Niekorzystny wpływ słońca na skórę jest większości z nas dobrze znany. Intensywne i długotrwałe opalanie się na słońcu nie tylko wysusza skórę, ale także przyspiesza jej starzenie i zwiększa ryzyko chorób nowotworowych skóry. Jednak promienie UV mogą działać na skórę w sposób szkodliwy nie tylko podczas opalania, ale też w trakcie wielu codziennych sytuacji. Jak zatem chronić skórę przed słońcem? Na czym powinno polegać bezpieczne opalanie oraz skuteczna ochrona przeciwsłoneczna?
UVB to promienie wysokoenergetyczne, które wnikają w głębokie warstwy naskórka, a tylko niewielka ich ilość dociera do warstwy skóry właściwej. Promienie te pobudzają melanocyty do produkcji melaniny w reakcji obronnej skóry, powodując rumień i opaleniznę, a w przypadku przesadnej ekspozycji skóry na słońce – poparzenia. Są też odpowiedzialne za powstawanie łagodnych i złośliwych nowotworowych zmian skórnych.
Uważa się, że kilkukrotne poparzenie skóry w dzieciństwie znacząco zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka w wieku dorosłym.
Promienie UVA są szczególnie niebezpieczne dla naszej skóry, ponieważ:
80 proc. promieni UVA dociera do górnych obszarów skóry właściwej, a 20 proc. z nich nawet głębiej.
Negatywne działanie promieniowania UV to:
Do pozytywnego wpływu promieniowania UV na skórę i cały organizm można zaliczyć:
udział w syntezie witaminy D3 - odpowiedzialna jest za mocne kości i zęby, pracę mięśni oraz prawidłowe działanie systemu immunologicznego;
działanie łagodzące w przypadku chorób skóry i reakcji alergicznych (łuszczyca, trądzik, atopowe zapalenie skóry) – kąpiel słoneczna powinna odbywać się z wykorzystaniem odpowiednich filtrów przeciwsłonecznych i nie powinna trwać zbyt długo;
pojawienie się na skórze opalenizny;
pozytywny wpływ na samopoczucie.
Jak chronić się przed słońcem? Ochronę zewnętrzną skóry przed promieniami UV zapewniają produkty kosmetyczne, które zawierają filtry fizyczne, filtry chemiczne oraz związki wychwytujące wolne rodniki. Każdy produkt kosmetyczny, który chronic skórę przed negatywnymi skutkami promieniowania UV, powinien zawierać informację na opakowaniu, bądź w składzie wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej. Dodatkowo, zgodnie z obecnymi zaleceniami UE, na opakowaniach kosmetyków ochronnych powinny być informacje określające, do jakiej klasy ochronnej przed promieniowaniem UV należy.
Wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej - oznaczany symbolami IP, LSF lub SPF (Sun Protection Factor) dotyczy przede wszystkim działania fotoochronnego w stosunku do promieni UVB, natomiast symbole PPD (ang. Persistant Pigmentation Darkening) i IDP (ang. Immediate Pigmentation Darkening), określają zdolność produktu kosmetycznego do ochrony przed promieniowaniem UVA (im wyższe liczba tym lepsza ochrona przed promieniami UVA).
Największym niebezpieczeństwem dla naszej skóry jest bezpośrednia ekspozycja na słońce bez uprzedniego zastosowania odpowiednich kosmetyków przeciwsłonecznych. Stosowane kremy przeciwsłoneczne powinny mieć jak najwyższe filtry UV, abyśmy mogli skutecznie ochronić skórę przed niszczącym ją działaniem słońca. Na ciele powinien znaleźć się krem z filtrem minimum SPF 30, a na twarz warto wybierać wyższy faktor — SPF 50. Dzięki temu chronimy swoją twarz przed uszkodzeniami słonecznymi czy przebarwieniami słonecznymi, a przy tym uzyskujemy naturalną i atrakcyjną opaleniznę. Bardzo ważne jest też to, by wybranym przez nas preparacie znalazły się filtry ochronne przed promieniowaniem UVA i UVB, czyli dwa różne rodzaje promieniowania odpowiedzialne za różne uszkodzenia na skórze.
Kiedy smarować się kremem przeciwsłonecznym? Kosmetyki z filtrami przeciwsłonecznymi powinniśmy używać na około 30 min przed wyjściem na słońce. Jest to niezbędna ilość czasu do tego, by składniki aktywne zawarte w kremie czy balsamie do opalania mogły wchłonąć się w skórę, a tym samym móc przeciwdziałać szkodliwemu wpływowi promieni słonecznych. Warto pamiętać też o tym, że jednorazowe nałożenie kosmetyku nie ochroni nas skutecznie przed słońcem przez cały dzień — aplikację preparatu należy powtarzać cyklicznie co 1,5-2 godziny, a dodatkowo za każdym razem po wyjściu z wody.
Jeżeli chętnie korzystamy z kąpieli słonecznych, warto zabrać ze sobą na wakacje kosmetyki przeciwsłoneczne o właściwościach wodoodpornych. Na głębokość jednego metra wody może docierać nawet 50% promieniowania UVB i 77% promieniowania UVA. Po kąpieli należy też jak najszybciej osuszyć ciało, ponieważ schnięcie na słońcu grozi poparzeniem.
Jeżeli zastanawiamy się nad tym, jak chronić skórę przed słońcem podczas wakacji, musimy pamiętać, że najlepszym wyjściem jest unikanie słońca w czasie jego największej aktywności — czyli między godz. 11.00 a 15.00. To właśnie w tych godzinach bezpośrednia ekspozycja na słońce może wyrządzić naszej skórze i zdrowiu najwięcej szkód.
Cienka, delikatna i wrażliwa skóra wokół oczu jest szczególnie narażona na niekorzystne działanie promieni UV, które z łatwością rzeźbią na jej powierzchni zmarszczki. Dlatego nie możemy zapominać o odpowiedniej ochronie tego obszaru na twarzy także na co dzień. W związku z tym w naszym posiadaniu powinien znaleźć się odpowiedni krem pod oczy z filtrami UV oraz dobre okulary przeciwsłoneczne, które będą ograniczały przepuszczalność niekorzystnych promieni ultrafioletowych.