Wsparcie dla mediów Strefy Wolnego Słowa jest niezmiernie ważne! Razem ratujmy niezależne media!
Wspieram TERAZ »
Gaj Rudolf; Fotolia
Norma ISO 26000 zawiera uzgodnioną w skali całego świata definicję CSR. Firmy mogą traktować ją jako kompendium wiedzy o społecznej odpowiedzialności biznesu i praktyczny przewodnik jej wdrażania.
Jesienią 2010 r. Międzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna (ISO) opublikowała normę ISO 26000. Publikacja ta była ukoronowaniem pięciu lat pracy ekspertów reprezentujących prawie 100 krajów świata, w tym Polski i 42 stowarzyszonych organizacji. W Polsce prace normalizacyjne z zakresu odpowiedzialności społecznej prowadzone były przez komitet techniczny KT nr 305 ds. Społecznej Odpowiedzialności, powołany przez prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego 2 kwietnia 2008 r.
Dzięki temu strona polska miała swój wkład w opracowanie i uzgodnienie tej międzynarodowej normy, która z tej racji nosi nad Wisłą miano polskiej normy PN-ISO 26000.
Klarowanie koncepcji
Za główny cel tej globalnej współpracy uznano usystematyzowanie wiedzy na temat społecznej odpowiedzialności biznesu CSR (corporate social responsibility). Postanowiono też, by w formie normy ISO uzgodnić główne pojęcia dotyczące społecznej odpowiedzialności i wskazać metody wprowadzania jej w życie przede wszystkim przedsiębiorstw, ale także instytucji i innych organizacji.
Norma ISO 26000 przyczyniła się do uporządkowania dotychczasowego chaosu terminologicznego i lepszego zrozumienia, czym jest społeczna odpowiedzialność biznesu oraz jak można ją stosować w praktyce. Z założenia norma ISO 26000 nie jest żadną formą certyfikacji ani obowiązkową regulacją. Stanowi praktyczny przewodnik po koncepcji odpowiedzialnego biznesu, definiuje jego pojęcia oraz przybliża wartości.
W świecie i w Polsce brakowało dotychczas jednolitej wykładni pokazującej, czym jest CSR. Rodziło to nieraz spory interpretacyjne, a za nimi pojawiały się również wątpliwości, czy CSR to nie jest jakaś przejściowa moda i nowy sposób na wypromowanie się w oczach klientów.
Poradnik nie system
Norma ISO 26000 jest tym cenniejsza, że tworzono ją w drodze żmudnego i długotrwałego dialogu toczonego przez dużą grupą partnerów – uważa Liliana Anam, założycielka CSRinfo. Nigdy dotąd norma ISO nie zaangażowała pracy tylu ekspertów, reprezentujących tak różne grupy organizacji, instytucji i przedsiębiorstw, a także krajów o zróżnicowanych poziomach rozwoju i kulturze. Tym więc cenniejszy jest osiągnięty konsensus.
– Norma ISO 26000 jest wyjątkowa. To wynik międzynarodowego i międzykulturowego porozumienia co do znaczenia odpowiedzialności społecznej i podstawowych jej obszarów, które powinny być brane pod uwagę przy wdrażaniu – potwierdza Zofia Pawłowska, przewodnicząca Komitetu Technicznego nr 305 ds. Społecznej Odpowiedzialności w Polskim Komitecie Normalizacyjnym, instytucji, która reprezentowała Polskę w pracach nad stworzeniem normy. – Za istotną wartość normy ISO 26000 należy uważać jej porządkujący i edukacyjny charakter – dodaje.
Liczący ponad 100 stron standard ISO 26000 nie jest normą techniczną, typową dla ISO, a jej wprowadzenie w życie nie podlega certyfikacji. Jest propozycją i przewodnikiem, a nie procedurą, której wdrożenie potwierdza niezależna jednostka certyfikująca. Nie jest też ofertą budowania kolejnego systemu zarządzania w organizacji. Jest za to zbiorem informacji i porad. Stąd jego nazwa „Przewodnik po odpowiedzialności społecznej”
(„Guidance on social responsibility”). Zawiera wskazówki, z których może skorzystać organizacja każdego typu, bez względu na jej wielkość, lokalizację, kontekst kulturowy czy środowiskowy. Norma nie jest więc adresowana wyłącznie do przedsiębiorstw.
