Ząbkowanie u dzieci

Z medycznego punktu widzenia ząbkowanie to „proces, w którym zęby niemowlęcia wyrzynają się lub przebijają dziąsła”. Mimo, że jest to proces fizjologiczny i naturalny to większość rodziców jest bardziej zaniepokojona tym, jak to może wpływać na maluchy w codziennym funkcjonowaniu. Chociaż nie można w pełni przewidzieć, jak dziecko zareaguje na proces ząbkowania to jednak możemy dowiedzieć się więcej o objawach ząbkowania dziecka oraz o tym, jak wpłynąć na uspokojenie dziecka, a także o samym procesie ząbkowania. 

Jak długo trwa ząbkowanie u dzieci?

Ile może trwać ząbkowanie u niemowlęcia? Ząbkowanie definiowane jest jako okres 4 dni przed erupcją zęba, następnie dzień pojawienia się zęba oraz 3 dni po nim. Jednakże pierwsze z objawów ząbkowania można zaobserwować w 3-4 miesiącu życia, a wierzchołek pierwszego zęba mlecznego wyrzyna się u dzieci w wieku 6-7 miesięcy. Jednak mogą pojawiać się pewne odchylenia od tych terminów, nawet 1-2 miesięczne. 
Jaka jest kolejność wyrzynania zębów mlecznych?

Najczęściej pojawiające się zęby to zęby dolne tzw. jedynki, a następnie górne jedynki. Kolejno pojawiają się dwójki, czwórki, trójki oraz zęby trzonowe. Według kalendarza ząbkowania zęby mleczne pojawiają się w kolejności:

• dolne pierwsze siekacze 6-8 miesiąc,
• górne pierwsze siekacze 8-12 miesiąc,
• dolne drugie siekacze 10-16 miesiąc,
• górne drugie siekacze 9-13 miesiąc,
• dolne kły 17-23 miesiąc,
• górne kły 16-22 miesiąc,
• dolne pierwsze trzonowce 14-18 miesiąc,
• górne pierwsze trzonowce 13-19 miesiąc,
• dolne drugie trzonowce 23-31 miesiąc,
• górne drugie trzonowce 25-33 miesiąc.

Ząbkowanie a rozwój dziecka

Ząbkowanie u dzieci i niemowląt jest istotnym wskaźnikiem prawidłowego rozwoju dziecka. Opóźnienie w ząbkowaniu obserwuje się w momencie, gdy pierwszy ząb nie pojawia się przed ukończeniem 1. roku życia dziecka. W poszczególnych sytuacjach lekarz może zlecić wykonania badanie RTG szczęki żuchwy. Takie opóźnienie w wyrzynaniu zębów może być spowodowany np. na skutek niedobóru witaminy D, który przekłada się na rozwój zębów stałych, a także występowania próchnicy. Opóźnienie ząbkowania można także zauważyć u dzieci urodzonych przedwcześnie, inkubowanych czy niewłaściwie odżywianych. 

Objawy ząbkowania - jak rozpoznać ząbkowanie

Wiele dzieci ma niewielki bądź żaden problem z ząbkowaniem, podczas gdy inne dzieci mogą odczuwać spory dyskomfort. Objawy ząbkowania nie są dobrze ujednolicone, natomiast rodzice zazwyczaj bez trudu rozpoznają ich początek. Do najprostszych sposobów na to jak rozpoznać moment ząbkowania jest obserwowanie jak wyglądają dziąsła. Dziąsła niemowlaka tuż przed rozpoczęciem ząbkowaniem mogą być nieco spuchnięte i bardziej czerwone. Czasami mogą przypominać odcień fioletowy lub posiniaczone i są rozpulchnione. Najczęstszym objawem ząbkowania jest ból, który naprzemiennie pojawia się i znika. Niektóre dolegliwości towarzyszące jak gorączka przy ząbkowaniu są powiązane z wydzielającymi się, z uszkodzonego dziąsła przez wysuwający się ząb, substancjami o działaniu prozapalnym.

Ząbkowanie może powodować następujące objawy i oznaki:

• zwiększone ślinienie,
• niepokój,
• senność,
• wystawianie języka,
• brak apetytu (odmowa jedzenia),
• nadmierne ulewanie z powodu bólu okolicy dziąseł,
• wymioty przy ząbkowaniu,
• wkładanie rąk do ust,
• łagodna wysypka przy ząbkowaniu wokół ust,
• pocieranie okolicy policzka,
• łapanie się za uszy ucha w wyniku powstałego bólu.

Nietypowe objawy ząbkowania

Jednym z nietypowych objawów ząbkowania może być kaszel lub katar, które często brane są za infekcję wirusową, zwłaszcza gdy dochodzi do gorączki. Innym nietypowym objawem ząbkowania są problemy skórne. Oprócz podrażnienia, pojawiającego się w okolicy ust lub na brodzie i szyi dziecka wskutek obitego ślinienia, czasem na brzuszku lub plecach może pojawić się wysypka. Kolejnym nietypowym objawem ząbkowania jest pociąganie się przez dziecko za uszy. Powodem tego zachowania jest ból, promieniujący w okolice uszu, przez co dziecko reaguje drapaniem czy mocnym ciągnieniem za uszy.

Jakie są preparaty na ząbkowanie?

Niefarmakologiczne i domowe sposoby na ząbkowanie

Aby ulżyć dziecku, u którego zauważymy miejscowe oraz ogólne objawy ząbkowania można stosować metody, takie jak: delikatny masaż dziąseł z użyciem silikonowej nakładki na palec, podawanie lekko schłodzonego gryzaka oraz podawanie mokrej, zimnej pieluszki do gryzienia i ssania.

Farmakologiczne sposoby na wyrzynanie zębów

Leczenie objawów ząbkowania opiera się na stosowaniu produktów farmakologicznych jak żel na dziąsła dla dzieci. Już niewielka ilość żelu, którą wmasowuje się w dziąsła powinna przynieść ulgę, ukoić swędzące miejsce wyrzynania zęba i uspokoić dziecko. Powszechnie zalecane są m.in.

Preparaty ziołowe - zawierają naturalne wyciągi roślinne i substancje o działaniu antyseptycznym, przeciwbólowym, ściągającym, powlekającym i przeciwzapalnym. Jak wybrać ziołowy preparat na ząbkowanie? Zazwyczaj skład żelu lub sprayu na ząbkowanie zawiera wyciąg z rumianku, prawoślazu, szałwii, propolisu, tymianku, goździka, szkarłatki oraz rzewienia lekarskiego. Preparaty homeopatyczne czyli leki bez recepty zalecane na bolesne ząbkowanie u niemowląt, które uznaje się za bezpieczne oraz skuteczne.

Żel miejscowo znieczulający z lidokainą - ważne jest stosowanie lidokainy w dawce rekomendowanej przez producenta lub lekarza. Przedawkowanie lidokainy może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia dziecka, a dostanie się jej do przełyku może upośledzać zdolność przełykania, co grozi zakrztuszeniem. Preparaty z lidokainą na ząbkowanie najlepiej stosować z umiarem, dokładnie tak jak zalecił lekarz pediatra. 

Aby złagodzić ból oraz gorączkę można podać lek przeciwbólowy dla dzieci z paracetamolem lub ibuprofenem. Ewentualnie można zastosować czopki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe dla niemowląt. Tutaj także warto skonsultować się z lekarzem pediatrą w celu ustalenia leczenia.

 

Źródło: aptekaolmed.pl, niezalezna.pl