Zamiast porcelany wizerunek Fryderyka Augusta II
Dyrekcja Zamku Królewskiego w Warszawie planowała zakup w wiedeńskich antykwariatach XVIII-wiecznej porcelany z Miśni. Wówczas dowiedziano się, że w domu akcyjnym Dorotheum na sprzedaż wystawiony jest nieznany portret Fryderyka Augusta II, późniejszego króla Polski Augusta III Sasa.
Zakupu zamek dokonał błyskawicznie, i to poniżej ceny wywoławczej. O całej transakcji z humorem opowiadał podczas uroczystego pokazu dzieła dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie prof. Wojciech Fałkowski. Do tej pory w zbiorach zamku znajdowały się tylkotrzy portrety tego monarchy: w Pokoju Marmurowym na stałe wmurowany był portret króla Augusta III autorstwa Marcella Baccierellego, należący do namalowanego na zlecenie Stanisława Augusta Poniatowskiego pocztu królów Polski, drugi wizerunek króla nieznanego malarza wykonany był na podstawie dzieła Louisa de Silvestre’a ze zbiorów w Dreźnie, zaś trzeci portret to też kopia obrazu de Silvestre’a wykonana przez innego, również nieznanego artystę dla zbiorów książąt Czartoryskich.
Zakupiony właśnie obraz przypisywany jest węgier-skiemu malarzowi Ádámowi Mányokiemu (1673–1757), wziętemu portreciście, pracującemu na dworach węgier-skich, niemieckich oraz w Polsce. Obecnie uważany jestza najwybitniejszego portrecistę swojego czasu działającego w krajach Europy Środkowej. Obraz ukazuje postać późniejszego króla Polski Augusta III z dynastii Wettinów (1696–1763) na tle mrocznego pejzażu, podkreślającego barwny strój przyszłego monarchy. Świetnie namalowany, purpurowy, podbity gronostajem płaszcz, błyski światła mieniące się na płytowej, szmelcowanej zbroi, wreszcie zupełnie mistrzowsko uchwycone dłonie z pewnymi, zdawałoby się, zmianami reumatycznymi palców wskazujących prawej ręki. Lewe ramię wsparte jest na tzw. regimentarzu, oznaczającym sprawowaną przez portretowanego władzę wojskową.
Splendoru wizerunkowi Fryderyka Augusta II dodają wstęga Orderu Orła Białego i Order Złotego Runa, efektownie eksponowane odznaczenie. Obraz został namalowany między rokiem 1722 a 1733 i prezentuje dobry poziom barokowego malarstwa portretowego. Z jednej strony ukazuje pełen przepychu wizerunek władcy, z drugiej zaś zaznacza wyraźnie indywidualną artystyczną manierę malującego obraz artysty. Na pokazie w Zamku Królewskim portretowi Fryderyka Augusta II towarzyszył inny, anonimowy wizerunek Augusta III Sasa oraz dwa miedzioryty również przedstawiające postać monarchy.
Źródło: Gazeta Polska Codziennie, gpcodzinnie.pl
