Koszulka "RUDA WRONA ORŁA NIE POKONA" TYLKO U NAS!
Zamów już TERAZ!
•
10.05.2017 08:52
70 lat temu zmarł Juliusz Osterwa - książę polskiego teatru
70 lat temu,10 maja 1947 r. zmarł aktor i reżyser Juliusz Osterwa.
Juliusz Osterwa/mat.pras.
70 lat temu,10 maja 1947 r. zmarł aktor i reżyser Juliusz Osterwa. "Bóg stworzył teatr dla tych, którym nie wystarcza Kościół" - to najsłynniejsze powiedzenie twórcy Teatru Reduta, którego celem było "odszukanie polskiego oblicza teatru, wykształcenie artystów ofiarnych i bezinteresownych".
Juliusz Osterwa - a właściwie Julian Andrzej Maluszek - urodził się 23 czerwca 1885 r. w Krakowie jako syn Franciszka, woźnego w miejskim magistracie, i Katarzyny z Wiśniowskich, akuszerki. Wedle powtarzanych często plotek miał być synem księcia. Wzrastał w biedzie, wcześnie osierocony tułał się po krewnych. Porzucił Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdy nie otrzymał promocji do klasy maturalnej.
We wrześniu 1904 r. trafił do zespołu Teatru Ludowego w Krakowie, gdzie zadebiutował 1 października w roli Jańcia ("Jojne Firułkes"). Przyjął na stałe pseudonim artystyczny Juliusz Osterwa, podsunięty przez gimnazjalnego kolegę Leona Schillera, którego rodzice w latach 1901-03 pomagali sierocie. Według legendy jego pseudonim pochodził od nazwy szczytu Osterwa w Tatrach Wysokich na Słowacji.
W 1919 r. założył i objął kierownictwo artystyczne Teatru Reduta, którego pierwszą siedzibą były Sale Redutowe Teatru Wielkiego. Jego działalność zainaugurował 29 września 1919 r. prapremierą "Ponad śnieg" Żeromskiego. Powszechnie uważa się, że było to "pierwsze w Polsce laboratorium teatralne". Redutę prowadził je wespół z krytykiem, kierownikiem literackim i geologiem Mieczysławem Limanowskim, który był odpowiedzialny za prowadzenie nowatorskiego pomysłu: wspólnej z aktorami dogłębnej analizy tekstu literackiego przed przystąpieniem do prób sytuacyjnych.
Początkowo Reduta była filią Teatru Rozmaitości, do którego Osterwa przeniósł się 1 lipca 1919 r. na etat aktora i reżysera, a od 1923 r. dyrektora artystycznego. Przez dwa lata kierowania Teatrem Rozmaitości Redutę prowadzili Limanowski i Schiller. Na scenie Rozmaitości (przemianowanej na wniosek Osterwy na Teatr Narodowy) reżyser pokazał m.in. sztukę Żeromskiego "Uciekła mi przepióreczka" (1925), w której wystąpił w roli Przełęckiego. Reduta współpracowała i promowała twórczość zwłaszcza dwóch polskich pisarzy - Stefana Żeromskiego i Józefa Szaniawskiego. W pierwszym, warszawskim okresie, wystawiono "Turonia" Żeromskiego (1924) oraz trzy sztuki Szaniawskiego - "Papierowego kochanka" (1920), "Ewę" (1921) i "Lekkoducha" (1923). Ponadto zaprezentowano m.in. widowiska misteryjne - "Judasza" Kazimierza Przerwy-Tetmajera oraz "Pastorałkę" (1922) i "Wielkanoc" (1923) w układzie i inscenizacji Leona Schillera.
Po powrocie do Krakowa w październiku 1946 r. objął dyrekcję Teatru im. Słowackiego, a 13 października otrzymał nominację na dyrektora Państwowej Szkoły Dramatycznej. Ostatni raz wystąpił na scenie 25 listopada 1946 r. w roli tytułowej w "Fantazym" w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Przewieziony do lecznicy rządowej w Warszawie, zmarł na raka żołądka 10 maja 1947 r. Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.
