Fotografie, dokumenty oraz relacje osób, które przeżyły gehennę okupacji, robót niewolniczych i przymusowych znalazły się na wystawie „Zachować pamięć. Praca przymusowa i niewolnicza obywateli polskich na rzecz III Rzeszy w latach 1939–1945", w warszawskim Przystanku Historia IPN.
Wystawa została przygotowana w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady, obchodzonego 14 czerwca – w rocznicę przybycia pierwszego transportu więźniów do obozu koncentracyjnego Auschwitz.
Ta wystawa pragnie złożyć hołd zarówno żyjącym w naszym kraju ofiarom nazizmu, a jest to kilkadziesiąt tysięcy osób, byłym więźniom, robotnikom niewolniczym i przymusowym III Rzeszy, jak i tym wszystkim, którzy cierpieli i zginęli w czasie II wojny światowej.
– powiedział przewodniczący zarządu Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie Jakub Deka.
Pragniemy pokazać prawdę historyczną o tym tak bardzo istotnym fragmencie historii II wojny światowej, jakim była praca niewolnicza, czyli praca więźniów w obozach koncentracyjnych i więzieniach oraz praca przymusowa, czyli praca przymusowa cywili na rzecz III Rzeszy. Chcemy, aby ta prawda historyczna została zachowana w ludzkiej pamięci żyjących i przyszłych pokoleń oraz by była elementem odstraszającym, tak by już nigdy człowiek człowiekowi nie zgotował takiego losu.
Na ekspozycję składają się m.in. fotografie, dokumenty, listy, fragmenty wspomnień oraz relacje osób, które przeżyły gehennę okupacji oraz robót niewolniczych i przymusowych na rzecz III Rzeszy w latach 1939-45. Wystawa zawiera również zarządzenia i odezwy niemieckich władz okupacyjnych, a także ogłoszenia o masowych egzekucjach ukazujące ciężar represji, jakim byli poddawani polscy obywatele.
Zdjęcia i dokumenty pochodzą m.in. z Archiwum Akt Nowych, Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach, Fundacji SHALOM, Instytutu Pamięci Narodowej oraz Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince.