71 lat temu wybuchło Powstanie Warszawskie. 63 dni chwały i walki. Powstanie w liczbach

1 sierpnia 1944 r. o godz. 17 wybuchło Powstanie Warszawskie. Do wolnościowego zrywu przystąpiło blisko 40 tys. żołnierzy Armii Krajowej. „Po tym powstaniu i jego zdławieniu Warszawę spotka zasłużony los – zupełne zniszczenie” – napisał 5 sierpnia 1944 r. w swoim dzienniku Hans Frank, generalny gubernator okupowanych ziem polskich. Walki trwały 63 dni i zakończyły się kapitulacją stolicy.

31 lipca 1944 r. Komendant Główny Armii Krajowej gen. Tadeusz Komorowski „Bór” wydał dowódcy Okręgu AK Warszawa – płk. Antoniemu Chruścielowi „Monterowi” – rozkaz rozpoczęcia 1 sierpnia 1944 r. o godz. 17 zbrojnej walki z okupantem w stolicy.

Mimo bohaterskiej walki powstańcom nie udało się pokonać Niemców i wyprzeć ich z miasta. Dwa miesiące powstańczych walk przyniosły stolicy ogromne straty. Zginęło ponad 200 tys. Polaków, a 150 tys. trafiło do obozów. Po pięknej Warszawie, nazywanej Paryżem Północy, pozostały jedynie zgliszcza.

Ogromne zniszczenia spowodowane były nie tylko ostrzałem artyleryjskim i nalotami lotniczymi. Niemieckie oddziały wysadzały i podpalały wszystko, co spotkały na swojej drodze. Już w pierwszych dniach powstania spłonął Mariensztat. Niemal w całości zniszczono Stare Miasto. Obalono Kolumnę Zygmunta, rozjechano czołgami płyty Grobu Nieznanego Żołnierza, wysadzono w powietrze ruiny Zamku Królewskiego. Następnie niszczono: Wolę, Powiśle, Czerniaków, Śródmieście, Mokotów i Ochotę.

W 2014 r. na polecenie prezydenta Lecha Kaczyńskiego oszacowano, że poniesione w czasie Powstania straty wynoszą ok. 45,3 mld. dol.

Jeśli zawisną w sądach sprawy dotyczące odszkodowań wobec Polaków w ramach powiernictwa pruskiego, to my rozpoczniemy operacje związane z podobnymi roszczeniami wobec Niemców – oświadczył wówczas Lech Kaczyński.

Powstanie Warszawskie w liczbach
63 dni – tyle trwał jeden z największych zrywów wolnościowych w historii Polski.
16 tys. osób – najprawdopodobniej tylu powstańców straciło życie, stając w obronie ojczyzny. Rannych zostało ok. 25 tys. – w tym 6,5 tys. ciężko. Szacuje się, że w powstaniu zginęło blisko 180 tys. cywilów.
10 tys. niemieckich okupantów zginęło podczas tłumienia powstania.
12 ton popiołów ludzi zamordowanych i spalonych przez Niemców zebrano z ulic po rzezi Woli. 25 listopada 1945 r. założono na Woli Cmentarz Powstańców Warszawy. Obszar o powierzchni 1,5 ha został usytuowany po zewnętrznej stronie cmentarza Wolskiego przy ul. Wolskiej 174/176. Na cmentarzu tym zaczęto wtedy składać zwłoki warszawskich ofiar II wojny światowej zbierane z trawników, placów i ulic Warszawy. Między cmentarzami wolskimi na ulicy Sowińskiego stanął olbrzymi szpaler skrzyń ustawionych pionowo w kilku warstwach, w których znajdowały się szczątki ludzkie zebrane z warszawskich ulic.
116 317 listów rozprowadziła działająca w podziemiu powstańcza poczta polowa. Poczta polowa pełniła niezwykle istotną funkcję społeczną – pozwalała porozumieć się ludziom odciętym od bliskich, przekazać im informacje o sobie, uspokoić. Listy dostarczane przez młodych listonoszy wielu ludzi podtrzymywały na duchu, pomagały przetrwać najcięższe chwile.
383 (lub 348) więźniów uratowali powstańcy z niemieckiego obozu „Gęsiówka” utworzonego w dawnym więzieniu wojskowym przy ul. Gęsiej 24. W styczniu 1945 r. „Gęsiówka” stała się obozem NKWD m.in. dla żołnierzy AK i członków podziemia niepodległościowego.
72 proc. zabudowy mieszkalnej, 90 proc. zabudowy przemysłowej i 90 proc. obiektów zabytkowych uległo zniszczeniu w wyniku walk i celowych działań niemieckich brygad specjalnych. Szacuje się, że straty – według dzisiejszej wartości – wyniosły ok. 45,3 mld dol.
32,8 i 52,1 m – na tych falach nadawała Błyskawica, powstańcza radiostacja. Jej sygnałem była melodia „Warszawianki”. Podczas Powstania nadawała także inna radiostacja foniczna Burza skonstruowana przez Włodzimierza Markowskiego. Nadawała ona od 3 sierpnia z gmachu Poczty Głównej (pl. Napoleona, dziś Powstańców Warszawy).
13 dni budowano opancerzony wóz bojowy „Kubuś”, który został wykorzystany w czasie walk na Krakowskim Przedmieściu.
 

---

Już dziś specjalnie dla Czytelników „GPC” do gazety dołączony jest śpiewnik pieśni powstańczych.

 

Źródło: Gazeta Polska Codziennie