2 maja 1923 r. Osterwę odznaczono Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 1936 r. uhonorowano go Złotym Wawrzynem Akademickim "za szerzenie zamiłowania do polskiej literatury dramatycznej". W 1946 r. otrzymał Złoty Krzyż Zasługi.
Źródło: PAP
Juliusz Osterwa - a właściwie Julian Andrzej Maluszek - urodził się 23 czerwca 1885 r. w Krakowie jako syn Franciszka, woźnego w miejskim magistracie, i Katarzyny z Wiśniowskich, akuszerki. Wedle powtarzanych często plotek miał być synem księcia. Wzrastał w biedzie, wcześnie osierocony tułał się po krewnych. Porzucił Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdy nie otrzymał promocji do klasy maturalnej.
We wrześniu 1904 r. trafił do zespołu Teatru Ludowego w Krakowie, gdzie zadebiutował 1 października w roli Jańcia ("Jojne Firułkes"). Przyjął na stałe pseudonim artystyczny Juliusz Osterwa, podsunięty przez gimnazjalnego kolegę Leona Schillera, którego rodzice w latach 1901-03 pomagali sierocie. Według legendy jego pseudonim pochodził od nazwy szczytu Osterwa w Tatrach Wysokich na Słowacji.
W 1919 r. założył i objął kierownictwo artystyczne Teatru Reduta, którego pierwszą siedzibą były Sale Redutowe Teatru Wielkiego. Jego działalność zainaugurował 29 września 1919 r. prapremierą "Ponad śnieg" Żeromskiego. Powszechnie uważa się, że było to "pierwsze w Polsce laboratorium teatralne". Redutę prowadził je wespół z krytykiem, kierownikiem literackim i geologiem Mieczysławem Limanowskim, który był odpowiedzialny za prowadzenie nowatorskiego pomysłu: wspólnej z aktorami dogłębnej analizy tekstu literackiego przed przystąpieniem do prób sytuacyjnych.
Początkowo Reduta była filią Teatru Rozmaitości, do którego Osterwa przeniósł się 1 lipca 1919 r. na etat aktora i reżysera, a od 1923 r. dyrektora artystycznego. Przez dwa lata kierowania Teatrem Rozmaitości Redutę prowadzili Limanowski i Schiller. Na scenie Rozmaitości (przemianowanej na wniosek Osterwy na Teatr Narodowy) reżyser pokazał m.in. sztukę Żeromskiego "Uciekła mi przepióreczka" (1925), w której wystąpił w roli Przełęckiego. Reduta współpracowała i promowała twórczość zwłaszcza dwóch polskich pisarzy - Stefana Żeromskiego i Józefa Szaniawskiego. W pierwszym, warszawskim okresie, wystawiono "Turonia" Żeromskiego (1924) oraz trzy sztuki Szaniawskiego - "Papierowego kochanka" (1920), "Ewę" (1921) i "Lekkoducha" (1923). Ponadto zaprezentowano m.in. widowiska misteryjne - "Judasza" Kazimierza Przerwy-Tetmajera oraz "Pastorałkę" (1922) i "Wielkanoc" (1923) w układzie i inscenizacji Leona Schillera.
Po powrocie do Krakowa w październiku 1946 r. objął dyrekcję Teatru im. Słowackiego, a 13 października otrzymał nominację na dyrektora Państwowej Szkoły Dramatycznej. Ostatni raz wystąpił na scenie 25 listopada 1946 r. w roli tytułowej w "Fantazym" w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Przewieziony do lecznicy rządowej w Warszawie, zmarł na raka żołądka 10 maja 1947 r. Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.
2 maja 1923 r. Osterwę odznaczono Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 1936 r. uhonorowano go Złotym Wawrzynem Akademickim "za szerzenie zamiłowania do polskiej literatury dramatycznej". W 1946 r. otrzymał Złoty Krzyż Zasługi.
Źródło: PAP
Zobacz więcej
Niezależna TOP
