Rocznica zatrzymania ostatniego Delegata Rządu na Kraj

11 grudnia 1948 roku funkcjonariusze UB aresztowali w Zakopanem Jerzego Brauna, ostatniego Delegata Rządu na Kraj. Podczas brutalnego śledztwa wybito mu wszystkie zęby i stracił jedno oko.

Przed I wojną światową jego rodzina przeprowadziła się do Tarnowa. Tam Braun został najpierw zastępowym zastępu „Lisów”, działającego w III Drużynie Harcerzy im. Michała Wołodyjowskiego, potem jej drużynowym, a w wieku 17 lat objął funkcję komendanta tarnowskiego hufca. Wspominał po latach:

Kompas, łopatka do okopywania namiotów, chorągiewka sygnalizacyjna, nóż w oprawie, sznurowany plecak, menażka i mapa u pasa – oto były nieodłączne przyjaciółki Harcerstwa. Uczyliśmy się wiązania węzłów, orientowania w terenie, podług Oriona i Gwiazdy Polarnej, rozbijania namiotów i budowania kuchni z cegieł, darni, z wesoło dymiącym kominem. Po ćwiczeniach polowych wybierano miejsce na obóz gdzieś w zacisznym wąwozie, w pobliżu strumienia; wyrastały rzędy białych namiotów, robiono łóżka polowe z mchu i liści, warzono strawę w kotłach, a potem ustawiały się kipiące śmiechem i wrzawą kolejki z menażkami po knorr-zupkę lub czarną kawę. Płonęło ognisko, wiara zasiadała kołem, słuchając z lubością trzeszczenia smolnych gałęzi i pijąc jak haszysz rozkoszny zapach snującego się dymu…

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Jerzy Braun napisał chyba najbardziej znaną piosenkę harcerską „Płonie ognisko i szumią knieje…”. 
Kiedy wybuchła wojna polsko-bolszewicka w 1920 roku przerwał studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim i zgłosił się na ochotnika do wojska polskiego.


Po zakończeniu działań wojennych chciano odznaczyć go krzyżem wojskowym, ale odmówił jego przyjęcia, gdyż uważając, że obrona kraju jest jego obowiązkiem. Był wydawcą i redaktorem „Gazety Literackiej” w Krakowie. W czasie II wojny światowej stanął na czele utworzonej przez siebie katolickiej organizacji polityczno-wojskowej Unia. Założył i redagował pismo „Kultura Jutra”. Wziął udział w powstaniu warszawskim. Po wojnie został  Delegatem Rządu na Kraj, zredagował wówczas „Testament Polski Walczącej” i „Manifest do Narodu Polskiego i Narodów Zjednoczonych”.

Aresztowano go 11 grudnia 1948 roku. Prokurator zażądał kary śmierci, ale ostatecznie zapadł wyrok dożywocia. W więzieniu Brauna torturowano m.in. wybito mu wszystkie zęby i jedno oko. Wyszedł na wolność w 1956 roku.

 

Źródło: skaut.pl

#UB #tortury #Jerzy Braun