Sprawdź gdzie kupisz Gazetę Polską oraz Gazetę Polską Codziennie Lista miejsc »

Borowik, czyli prawdziwek - wszystko co warto o nim wiedzieć

Borowik szlachetny to jeden z najsmaczniejszych grzybów w polskich lasach. Ceniony jest przede wszystkim za przyjemny aromat i wiele składników odżywczych. Dzięki swoim walorom smakowym stał się najbardziej popularnym i pożądanym grzybek w polskiej kuchni. Nie wszyscy jednak wiedzą, jak wiele odmian ma tzw. prawdziwek.

zdjęcie ilustracyjne / pexels.com/@Valeria Boltneva

Borowik 

Najchętniej zbierany grzyb leśny w Polsce, zwykle pod nazwą „prawdziwek”.W sklepach w sezonie można kupić grzyby świeże, a poza sezonem także grzyby suszone lub mrożone. 

Prawdziwki nadają się do wykorzystywania zarówno jako główny składnik potrawy, jak i jako przyprawa wzbogacająca smak dania. Borowiki (prawdziwki) są jednymi z najbardziej pożądanych grzybów polskiej kuchni. Po borowiki wielu ludzi na przełomie lata i jesieni wybiera się do lasu. Jednak podczas zbiorów trzeba szczególnie uważać, ponieważ w lesie można spotkać dwa rodzajeborowików - borowiki jadalne i borowiki trujące.

Odmiany borowików jadalnych

  • borowik szlachetny,
  • borowik ceglastopory,
  • borowik królewski,
  • borowik usiatkowany,
  • borowik ciemnobrązowy,
  • borowik przyczepkowy lub też borowik żółtobrązowy,
  • borowik brzozowy,
  • borowik ponury,
  • borowik sosnowy.

Występowanie prawdziwka

Borowik występuje od czerwca do listopada, a nawet do grudnia, jeśli ten jest wyjątkowo ciepły. Prawdziwki występują przede wszystkim w lasach iglastych, mieszanych i liściastych. Grzybnia prawdziwka saprofituje na korzeniach świerków, sosen i buków, dlatego pod tymi drzewami należy się ich spodziewać. W większości rośnie pojedynczo bądź w niewielkich grupach, najczęściej w miejscach świetlistych lub na skraju lasu, przy drogach leśnych. Jego specjalnością są tzw. czarcie kręgi, w których centrum rośnie drzewo. Im starsze, tym grupa borowików trzyma się dalej od pnia, otaczając go jednocześnie ze wszystkich stron. Grzybnia borowików rośnie wspólnie z korzeniami drzew, w ramach współpracy nazywanej mikoryzą. Borowiki na ogół trzymają się pnia, natomiast im bardziej rozrastają się korzenie tym dalej od pnia wyrastają borowiki.

Dlaczego warto jeść prawdziwki?

Czym charakteryzuje się borowik? Prawdziwek to źródło wielu witamin, w tym witaminy A, B1, B2, C, D, PP i E. Zawiera także wiele soli mineralnych. Prawdziwki w 80% składają się z wody, pozostałe 20% masy to w większości białka i trochę cukrów. Borowiki to przede wszystkim grzyby o niskiej kaloryczności. Ze względu na zawartość białka łatwo przyswajalnego, stanowią doskonałe źródło dla wegetarian. Ponadto w swoim składzie zawierają błonnik pokarmowy, który jest istotny dla naszego trawienia.

Prawdziwków nie podajemy dzieciom poniżej 6 roku życia oraz osobom starszym i chorym.

Jak odróżnić szatana od prawdziwka?

Grzyby te mają podobny kształt i patrząc na sam kapelusz łatwo się pomylić. Dlatego zawsze należy bardzo dokładnie oglądać okazy, zwracając także uwagę na spód kapelusza oraz trzon. Znaczenie mają zarówno kolor, jak i struktura.

Jak odróżnić szatana od borowika? Wyglądają podobnie, ale różnica pomiędzy nimi jest wyraźna. Istnieje kilka niezawodnych sposobów na ich rozróżnienie. Na te cechy powinieneś zwrócić uwagę:

Smak – aby go ocenić, odłam kawałek kapelusza i spróbuj czubkiem języka. Goryczaka żółciowego (szatana) odróżnisz natychmiast po wyjątkowo gorzkim smaku, podczas gdy borowik szlachetny (prawdziwek) będzie smakował łagodnie, orzechowo.
Kolor rurek – znajdujące się pod kapeluszem pory i rurki u dorosłych szatanów będą różowe, natomiast u prawdziwków – białawe, z wiekiem również żółte, żółtozielone, aż do oliwkowozielonych. Na pewno nie będzie to jednak odcień różu.
Siateczka na trzonie – u szatana będzie ciemna, o dużych oczkach, natomiast u prawdziwka biaława i delikatna, występująca głównie w górnej części trzonu.

Prawdziwki w kuchni

Prawdziwki ze względu na swój smak i zapach są cenionym grzybem, z którego przygotowuje się wiele potraw. Idealnie nadają się do przygotowywania wszystkich dań z użyciem grzybów. Idealnie zachowują się w trakcie gotowanie, dlatego wykorzystuje się je do przyrządzania zup, sosów czy wywarów. Ponadto można wykorzystać je do marynat, smażenia, pieczenia czy farszów. Nie tracą swojego smaku w trakcie mrożenia, więc jeśli trafimy na większą ilość grzybów w trakcie zbiorów, śmiało można je oczyścić, pokroić i zamrozić, a potem wykorzystać do sosów lub zup.  

Idealnie nadają się także do suszenia, ponieważ w związku z intensywnym aromatem nadal są bogactwem smaku także po ususzeniu ich w piekarniku, suszarce do grzybów lub na słońcu. Z suszonych grzybów można przygotować żurek grzybowy, nadzienie do pierogów, wigilijnych uszek lub zblendować je na pył i wykorzystywać jako przyprawę do sosów, zup i wielu innych dań.  Świetnie sprawdzają się również w różnych potrawach mięsnych, gdyż podkreślają ich smak jak mało który składnik.

 



Źródło: doz.pl, niezalezna.pl

Natalia Wasilewska