Dziedzictwo Kresów Wschodnich
Znamy już nazwiska laureatów oraz wyróżnionych w ramach VI edycji ustanowionej przez Instytut Pamięci Narodowej nagrody „Semper Fidelis”. 2 grudnia 2024 roku w czasie uroczystej gali na Zamku Królewskim w Warszawie zostały wręczone nagrody za prowadzenie działalności na rzecz upamiętniania dziedzictwa Kresów Wschodnich. Nagroda „Semper Fidelis” została ustanowiona w 2019 roku. Honorowe wyróżnienie IPN otrzymają corocznie osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu dziedzictwa polskich Kresów Wschodnich na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami, których działalność publiczna pozostaje zbieżna z ustawowymi celami IPN. Kapituła w każdym roku ma również możliwość przyznania jednej nagrody post mortem. Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, na czele której stoi prezes IPN.
Podczas uroczystej gali zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski podkreślił:
Naszym obowiązkiem jest pamiętać o przodkach, którzy wnieśli wkład w rozwój polskiej kultury, ale też nagradzać osoby, które o to dziedzictwo dbają. Semper Fidelis to dewiza, która przyświeca wszystkim tym, którzy są prawi i uczciwi. Państwo pozostają wierni temu przesłaniu, niosąc pamięć o dawnych pokoleniach i o dorobku polskich Kresów Wschodnich.
Przypomniał, że po roku 1945 pamięć o Kresach Wschodnich miała ulec wymazaniu, jednak osoby, które opuściły tamte obszary i zasiedliły Polskę, przeniosły tę pamięć i kultywowały ją, aby dać wyraz swojemu umiłowaniu dla miejsc, z których pochodziły oraz dla grobów swoich przodków.
Nagrody indywidualne:
Halina Kisłacz
Polska społeczniczka i lekarka, członkini Związku Polaków w Estonii od jego powstania w 1989 r. W 2004 r. została wybrana na prezesa tej organizacji. Od wielu lat aktywnie angażuje się w ochronę polskiego dziedzictwa w Estonii oraz budowanie pozytywnego wizerunku Polski i Polaków w tym kraju. Za swoją wieloletnią pracę na rzecz środowisk polonijnych Halina Kisłacz została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej.
Olena Udovenko
Działaczka społeczna, prezes Stowarzyszenia Miłośników Języka i Kultury Polskiej „Most Nadziei”, zaangażowana w upamiętnianie historii zbrodni katyńskiej i jej ofiar, a także rozpowszechnianie znajomości polskiego języka, kultury oraz tradycji na terenie Starobielska (obwód Ługański, Ukraina).
Mirosław Gajewski
Historyk, muzealnik, samorządowiec. W swoich badaniach koncentruje się na tematyce Wileńszczyzny, ze szczególnym uwzględnieniem działalności Armii Krajowej na jej terenie. Urodził się w Wilnie w rodzinie pielęgnującej polskie zwyczaje i tradycje, co stało się źródłem jego zainteresowań w późniejszych latach.
Tadeusz Marcinkowski (1932-2016) - nagroda post mortem
Popularyzator Kresów, aktywnie działał na rzecz upamiętniania Wołynia. Urodził się w Łucku, skąd w 1941 r. wraz z matką i siostrą został wywieziony na Syberię. Jego ojciec aresztowany w 1930 r. przez NKWD, został zamordowany w Kijowie i pochowany w jednym z dołów śmierci w podkijowskiej Bykowni. Po wojnie Tadeusz Marcinkowski wraz z rodziną osiadł w Zielonej Górze.
Nagroda zbiorowa
Towarzystwo Przyjaciół Wilna i Ziemi Wileńskiej w Olsztynie
Powstało 11 lutego 1989 r. początkowo pod nazwą Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej jako oddział zarządu głównego w Toruniu. Od 2015 r. jest podmiotem samodzielnym i zarazem kontynuatorem tradycji powstałej w 1989 r. organizacji.
Głównymi obszarami działania Towarzystwa są materialne wsparcie dla Polaków na Wileńszczyźnie oraz popularyzacja kultury, historii, tradycji Wilna i Ziemi Wileńskiej w Polsce. Organizacja angażuje się w cykliczne prelekcje (m.in. Czwartki Wileńskie – od 2015 r.), koncerty (m.in. z okazji święta Matki Bożej Ostrobramskiej), a także działalność wydawniczą i edukacyjną.
► Wyróżnienie:
Marta Axentowicz-Bohosiewicz
Pochodzi ze starej ormiańskiej rodziny związanej z kresowym Pokuciem. Wraz z mężem założyła w 2012 r. Fundację Ormiańską (Armenian Foundation), która skupia polskich Ormian, kultywuje ich tradycję i historię nierozerwalnie związaną z polskimi Kresami Wschodnimi.
Nagroda ma także walor edukacyjny. Pomoże w rozpowszechnianiu wiedzy na temat tego, co Polska straciła po 1945 r. A straciła wiele. Na Kresach pozostały relikwie dawnej Rzeczypospolitej – to źródło naszej tożsamości, tradycji, kultury. Wszyscy, którzy poświęcają się ratowaniu tych pamiątek, przywracaniu i utrwalaniu pamięci o historii tych ziem, zasługują na szczególne uznanie i wdzięczność obecnych i przyszłych pokoleń Polaków.
Źródło: ipn.gov.pl
