Premier Mateusz Morawiecki w artykule dla europejskich mediów wyraził nadzieję, że w najbliższym czasie uda się wypracować rozwiązania w sprawie budżetu Unii i Funduszu Ratunkowego, szanujące "literę i ducha traktatów" unijnych. "Przyświeca nam wspólny cel - pomoc naszym obywatelom" - podkreślił. Teksty i wywiady z premierem Mateuszem Morawieckim w kontekście negocjacji budżetowych oraz mechanizmu warunkującego wydatkowanie środków od tzw. praworządności ukażą się m.in. w "El Mundo", "Wiener Zaitung", "Le monde". Stanowisko polskiego premiera opublikowane zostanie w mediach kilkunastu państw.
Wywiad, który ukazał się we wtorek w papierowym i internetowym wydaniu włoskiego dziennika "La Stampa", jest częścią szerszej kampanii informacyjnej prowadzonej przez rząd, która ma dotrzeć do czytelników w kilkunastu państwach europejskich. Jego głównym tematem jest weto Polski i Węgier w związku z powiązaniem wypłaty środków z kwestią praworządności.
Szef rządu zapytany o to, czy uważa za możliwe osiągnięcie porozumienia na rozpoczynającym się w czwartek szczycie UE w sprawie Funduszu Odbudowy, odparł, że wejście w życie uchwalonych w lipcu ram finansowych UE wraz z Funduszem to obecnie "sprawy najwyższej wagi".
"Nasi obywatele - dodał - oczekują od nas pilnej i proporcjonalnej odpowiedzi na pandemię i kryzys z nią związany. W ramach UE często pojawiają się spory, rozbieżne stanowiska, jednak posiadamy też mechanizmy, które zawsze doprowadzały do uzgodnień. Wierzę, że w najbliższym czasie jesteśmy w stanie wypracować rozwiązania, które szanują literę i ducha traktatów"
- oświadczył premier.
Na uwagę gazety, że stanowiska pozostają "bardzo odległe", Mateusz Morawiecki odpowiedział: "Groźba sankcji finansowych, odnoszących się do nieprzestrzegania praworządności, jest nadal stosowana jako narzędzie negocjacji funduszy unijnych, pomimo, że w lipcu doszliśmy do porozumienia w sprawie kształtu i wysokości zarówno ram finansowych, jak i funduszu odbudowy".
"Warto zadać pytanie, czy przypadkiem nie jest tak, że kilku krajom zależy na tym, aby Europejski Fundusz Odbudowy tak naprawdę nie zaczął działać i szukają pretekstu, by go storpedować. Chcą jak najmniej łożyć do wspólnego budżetu, najwięcej zresztą korzystając ze wspólnego rynku europejskiego"
- ocenił premier.
W dalszej części wywiadu "La Stampa" zauważyła, że pozostałych 25 krajów ustala szczegóły planu B, by przezwyciężyć weto. Szef rządu pytany o to, czy nie obawia się, że stanowisko dwóch państw może osłabić Unię, stwierdził: "Mechanizm prawny teraz zaproponowany daje duże możliwości wywierania nacisku politycznego na przebieg spraw w polityce wewnętrznej państw członkowskich; podkreślam w polityce wewnętrznej".
"Dzisiaj ten arbitralny, politycznie motywowany mechanizm wymierzony jest w Polskę czy Węgry, ale jaką mamy gwarancję, że jutro nie zostanie wymierzony we Włochy lub w inne państwo, które nie będzie się chciało podporządkować politycznej woli instytucji z Brukseli?"
- pytał Morawiecki.
Zdaniem premiera traktaty unijne szanują i chronią suwerenność, natomiast "nowy mechanizm stanowi jej pogwałcenie i poważne ograniczenie". "Oto dlaczego prowadzi to do weta, ale nie do osłabienia UE. To wentyl bezpieczeństwa, niezbędny w ogóle do istnienia Unii" - ocenił premier.
W opinii Mateusza Morawieckiego od Unii i jej wspólnego wysiłku oraz od sprawności państw zależy to, czy Europejczycy odzyskają wiarę w przyszłość. W reakcji na uwagę na to, że to Polska wraz z Węgrami "zdaje się zagrażać temu wspólnemu wysiłkowi", odparł: "W tym rozstrzygającym momencie, wymagającym wzajemnej solidarności, wewnątrz UE widać ducha podziału".
"To tak, jakby ogromny wysiłek, który stoi za Funduszem Obudowy, miał zostać zniweczony przez to, co zawsze stanowiło słabość naszego kontynentu: skłonność do sporów i szukania tego, co nas dzieli, a nie tego, co nas łączy"
- zaznaczył.
W odniesieniu do weta wobec powiązania wypłaty unijnych środków z praworządnością, Morawiecki oznajmił, że sprawa ta ma szerszy kontekst.
Mechanizm ukształtowany w obecny sposób otwiera pole do niebezpiecznych interpretacji. Oddaje dużą władzę i uznaniowość podmiotom bez demokratycznej legitymacji, a przynajmniej podmiotom o znaczącym "deficycie demokratycznym" w porównaniu do parlamentów krajowych
- ocenił.