowników i wykorzystać czas tworzenia tego dokumentu do zwiększania ich wiedzy o firmie oraz o związanych z jej działalnością szansach i ryzykach. Warto też pokazać menedżerom, jak mogą proces raportowania i potem sam raport wykorzystywać do podniesienia efektywności swojej pracy” – podpowiada Przemysław Pohrybieniuk, dyrektor zarządzający ACCA w Polsce i krajach bałtyckich.

 



Źródło: Gazeta Polska Codziennie

#CSR

Artur Zabielski