Rozwój i odpowiedzialność
Z racji wysokiego prestiżu i globalnego zasięgu Międzynarodowej Organizacji Standaryzacyjnej norma ISO 26000 stała się powszechną w świecie wykładnią CSR i punktem odniesienia. Jasno rozróżnia ona pojęcia, często używane zamiennie, „zrównoważonego rozwoju” i „odpowiedzialności społecznej”.
Zrównoważony rozwój to doktryna z zakresu ekonomii politycznej. Zakłada dążenie do podnoszenia jakości życia ludzi stosownie do możliwości obecnego rozwoju cywilizacyjnego. Istotne jest tu słynne stwierdzenie z raportu Światowej Komisji Środowiska i Rozwoju ONZ Nasza Wspólna Przyszłość z 1987 r.: „Na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest rozwój zrównoważony, czyli taki, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na zaspokojenie ich potrzeb”.
Doktryna ta zakłada, że ludzkość, a w szczególności przedstawiciele biznesu, w prowadzonej przez siebie działalności powinni brać pod uwagę wyzwania społeczne, środowiskowe i ekonomiczne. Dbałość o zrównoważenie obecności i wpływu firmy w tych trzech obszarach stanowi jej wkład w osiągnięcie zrównoważonego rozwoju.
Społeczna odpowiedzialność skupia się natomiast na organizacji samej firmy, a nie na osiągnięciu określonych celów publicznych. Jest złączona ze zrównoważonym rozwojem, gdyż celem zaangażowania w CSR jest wniesienie przez firmy swojego wkładu w realizację zrównoważonego rozwoju.
OBSZARY CSR WEDŁUG NORMY PN-ISO 26000
Ład organizacyjny – zasady stosowane w szeroko rozumianym zarządzaniu firmą, zwłaszcza jeśli ich celem jest poprawa efektywności zarządzania organizacją z uwzględnieniem interesu społecznego, poszanowania interesariuszy oraz zasad etycznych.
Prawa człowieka – każda organizacja (firma czy instytucja) powinna szanować w praktyce wszystkie prawa człowieka, a nade wszystko jego godność, prawa obywatelskie, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturowe. W polskich warunkach dobre praktyki realizowane w tym obszarze wynikają m.in. z potrzeby przeciwdziałania dyskryminacji czy wzmacniania ochrony praw pracowniczych.
Stosunki pracy – w organizacjach wykonywana jest praca na jej rzecz czy to przez jej pracowników, czy przez zewnętrznych współpracowników. Stosunki pracy wykraczają więc poza relacje organizacji z jej pracownikami, dotykając również sfery współpracy z podwykonawcami, dostawcami, konkurencją itd. Dobre praktyki z tego obszaru, wychodząc ponad obowiązki wynikające z przepisów prawa, powinny mieć na uwadze poprawę warunków pracy i opiekę społeczną, bezpieczeństwo i higienę pracy, rozwój społeczny (szkolenia), potrzebę prowadzenia stałego dialogu społecznego oraz utrzymywania otwartych i uczciwych relacji z pracownikami i współpracownikami.
Ochrona środowiska naturalnego – w tym obszarze norma ISO zwraca uwagę przede wszystkim na kwestię zmniejszenia wpływu organizacji na środowisko, ale również na ochronę i regenerację środowiska naturalnego. Dobre praktyki w tym obszarze powinny być ukierunkowane na mierzoną za pomocą obiektywnych miar dbałość o jak najmniejszą skalę zanieczyszczeń emitowanych do środowiska oraz podejmowanie wszelkich kroków zmniejszających poziom zużycia zasobów naturalnych przez organizację.
Uczciwe praktyki rynkowe – w tym obszarze mieszczą się w szczególności etyczne zachowania firmy w relacjach z innymi organizacjami, w tym z organizacjami rządowymi, partnerami, dostawcami, wykonawcami, konkurencją oraz zrzeszeniami, do których dany podmiot należy. Firma, chcąc uchodzić za podmiot stosujący uczciwe praktyki rynkowe, a tym samym odpowiedzialny społecznie, powinna angażować się w przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji, ale i w uczciwą współpracę oraz poszanowanie praw własności. Ponadto powinna aktywnie promować zasady odpowiedzialności społecznej w swojej strefie wpływów (partnerów, dostawców, otoczenia).
Relacje z konsumentami – w stosunku do swoich konsumentów każda organizacja powinna dbać o uczciwość i przejrzystość. W szczególności powinna dążyć do stosowania uczciwych praktyk w zakresie marketingu produktów i usług, dbać o jasne i godne warunki umów oraz obiektywną i rzetelną informację. W tym obszarze ważna jest również edukacja rynku, zaangażowanie w kwestie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, jakość obsługi i wsparcia oraz rozpatrywania reklamacji. Na tych właśnie kwestiach powinny się przede wszystkim skupiać dobre praktyki z zakresu relacji z konsumentami.
Zaangażowanie społeczne – nie może być mowy o stosowaniu zasad CSR bez aktywnego wspierania społeczności lokalnych w celu rozwiązywania ich problemów, zwłaszcza gdy dotyczą one także pracowników i innych interesariuszy. Dobre praktyki z tego obszaru są ukierunkowane na prowadzenie dialogu społecznego – dzięki niemu tworzone jest pole do angażowania organizacji społecznych w proces planowania i realizacji projektów społecznych danej organizacji. Firma zaangażowana społecznie uwzględnia opinie przedstawicieli sektora pozarządowego przy wyborze kierunków jej zaangażowania, w tym podejmowanie inwestycji społecznych w takich obszarach: edukacja i kultura, zdrowie, rozwój i dostęp do technologii.
Pobierz dodatek specjalny: Polski biznes odpowiedzialny
Mecenasi Edukacji Społecznej
Źródło: Gazeta Polska Codziennie
Jesienią 2010 r. Międzynarodowa Organizacja Standaryzacyjna (ISO) opublikowała normę ISO 26000. Publikacja ta była ukoronowaniem pięciu lat pracy ekspertów reprezentujących prawie 100 krajów świata, w tym Polski i 42 stowarzyszonych organizacji. W Polsce prace normalizacyjne z zakresu odpowiedzialności społecznej prowadzone były przez komitet techniczny KT nr 305 ds. Społecznej Odpowiedzialności, powołany przez prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego 2 kwietnia 2008 r.
Dzięki temu strona polska miała swój wkład w opracowanie i uzgodnienie tej międzynarodowej normy, która z tej racji nosi nad Wisłą miano polskiej normy PN-ISO 26000.
Klarowanie koncepcji
Za główny cel tej globalnej współpracy uznano usystematyzowanie wiedzy na temat społecznej odpowiedzialności biznesu CSR (corporate social responsibility). Postanowiono też, by w formie normy ISO uzgodnić główne pojęcia dotyczące społecznej odpowiedzialności i wskazać metody wprowadzania jej w życie przede wszystkim przedsiębiorstw, ale także instytucji i innych organizacji.
Norma ISO 26000 przyczyniła się do uporządkowania dotychczasowego chaosu terminologicznego i lepszego zrozumienia, czym jest społeczna odpowiedzialność biznesu oraz jak można ją stosować w praktyce. Z założenia norma ISO 26000 nie jest żadną formą certyfikacji ani obowiązkową regulacją. Stanowi praktyczny przewodnik po koncepcji odpowiedzialnego biznesu, definiuje jego pojęcia oraz przybliża wartości.
W świecie i w Polsce brakowało dotychczas jednolitej wykładni pokazującej, czym jest CSR. Rodziło to nieraz spory interpretacyjne, a za nimi pojawiały się również wątpliwości, czy CSR to nie jest jakaś przejściowa moda i nowy sposób na wypromowanie się w oczach klientów.
