Rzeźby Augusta Zamoyskiego w polskich rękach
Muzeum Narodowe w Warszawie zawarło umowę o zakupie rzeźb i praw autorskich do spuścizny artystycznej rzeźbiarza Augusta Zamoyskiego. Negocjowana od kilku lat w MKiDN umowa zakończyła się zakupem 89 prac artysty. Rzeźby będzie można zobaczyć w maju na poświęconej Zamoyskiemu wystawie.
Zmarły na emigracji we Francji August Zamoyski (1893–1970) był w Polsce międzywojennej, zwłaszcza w kręgach artystycznych, postacią niezmiernie popularną. Pochodził z arystokratycznej rodziny, która nie tolerowała jego fascynacji pracą rzeźbiarza, a przede wszystkim nie była przychylna małżeństwu z włoską tancerką Ritą Sacchetto. August Zamoyski rozstał się więc z rodziną i rodzinnym majątkiem w Jabłoniu (woj. lubelskie), zaprzyjaźnił się z grupą polskich formistów (Leon Chwistek, Witkacy, Tytus Czyżewski) i przeniósł do Zakopanego. Czas II wojny światowej spędził w Brazylii, zaś do ostatnich swoich dni mieszkał na południu Francji.
Twórczość jego, przez lata w Polsce mało znaną i niedocenianą, można podzielić na trzy główne okresy: formistyczny (1918–1924), realistyczny (1924–1950) i ekspresjonizmu w nowej interpretacji (1950–1970). Rzeźbiarz dość gwałtownie przechodził z jednego okresu w następny, demonstrując to na przykład rozbijaniem swoich rzeźb wykonanych w latach poprzednich (na wystawie w 1923 r. pt. „Koniec formizmu”). Wspólną cechą rzeźbiarskiego zainteresowania Zamoyskiego we wszystkich okresach jego twórczości była postać człowieka i jego portret. Zaczął od formistycznych eksperymentów, by po czasie kamiennych realistycznych wizerunków dojść do przeżyć głęboko religijnych wy-rażanych dramatyczną, ekspresyjną formą.
Wśród dzieł Augusta Zamoyskiego, jakie pozostały w Brazylii, najbardziej znany jest pomnik Fryderyka Chopina w Rio de Janerio oraz rzeźba „Nu” przedstawiająca kobiecy akt, przechowywana w Muzeum Sztuki w Belo Horizonte. Tematy religijne w twórczości Zamoyskiego prezentowały takie prace, jak: „Św. Jan Chrzciciel”, „Pieta” czy przeznaczone na własny grób „Zmartwychwstanie”.
Projekt rzeźby „Zmartwychwstanie” znalazł się obecnie wśród 89 prac Augusta Zamoyskiego zakupionych we Francji przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego dla Muzeum Narodowego w Warszawie (dla oddziału w warszawskiej Królikarni). Pozyskano również prawa autorskie do spuścizny artystycznej Zamoyskiego. Rzeźby (pochodzące ze wszystkich okresów twórczości Zamoyskiego) po renowacji będą pokazane po raz pierwszy publicznie w maju br. na wystawie w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, później przekazane do Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w warszawskiej Królikarni.
Źródło: Gazeta Polska Codziennie, gpcodziennie.pl
