Kiedy słońce nam szkodzi?

Słońce – wady i zalety

Światło słoneczne jest zarówno dobre, jak i złe dla ludzkiego zdrowia. Słońce daje nam ciepło, pomaga regulować rytm dobowy, umożliwia też wytwarzanie witaminy D, której bardzo potrzebujemy. To zalety słońca. Ale promienie słoneczne mają także szkodliwy wpływ na nasze zdrowie. Dlatego korzystaj ze słońca z umiarem i przestrzegaj kilku zasad bezpieczeństwa.

Z badań wynika, że ludzie mają naturalnie wyższy poziom serotoniny w mózgu w słoneczne dni. Co ciekawe – nie ma wtedy znaczenia, czy jest zimno, czy gorąco. Wyższy poziom serotoniny to lepszy nastrój, poczucie satysfakcji i spokoju. Niższy poziom związany jest zaś z depresją i lękami. Istnieją również dowody na to, że światło UV pobudza melanocyty (komórki skóry, które produkują ciemny pigment w skórze) do uwolnienia endorfin – hormonów szczęścia.

Najważniejszym dla zdrowia efektem przebywania na słońcu jest produkcja witaminy D3. To dzięki niej mamy mocne kości, lepszą odporność, a krew sprawniej krąży w naszych żyłach. Prawidłowy poziom witaminy D3 zmniejsza też ryzyko wielu nowotworów (w tym raka jelita grubego) oraz łagodzi przewlekłe stany zapalne. Według WHO, uzyskanie od 5 do 15 minut światła słonecznego na ramionach, dłoniach i twarzy 2-3 razy w tygodniu wystarcza, aby cieszyć się korzyściami płynącymi ze słońca. Należy pamiętać, że słońce musi przenikać przez skórę.

Kto szczególnie powinien uważać na słońce?

Ochrona przed słońcem jest konieczna w każdym wieku. Jednak szczególną ostrożność powinny zachowywać:
•    dzieci – ich skóra jest cieńsza i nie ma tak dużo pigmentu jak skóra dorosłych
•    osoby, które mają: jasną karnację, dużo piegów lub znamion, rude lub blond włosy – ich skóra ma mniej pigmentu niż skóra osób o ciemniejszej karnacji
•    pacjenci po przeszczepach narządów
•    osoby po zabiegach z zakresu medycyny estetycznej
•    pacjenci przyjmujący leki światłouczulające.

Kiedy słońce szkodzi?

Na szkodliwe promieniowanie słoneczne jesteśmy narażeni zawsze, gdy przebywamy na słońcu w słoneczny lub letni dzień. Musimy uważać nie tylko w pełnym słońcu na plaży, ale też podczas pieszych wędrówek w górach czy na placu zabaw w mieście.

Promieniowanie słoneczne jest najsilniejsze w środku dnia, nawet w pochmurny dzień. Chmury przepuszczają bowiem około połowy promieni słonecznych. Woda, piasek i śnieg odbijają światło słoneczne i zwiększają efekt promieniowania. Promienie słoneczne sięgają również około pół metra do wody, zatem woda przed nimi nie chroni.

Dlaczego promieniowanie UV jest niebezpieczne?

Promienie UVA i UVB są niewidzialne. Jednak równocześnie oddziałują na:
•    komórki naskórka, czyli zewnętrzną warstwę skóry, powodując oparzenia – promienie UVB
•    najgłębsze warstwy skóry właściwej, uszkadzając DNA w obrębie komórek – promienie UVA

Zatem nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV to nie tylko starzenie się skóry, ale też uszkodzenie komórek, które z kolei może prowadzić do nowotworów skóry.

Jakie są negatywne konsekwencje?

Nadmierna ekspozycja na słońce może prowadzić do:
•    oparzenia słonecznego – skóra staje się wówczas czerwona, gorąca i kłuje, mogą też pojawić się pęcherze, które bardzo swędzą, lub wysypka w postaci małych czerwonych kropek; po kilku dniach, gdy objawy oparzenia zaczynają znikać, naskórek zaczyna się łuszczyć i schodzić
•    szybszego starzenia się skóry
•    uszkodzenia komórek, co może prowadzić do nowotworów skóry.

Jak chronić się przed słońcem?

1. Unikaj słońca podczas jego największej aktywności

Jeżeli zastanawiamy się nad tym, jak chronić skórę przed słońcem podczas wakacji, musimy wiedzieć, że najlepszym wyjściem jest unikanie słońca w chwilach jego największej aktywności — to znaczy między godz. 11.00 a 15.00. To właśnie w tych godzinach bezpośrednia ekspozycja na słońce może wyrządzić naszej skórze i zdrowiu najwięcej szkód.

2. Noś odzież, która chroni przed słońcem

Zakładaj jasne, przewiewne ubrania z naturalnych tkanin, dobrze przepuszczających powietrze. Powinny zasłaniać ciało. Wybieraj koszulki z rękawem, zakrywające ramiona i ręce, oraz długie spodnie lub spódnice, osłaniające nogi. Istnieją również specjalne ubrania, a także stroje kąpielowe, chroniące przed promieniowaniem słonecznym.

3. Noś nakrycie głowy

Wkładaj na głowę czapkę lub kapelusz, które zakryją kark i uszy. Takie nakrycie głowy zabezpieczy Cię przed przegrzaniem.

4. Chroń oczy okularami

Noś okulary przeciwsłoneczne, które mają filtry UV chroniące przed słońcem. Istnieją również okulary pływackie z taką ochroną. Słońce jest niebezpieczne także zimą, ponieważ śnieg bardzo odbija światło słoneczne. Noś wówczas okulary przeciwsłoneczne lub gogle narciarskie z ochroną przed promieniowaniem słonecznym.

5. Używaj kremu z filtrem

Smaruj te części ciała, które nie są przykryte odzieżą, lub całe ciało, jeśli zamierzasz przebywać na plaży albo się wykąpać. Stosuj kremy z filtrem przez cały rok, nawet zimą, jeśli jest śnieg i silne słońce. Zwracaj uwagę na wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej kremów z filtrami. Latem stosuj kremy z wysokim filtrem – minimum 30 SPF.

Preparaty z filtrami stosuj:
•    15–20 minut przed wyjściem z domu
•    co około 2–3 godziny w ciągu dnia
•    po wyjściu z kąpieli – np. w morzu lub jeziorze
•    przy ekspozycji na słońce przez cały rok.

SPF (Sun Protection Factor) to wskaźnik ochrony przed promieniowaniem słonecznym, czyli filtr. Rodzaje filtrów:
•    niski  –  6-10 SPF
•    średni – 15-25 SPF
•    wysoki – 30-50 SPF
•    bardzo wysoki – 50+ SPF

 

Źródło: gov.pl, niezalezna.pl