Poradnik nie system
Norma ISO 26000 jest tym cenniejsza, że tworzono ją w drodze żmudnego i długotrwałego dialogu toczonego przez dużą grupą partnerów – uważa Liliana Anam, założycielka CSRinfo. Nigdy dotąd norma ISO nie zaangażowała pracy tylu ekspertów, reprezentujących tak różne grupy organizacji, instytucji i przedsiębiorstw, a także krajów o zróżnicowanych poziomach rozwoju i kulturze. Tym więc cenniejszy jest osiągnięty konsensus.
– Norma ISO 26000 jest wyjątkowa. To wynik międzynarodowego i międzykulturowego porozumienia co do znaczenia odpowiedzialności społecznej i podstawowych jej obszarów, które powinny być brane pod uwagę przy wdrażaniu – potwierdza Zofia Pawłowska, przewodnicząca Komitetu Technicznego nr 305 ds. Społecznej Odpowiedzialności w Polskim Komitecie Normalizacyjnym, instytucji, która reprezentowała Polskę w pracach nad stworzeniem normy. – Za istotną wartość normy ISO 26000 należy uważać jej porządkujący i edukacyjny charakter – dodaje.
Liczący ponad 100 stron standard ISO 26000 nie jest normą techniczną, typową dla ISO, a jej wprowadzenie w życie nie podlega certyfikacji. Jest propozycją i przewodnikiem, a nie procedurą, której wdrożenie potwierdza niezależna jednostka certyfikująca. Nie jest też ofertą budowania kolejnego systemu zarządzania w organizacji. Jest za to zbiorem informacji i porad. Stąd jego nazwa „Przewodnik po odpowiedzialności społecznej”
(„Guidance on social responsibility”). Zawiera wskazówki, z których może skorzystać organizacja każdego typu, bez względu na jej wielkość, lokalizację, kontekst kulturowy czy środowiskowy. Norma nie jest więc adresowana wyłącznie do przedsiębiorstw.
Rozwój i odpowiedzialność
Z racji wysokiego prestiżu i globalnego zasięgu Międzynarodowej Organizacji Standaryzacyjnej norma ISO 26000 stała się powszechną w świecie wykładnią CSR i punktem odniesienia. Jasno rozróżnia ona pojęcia, często używane zamiennie, „zrównoważonego rozwoju” i „odpowiedzialności społecznej”.
Zrównoważony rozwój to doktryna z zakresu ekonomii politycznej. Zakłada dążenie do podnoszenia jakości życia ludzi stosownie do możliwości obecnego rozwoju cywilizacyjnego. Istotne jest tu słynne stwierdzenie z raportu Światowej Komisji Środowiska i Rozwoju ONZ Nasza Wspólna Przyszłość z 1987 r.: „Na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest rozwój zrównoważony, czyli taki, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na zaspokojenie ich potrzeb”.
Doktryna ta zakłada, że ludzkość, a w szczególności przedstawiciele biznesu, w prowadzonej przez siebie działalności powinni brać pod uwagę wyzwania społeczne, środowiskowe i ekonomiczne. Dbałość o zrównoważenie obecności i wpływu firmy w tych trzech obszarach stanowi jej wkład w osiągnięcie zrównoważonego rozwoju.
Społeczna odpowiedzialność skupia się natomiast na organizacji samej firmy, a nie na osiągnięciu określonych celów publicznych. Jest złączona ze zrównoważonym rozwojem, gdyż celem zaangażowania w CSR jest wniesienie przez firmy swojego wkładu w realizację zrównoważonego rozwoju.
OBSZARY CSR WEDŁUG NORMY PN-ISO 26000
Ład organizacyjny – zasady stosowane w szeroko rozumianym zarządzaniu firmą, zwłaszcza jeśli ich celem jest poprawa efektywności zarządzania organizacją z uwzględnieniem interesu społecznego, poszanowania interesariuszy oraz zasad etycznych.
