Na prowadzonym przez Instytut kanale YouTube „Świadkowie Epoki” możemy znaleźć całą opowieść Henryka Troszczyńskiego, który jesienią 1942 roku został przez Niemców skierowany na roboty przymusowe w okolice Katynia. Od miejscowych chłopów dowiedział się, że w 1940 roku miała tutaj miejsce „wielka zbrodnia” i niedaleko znajdują się groby polskich żołnierzy. Jeden z Rosjan odważył się i pewnego dnia zaprowadził polskich robotników na miejsce masowych grobów. W późniejszym czasie Henryk Troszczyński był świadkiem ekshumacji ofiar zbrodni katyńskiej, opowiada m. in. o odkryciu zwłok pilotki Janiny Lewandowskiej (jedynej kobiety zamordowanej w Katyniu), przy której leżało ciało małego chłopca.
Byłem przy odkryciu pierwszego grobu. Dołów śmierci było osiem, z których wydobyto 4321 ofiar mordu. Pośród nich była jedna kobieta – porucznik Janina Lewandowska. Leżała, wydobyta z dołu, na ziemi, a obok niej leżał chłopiec… w granatowym garniturku, w krótkich spodenkach. […] to był miejscowy chłopiec, który podglądał. Zastrzelili go, żeby nie było świadków.
– słyszymy w nagraniu wypowiedź Henryka Troszczyńskiego. W ramach projektu „Świadkowie Epoki” przygotowano również całą serie nagrań z dziećmi ofiar Katynia.
„Świadkowie Epoki” to wielkie archiwum filmowe historii mówionej Instytutu Pileckiego. Badacze zgromadzili już ponad 1200 relacji i świadectw osób, które doświadczyły niszczącej siły totalitaryzmów niemieckiego i sowieckiego, a także powojennego systemu komunistycznego. Aktualnie kanał „Świadków Epoki” na YouTube subskrybuje prawie 38 tysięcy osób z całego świata.
- Relacja Henryka Troszczyńskiego. Świadkowie Epoki
- Seria relacji dzieci ofiar Katynia. Świadkowie Epoki
