Kapa z Kęt: świadek triumfu króla Jana III
Wielki militarny triumf króla Jana III Sobieskiego pod Wiedniem w roku 1683 przyniósł nie tylko sławę polskiej husarii, lecz także niezwykle bogate wojenne trofea, w tym orientalne tkaniny. W Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie można oglądać wyjątkowe dzieło – kapę z Kęt, łączącą w sobie piękno efektownego materiału z niezwykłą historią.
W 1683 r. wojska tureckie, których zamiarem był podbój chrześcijańskiej Europy, w swój pochód wyruszyły wyposażone we wszystkie możliwe przedmioty konieczne i niekonieczne podczas tak olbrzymiej wojennej wyprawy. Wezyr Kara Mustafa, jego dwór i wodzowie przeszło stutysięcznej armii tureckiej otaczali się bogactwem i przepychem niespotykanym w wojskach europejskich. Pod Wiedniem stanęło całe miasto luksusowych namiotów, wyściełanych przepysznymi orientalnymi tkaninami, skarbiec oraz liczne zbrojownie, powozownie, a nawet harem z odaliskami. W bitwie największą część tego bogactwa zdobyły wojska polskie i triumfalnie przywiozły do kraju.
Król Jan III Sobieski tak o tych zdobyczach pisał w liście do królowej Marysieńki: „Namioty tak obszerne jako Warszawa albo Lwów w murach... tysiące innych drobiazgów wielce ładnych i wielce drogich, ale to ogromnie drogich”. Trofea wojenne spod Wiednia stały się m.in. darami, jakimi Jan III uhonorował najważniejsze polskie sanktuaria (m.in. Jasną Górę, katedrę na Wawelu). Król, podążając pod Wiedeń, modlił się też w krakowskim kościele pw. św. Anny, gdzie znajdował się nagrobek jego patrona – błogosławionego Jana Kantego. Jan Kanty urodził się w Kętach i bardzo prawdopodobne jest, że jedna ze zdobycznych tureckich tkanin jako królewski dar trafiła do kościoła wzniesionego w tym mieście.
W jednym z lokalnych warsztatów krawieckich w Kętach ze zdobycznej tureckiej tkaniny uszyto liturgiczną kapę. W kościele szata ta używana jest przez kapłana w procesjach z Najświętszym Sakramentem w czasie uroczystości Bożego Ciała, także podczas sprawowania sakramentów chrztu św. czy małżeństwa. Zdobyta na Turkach orientalna tkanina, nim została przerobiona na kapę, zdobiła ołtarz św. Jana Kantego w kaplicy kościoła w Kętach, o czym świadczyły liczne plamy z wosku świec. W latach 2016–2018 kapa z Kęt poddana została specjalistycznym zabiegom konserwatorskim, które po analizach materiałowych i stylistycznych tkaniny potwierdziły jej turecką proweniencję. Ten cenny odnowiony zabytek będzie prezentowany w Wielkiej Sieni Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie do 21 lipca 2019 r.
Źródło: Gazeta Polska Codziennie, gpcodziennie.pl