Prawa człowieka – każda organizacja (firma czy instytucja) powinna szanować w praktyce wszystkie prawa człowieka, a nade wszystko jego godność, prawa obywatelskie, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturowe. W polskich warunkach dobre praktyki realizowane w tym obszarze wynikają m.in. z potrzeby przeciwdziałania dyskryminacji czy wzmacniania ochrony praw pracowniczych.
Stosunki pracy – w organizacjach wykonywana jest praca na jej rzecz czy to przez jej pracowników, czy przez zewnętrznych współpracowników. Stosunki pracy wykraczają więc poza relacje organizacji z jej pracownikami, dotykając również sfery współpracy z podwykonawcami, dostawcami, konkurencją itd. Dobre praktyki z tego obszaru, wychodząc ponad obowiązki wynikające z przepisów prawa, powinny mieć na uwadze poprawę warunków pracy i opiekę społeczną, bezpieczeństwo i higienę pracy, rozwój społeczny (szkolenia), potrzebę prowadzenia stałego dialogu społecznego oraz utrzymywania otwartych i uczciwych relacji z pracownikami i współpracownikami.
Ochrona środowiska naturalnego – w tym obszarze norma ISO zwraca uwagę przede wszystkim na kwestię zmniejszenia wpływu organizacji na środowisko, ale również na ochronę i regenerację środowiska naturalnego. Dobre praktyki w tym obszarze powinny być ukierunkowane na mierzoną za pomocą obiektywnych miar dbałość o jak najmniejszą skalę zanieczyszczeń emitowanych do środowiska oraz podejmowanie wszelkich kroków zmniejszających poziom zużycia zasobów naturalnych przez organizację.
Uczciwe praktyki rynkowe – w tym obszarze mieszczą się w szczególności etyczne zachowania firmy w relacjach z innymi organizacjami, w tym z organizacjami rządowymi, partnerami, dostawcami, wykonawcami, konkurencją oraz zrzeszeniami, do których dany podmiot należy. Firma, chcąc uchodzić za podmiot stosujący uczciwe praktyki rynkowe, a tym samym odpowiedzialny społecznie, powinna angażować się w przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji, ale i w uczciwą współpracę oraz poszanowanie praw własności. Ponadto powinna aktywnie promować zasady odpowiedzialności społecznej w swojej strefie wpływów (partnerów, dostawców, otoczenia).
Relacje z konsumentami – w stosunku do swoich konsumentów każda organizacja powinna dbać o uczciwość i przejrzystość. W szczególności powinna dążyć do stosowania uczciwych praktyk w zakresie marketingu produktów i usług, dbać o jasne i godne warunki umów oraz obiektywną i rzetelną informację. W tym obszarze ważna jest również edukacja rynku, zaangażowanie w kwestie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, jakość obsługi i wsparcia oraz rozpatrywania reklamacji. Na tych właśnie kwestiach powinny się przede wszystkim skupiać dobre praktyki z zakresu relacji z konsumentami.
Zaangażowanie społeczne – nie może być mowy o stosowaniu zasad CSR bez aktywnego wspierania społeczności lokalnych w celu rozwiązywania ich problemów, zwłaszcza gdy dotyczą one także pracowników i innych interesariuszy. Dobre praktyki z tego obszaru są ukierunkowane na prowadzenie dialogu społecznego – dzięki niemu tworzone jest pole do angażowania organizacji społecznych w proces planowania i realizacji projektów społecznych danej organizacji. Firma zaangażowana społecznie uwzględnia opinie przedstawicieli sektora pozarządowego przy wyborze kierunków jej zaangażowania, w tym podejmowanie inwestycji społecznych w takich obszarach: edukacja i kultura, zdrowie, rozwój i dostęp do technologii.
Pobierz dodatek specjalny: Polski biznes odpowiedzialny
Mecenasi Edukacji Społecznej
Źródło: Gazeta Polska Codziennie
Zobacz więcej
Niezależna TOP
