Trądzik pojawia się zazwyczaj w okresie dojrzewania. Powiązany jest ze zmianami hormonalnymi, które zachodzą w organizmie w tym czasie. Trądzik nastoletni jest mniej lub bardziej uciążliwy, cera zazwyczaj jest tłusta, łojotokowa. Zmiany trądzikowe najczęściej pojawiają się na czole, nosie i brodzie, tzw. strefa T.
Okres dojrzewania mija, zbliżamy się do trzydziestki lub czterdziestki, a wypryski na twarzy dalej są i się pojawiają. O co chodzi z hormonami? Jak to zmienić?
Zmiany skórne, które szpecą nam twarz często są przyczyną kompleksów, obniżeniem poczucia własnej wartości, frustracją nad cerą, a nawet zniechęcenie do dbania o siebie.
Problem ten dotyka najczęściej więcej kobiet niż mężczyzn. Trzeba również wyeliminować trądzik jako zaburzenie hormonalne po odstawieniu np. tabletek antykoncepcyjnych. Organizm kobiety jest wtedy dość rozregulowany i hormony muszą wrócić do normalnego funkcjonowania.
Jeśli dorosła kobieta boryka się z trądzikiem w pierwszej kolejności należy skonsultować to z ginekologiem i endokrynologiem. Lekarz powinien zlecić badania w celu oznaczenia poziomu hormonów na różnych płaszczyznach - hormony płciowe i tarczycowe, podwzgórza, przysadki, nadnerczy. Badania będą miały na celu wyeliminowanie problemów zdrowotnych.
Za główne przyczyny trądziku u dorosłych uznaje się jednak nieodpowiedni i intensywny trym życia oraz stres. Ten ostatni stymuluje korę nadnerczy do produkcji kortyzolu, a w wyniku dalszych zmian hormonalno-neuroprzekaźnikowych zwiększona zostaje produkcja łoju w gruczołach łojowych.
Z kolei zła dieta, która zawiera dużo produktów wysokoprzetworzonych o wysokim indeksie glikemicznym, poprzez gwałtowne skoki insulinowe, wzmaga produkcję androgenów, powodując również nasilenie łojotoku.
Bardzo często trądzik bywa też objawem nietolerancji laktozy zawartej w mleku i nabiale.
• zmiany skórne zlokalizowane są w innym miejscu, tzn. najczęściej na dole twarzy w okolicach żuchwy, ust, brody i szyi,
• nie są one tak nasilone, jednak utrzymują się długo, pozostawiając trwałe blizny, przebarwienia i nierówności na skórze,
• cera mimo zwiększonej produkcji łoju ma tendencję do przesuszeń,
• dochodzi do nadmiernego rogowacenia w ujściach mieszków włosowych, gdzie zaczynają namnażać się bakterie beztlenowe.
Lekami pierwszego wyboru najczęściej bywają antybiotyki (tetracyklina, doksycyklina) oraz retinoidy. Te pierwsze bardzo często bywają skuteczne jedynie podczas trwania kuracji, a po jej zakończeniu zdarza się, że problemy skórne wracają. Mogą zaś dojść problemy związane z rozregulowaniem flory bakteryjnej przewodu pokarmowego.
Efektywność izotretynoiny natomiast jest znacznie większa, ale leczenie nią nie należy do najprzyjemniejszych i wymaga wielu wyrzeczeń. Izotretynoina jest pochodną witaminy A, a mianowicie jej agresywniejszą formą, a dokładny mechanizm jej działania nie został do końca wyjaśniony. Reguluje ona procesy różnicowania się komórek naskórka, hamuje aktywność gruczołów, przez co zmniejsza produkcję łoju. W pierwszej fazie leczenia, gdy skóra ulega oczyszczeniu, jej stan może drastycznie się pogorszyć, jednak późniejsze efekty są spektakularne. Minimalny okres leczenia to 5-6 miesięcy cały czas pod ścisłą kontrolą lekarza. Niestety skutki uboczne zażywania izotretynoiny są bardzo uciążliwe i problematyczne, a ich lista jest długa, np. nadmiernie wysuszona cera, usta i oczy, uszkodzenie wątroby, wypadanie włosów, a nawet depresja.
UWAGA: Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest ciąża lub jej podejrzenie ze względu na działanie teratogenne na płód.
Miejscowo na zmiany na twarzy zapisywane są żele lub kremy z antybiotykami (erytromycyna, klindamycyna), nadtlenkiem benzoilu działającymi na bakterie beztlenowe, z retinoidami, kwasem azelainowym, adapalenem o właściwościach keratolitycznych, przeciwzapalnych i przeciwzaskórnikowych.
Bardzo duże znaczenie w pielęgnacji cery problematycznej ma odpowiedni dobór kosmetyków. Skórę należy dokładnie oczyszczać łagodnymi preparatami na bazie wody (unikać mleczek), mocno nawilżać niekomedogennymi kremami bogatymi w wyciągi roślinne, witaminy C i E, retinol (jego łagodniejsze formy, np. retinaldehyd), wykonywać delikatne peelingi, najlepiej na bazie kwasu glikolowego czy salicylowego.
Zaleca się również suplementację witaminami z grupy B: Witamina PP, biotyna, witamina E i C, cynk, selen czy miedź.
Dieta powinna być bogatsza w świeże owoce i warzywa. Należy ograniczać produkty wysokoprzetworzone, fast foody, słodyczy i soli.